İran ile Pakistan arasındaki krizi yatıştırmaya yönelik uluslararası ve bölgesel çabalar

Avrupa’nın kaygısı, Çin’in arabuluculuk teklifi ve Moskova’nın itidal çağrısı… Biden: Gördüğünüz gibi İran bölgede pek sevilmiyor.

Bir güvenlik görevlisi İslamabad’daki Pakistan Dışişleri Bakanlığı binasının önünde duruyor (AP)
Bir güvenlik görevlisi İslamabad’daki Pakistan Dışişleri Bakanlığı binasının önünde duruyor (AP)
TT

İran ile Pakistan arasındaki krizi yatıştırmaya yönelik uluslararası ve bölgesel çabalar

Bir güvenlik görevlisi İslamabad’daki Pakistan Dışişleri Bakanlığı binasının önünde duruyor (AP)
Bir güvenlik görevlisi İslamabad’daki Pakistan Dışişleri Bakanlığı binasının önünde duruyor (AP)

Rusya, Çin ve bölge ülkeleri, iki ülke arasındaki saldırıların ardından İslamabad ve Tahran’a azami itidal göstermeleri yönünde çağrıda bulundu.

ABD Başkanı Joe Biden, Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, İran ile Pakistan’ın bu haftaki karşılıklı saldırılarına dair gelen bir soruya, “Gördüğünüz gibi İran bölgede pek sevilmiyor” diyerek yanıt verdi.

Biden, “Şu anda bunun nereye gideceği üzerinde çalışıyoruz. Bunun nereye gittiğini bilmiyorum” diye ekledi.

ABD ayrıca, İran’ın Pakistan, Suriye ve Irak’taki saldırılarını kınadı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, “İran’ın son birkaç gün içinde üç komşusunun egemenlik sınırlarını ihlal ettiğini gördük” dedi.

Çin, iki ülke arasındaki karşılıklı saldırıların ardından, iki taraf arasında gerginliğin daha da artacağı korkusuyla, İran ve Pakistan arasında arabuluculuk yapmayı teklif etti.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, düzenlediği basın toplantısında, “Çin tarafı, iki tarafın da sakinleşebileceğini, itidalli davranabileceğini ve gerilimin tırmanmasından kaçınabileceğini içtenlikle umuyor. Her iki taraf da isterse, gerilimi azaltmada yapıcı bir rol oynamaya hazırız” dedi.

Türkiye ise İran’ın Irak ve Pakistan topraklarına yönelik saldırıları nedeniyle duyduğu kaygıyı dile getirdi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Pakistan Dışişleri Bakanı Jalil Abbas Jilani ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile bölgedeki gelişmelere ilişkin telefonda konuştu.

Görüşmede Fidan, bölgede yeni sorunlar yaşanmaması gerektiğine dikkat çekerek, her iki tarafa da itidal çağrısında bulundu.

Jilani ve Abdullahiyan da gerilimin tırmanmasını kendilerinin de istemediklerini ifade etti.

Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada ise şu ifadelere yer verildi:

“Irak’taki belirli hedeflere yönelik İran saldırılarıyla başlayan, akabinde İran’ın Pakistan içindeki bazı hedeflere dün sabaha karşı gerçekleştirdiği saldırılarla genişleyen ve bu sabah Pakistan’ın İran içindeki hedeflere düzenlediği saldırılarla tırmanan gelişmelerden endişe duyuyoruz.”

Bakanlık, sorunların Birleşmiş Milletler (BM) Şartı başta olmak üzere, uluslararası hukukun temel ilkeleri çerçevesinde ülkelerin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne karşılıklı saygı temelinde dostluk ve kardeşlik anlayışıyla çözülmesi gerektiğine inanıldığını belirtti.

Açıklamada ayrıca, “Tüm meselelerin bölgesel güvenliği ve istikrarı daha fazla tehdit etmeden diyalog ve işbirliği yoluyla çözümlenmesini temenni ediyoruz” denildi.

Dışişleri Bakanlığı’nın açıklaması şu ifadelerle son buldu:

“Dost ve kardeş İran, Irak ve Pakistan’a itidal ve sağduyuyla suhuletin sağlanması çağrısında bulunuyoruz. Türkiye Cumhuriyeti, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümü konusunda bölge ülkeleriyle deneyimlerini paylaşmaya ve katkı sunmaya hazırdır.”

FOTO: Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi Haydarabad’daki İran Kültür Merkezi’nin önünde nöbet tutuyor (EPA)
Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi Haydarabad’daki İran Kültür Merkezi’nin önünde nöbet tutuyor (EPA)

Katar da İran ve Pakistan’ı itidalli davranmaya, aralarındaki ihtilafları diyalog ve diplomatik yollarla çözmeye ve gerginlikten kaçınmaya çağırdı.

Katar Dışişleri Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan açıklamada, “Katar, İran ile Pakistan arasında yaşanan gelişmeleri büyük endişeyle takip etmektedir. Katar, sonuçta kapsamlı, uzlaşmaya dayalı ve sürdürülebilir çözümlere yol açan yapıcı diyaloglar yoluyla bölgedeki gerilimleri ve çatışmaları ortadan kaldırmayı amaçlayan tüm bölgesel ve uluslararası çabaları tam olarak desteklemektedir” denildi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise şu ifadeler kullanıldı:

“İran-Pakistan sınır bölgesinde son günlerde artan durumun tırmanmasını endişeyle izliyoruz. Her iki tarafı da en üst seviyede itidal göstermeye ve ortaya çıkan sorunları yalnızca siyasi ve diplomatik yollarla çözmeye çağırıyoruz.”

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, “Terörizmle mücadele için egemen topraklar dışında gereken her şeyin, ilgili ülkelerin yetkilileri arasında mutabakat ve koordinasyon içerisinde yapılmasının gerekliliğini bir kez daha vurguluyoruz” şeklinde bir açıklama yaptı.

Durumun daha da kötüye gitmesinin, bölgede barış, istikrar ve güvenlikle ilgilenmeyenlerin çıkarına olduğuna dikkat çeken Zaharova, şunları ekledi:

“İran ve Pakistan’ın, kendi topraklarından yayılan terör tehditlerini durdurmayla ilgili sorunlar da dahil olmak üzere, farklılıklarını iyi komşuluk ruhuyla çözmenin bir yolunu yakında bulacağına dair umudumuzu ifade ediyoruz. Rusya’nın, uluslararası terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede bu alanda işbirliği yapmaya hazır olduğunu teyit ediyoruz.”

Avrupa Birliği (AB) de, ‘Ortadoğu ve ötesindeki şiddet sarmalına’ ilişkin derin endişesini ifade etti.

AB Komisyonu Sözcüsü Peter Stano, “Pakistan, Irak ve İran da dahil olmak üzere bu saldırılar artık AB için ciddi bir endişe kaynağı oluşturuyor. Çünkü ülkelerin kaynaklarını ve toprak bütünlüğünü ihlal ediyor, aynı zamanda bölgede istikrarsızlaştırıcı bir güce sahip” dedi.



Askeri uzmanlar: Putin'in stratejisi "elit" Rus birliklerini zayıflatıyor

Donetsk'in doğusundaki bölgede, Ukrayna savunması son aylarda Rus güçlerinin yoğun insan gücü karşısında zorlanıyor (Reuters)
Donetsk'in doğusundaki bölgede, Ukrayna savunması son aylarda Rus güçlerinin yoğun insan gücü karşısında zorlanıyor (Reuters)
TT

Askeri uzmanlar: Putin'in stratejisi "elit" Rus birliklerini zayıflatıyor

Donetsk'in doğusundaki bölgede, Ukrayna savunması son aylarda Rus güçlerinin yoğun insan gücü karşısında zorlanıyor (Reuters)
Donetsk'in doğusundaki bölgede, Ukrayna savunması son aylarda Rus güçlerinin yoğun insan gücü karşısında zorlanıyor (Reuters)

Önde gelen bir savaş gözlemcisi, Ukrayna'da savaşan ve daha önce "elit" diye nitelenen Rus birliklerinin, Rusya'nın "kıyma makinesi"' diye tanımlanan askerlerini dalga dalga savaşa sürme stratejisi nedeniyle cephede köhneleştiğini söyledi.

Savaş Çalışmaları Enstitüsü (Institute for the Study of War, ISW), bir zamanlar Ukraynalılara yönelik saldırılarında özel taktik operasyonlar yürüten ordu birliklerinin "gücünün yetersiz" olduğunu ve artık "eşsiz taktikler" uygulayamayan piyade öncülüğündeki saldırılara bel bağladığını aktardı.

ABD merkezli düşünce kuruluşu, perşembe günkü güncellemesinde, geçmişte "elit" kabul edilen birliklerin "artık bir doktrin çerçevesinde eşsiz taktikler kullanmaktansa piyade öncülüğünde cephe saldırılarıyla taktiksel başarılar elde etmeye çalışan, gücü yetersiz motorlu tüfek birlikleri gibi işlediğini" söyledi.

Kuzey Kore birliklerinin "son derece yıpratıcı" piyade saldırılarında kullanılması, Kim Jong-un'un birliklerinin Rus ordusuna uyumunu da zorlaştırıyor.

Bazı askeri uzmanlar, Rusya'nın özellikle doğu cephesinde kullandığı, çok sayıda askerin Ukrayna savunmasına saldırdığı ve ilerlemeyi görece artırmak amacıyla yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği stratejiyi, "kıyma makinesi" taktiği diye adlandırıyor.
 

zxcsdfv
Donetsk bölgesinin doğusundaki Chasiv Yar'ın havadan görüntüsü, Rus ve Ukrayna güçleri arasındaki ağır çatışmaların ardından harabeye dönen cephe kentini gösteriyor (AP)

Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı'nın istatistikleri, Rusya'nın her gün 1000'in üzerinde askerin hayatını kaybettiğini veya yaralandığını gösteriyor. Bu, Ukrayna'nın 2023 yazındaki karşı saldırısı sırasındaki sayının neredeyse iki katı.

ISW, "Rusya'nın savaşını sürdürme yöntemini" nedeniyle, "Rusya'nın Ukrayna'yı tamamen işgal etmeden önce var olan çeşitli Rus düzenleri arasındaki nitelik ayrımlarının giderek geçersizleştiğini" belirtti.

Rusya, Ukrayna'nın doğusunda aylardır yavaşça ilerliyor ve saldırılarının pek çoğunu Donetsk bölgesine yoğunlaştırıyor. Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin, göreve geri geldikten sonraki ilk gününde Ukrayna'yla savaşı sonlandırmak için çalışmalara başlayacağını ileri süren ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump ocak ayında Beyaz Saray'a dönmeden olabildiğince fazla bölgeyi ele geçirmek istiyor.

Perşembe günü Rusya, Ukrayna'da yeni bir balistik füze kullanmış ve Putin, bunun Birleşik Krallık ve ABD'nin Ukrayna'ya sağladığı füzelerin Rusya'daki hedefleri vurmasına izin vermelerinden kaynaklanan bir misilleme olduğunu bildirmişti.

Televizyonda yayımlanan açıklamasında Putin şöyle demişti:

Silahlarının bizim tesislerimize karşı kullanılmasına izin veren ülkelerin askeri tesislerine karşı silahlarımızı kullanma hakkına sahip olduğumuzu düşünüyoruz.

Bu açıklama, Ukrayna kuvvetlerinin Rusya'nın Kursk bölgesinde Birleşik Krallık yapımı uzun menzilli Storm Shadow füzeleri kullanması ve ABD yapımı uzun menzilli ATACMS silahlarının da Rusya'daki hedefleri vurmasının ardından yapılmıştı.

Putin, Rusya'nın yeni orta menzilli silahı Dnipro'ya yönelik saldırısını bir yanıt olarak sınadığını söylemişti. Kremlin cuma günü, füzenin fırlatılmasının Batı'ya bir "uyarı" olduğunu bildirmişti.

Independent Türkçe