Hollanda'da İsrail'e F-35 parçası satışının durdurulmasını reddeden karar temyize götürüldü

Hollanda'da insan hakları örgütleri Oxfam Novib, PAX ve The Rights Forum, İsrail'e F-35 savaş uçağı parçalarının ihracatının durdurulması talebini reddeden mahkeme kararını temyize götürdü

Lahey Temyiz Mahkemesi önünde toplanan grup, ellerinde "İsrail’e F-35 parçaları ihracını durdur, Gazze'yi bombalamayı durdur" yazılı pankartla Hollanda hükümetinin İsrail'e silah sevkiyatını protesto etti (AA)
Lahey Temyiz Mahkemesi önünde toplanan grup, ellerinde "İsrail’e F-35 parçaları ihracını durdur, Gazze'yi bombalamayı durdur" yazılı pankartla Hollanda hükümetinin İsrail'e silah sevkiyatını protesto etti (AA)
TT

Hollanda'da İsrail'e F-35 parçası satışının durdurulmasını reddeden karar temyize götürüldü

Lahey Temyiz Mahkemesi önünde toplanan grup, ellerinde "İsrail’e F-35 parçaları ihracını durdur, Gazze'yi bombalamayı durdur" yazılı pankartla Hollanda hükümetinin İsrail'e silah sevkiyatını protesto etti (AA)
Lahey Temyiz Mahkemesi önünde toplanan grup, ellerinde "İsrail’e F-35 parçaları ihracını durdur, Gazze'yi bombalamayı durdur" yazılı pankartla Hollanda hükümetinin İsrail'e silah sevkiyatını protesto etti (AA)

Lahey Temyiz Mahkemesinde yapılan duruşmada, insan hakları örgütlerinin avukatları, Hollanda hükümetinin İsrail'e F-35 parçaları sevkiyatını durdurması talebini reddeden ilk derece mahkemesinin kararını bozmasını istedi.

İnsan hakları örgütlerinin avukatı Liesbeth Zegveld, F-35 parçalarının ihracatının, İsrail'in Gazze'de işlediği "muhtemel savaş suçlarına" Hollanda'nın ortak olması anlamına geldiğini belirtirken, mahkemenin ilk verdiği kararda ihracatı durdurmamasının hukuken yanlış ve eksik bir değerlendirme olduğunu ileri sürdü.

Zegveld, "Devlet, İsrail'e F-35 parçası teslimatını hemen durdurmalı." ifadesini kullanarak, "Savaş uçakları, Hollanda devletiyle hiçbir alakası olmayan bir savaşta ciddi hukuk ihlallerine yol açabilir." dedi.

Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarınca Gazze'de ihlaller tespit edildiğini belirten Zegveld, Temyiz Mahkemesinden Hollanda'nın İsrail'e F-35 parçaları sevkiyatını durdurması yönünde karar almasını talep etti.

Mahkeme önünde gösteri

Duruşma öncesinde Lahey Temyiz Mahkemesi önünde toplanan grup, ellerinde "İsrail’e F-35 parçaları ihracını durdur, Gazze'yi bombalamayı durdur" yazılı pankartla Hollanda hükümetini protesto etti.

Gösteride konuşan Roos Ykema, Hollanda'nın, Gazze'de işlenen suçlardan sorumlu olduğunu savunarak, "Hollanda halen İsrail'e silah veriyor. Hükümetimiz de bu ölümlerden sorumludur. İsrail savaş suçları işliyor ve savaş suçu işleyen bir ülkeye silah vermek yasal değil." dedi.

Ykema, Hollanda'nın, ABD ve İngiltere öncülüğünde Yemen'deki Husilere yönelik hava saldırısına katılırken Gazze'deki çocukların ölümüne sessiz kalmasına tepki gösterdiklerini, bunun Hollanda'nın, uluslararası ticaretin korunmasını insan hayatının korunmasına tercih etmesi anlamına geldiğini söyledi.

Dışişleri çalışanlarından mahkemeye mektup

NRC gazetesinin haberinde, Dışişleri Bakanlığındaki yaklaşık 20 yetkilinin Mahkemeye gönderdiği isimsiz mektupta, geçici hükümetin Başbakanı Mark Rutte'nin bakanlık çalışanlarına müdahale ederek İsrail'in savaş suçlarının kamuoyu önüne çıkarılmasını engellediği öne sürüldü.

Mektupta, "Rutte'nin müdahalesi o kadar ileri gidiyor ki İsrail'in olası insancıl hukuk ihlalleri gibi siyasi açıdan istenmeyen bilgiler halının altına süpürülüyor." ifadelerinin yer aldığı belirtilen haberde, NATO Genel Sekreterliği görevini devralmak isteyen Rutte'nin İsrail'in savaş suçlarına karşı sessiz kalarak ABD'nin, İsrail için izlediği çizgiyi devam ettirdiği değerlendirmesine yer verildi.

Haberde, Hollanda Dışişleri Bakanı Hanke Bruins Slot'un, Gazze'de uzun süreli ateşkes çağrısı yapan ikinci BM Genel Kurulu kararında "evet" oyu kullanmak istediği fakat Rutte'den gelen telefon üzerine Hollanda'nın "çekimser" oy kullandığı iddiası yer aldı.

Mahkeme İsrail'e F-35 parçası sevkiyatını durdurmadı

Mahkeme, 15 Aralıkta açıkladığı kararında, Hollanda hükümetinin, daha önce tesis edilen lisans kapsamında İsrail'e F-35 parçası satışını durdurmak zorunda olmadığını belirtmişti.



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times