عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Namlular yeniden Gazze'nin kuzeyine çevrildi: Hem İsrail hem de Hamas hazırlık içinde

Radikal sağcı İsraillilerse "Filistinlilerden arındırılmış Gazze" çağrısı yapıyor

İsrail ordusunun tekrar Gazze'nin kuzeyine gönderilmesi, Hizbullah'la çatışmaları daha da tırmandırabilir (Reuters)
İsrail ordusunun tekrar Gazze'nin kuzeyine gönderilmesi, Hizbullah'la çatışmaları daha da tırmandırabilir (Reuters)
TT
TT

Namlular yeniden Gazze'nin kuzeyine çevrildi: Hem İsrail hem de Hamas hazırlık içinde

İsrail ordusunun tekrar Gazze'nin kuzeyine gönderilmesi, Hizbullah'la çatışmaları daha da tırmandırabilir (Reuters)
İsrail ordusunun tekrar Gazze'nin kuzeyine gönderilmesi, Hizbullah'la çatışmaları daha da tırmandırabilir (Reuters)

İsrail ordusu bazı birliklerini Gazze'nin kuzeyine yönlendirirken, Hamas üyelerinin de bu bölgede yeni bir saldırı hazırlığı yaptığı bildirildi.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, pazartesi günü yaptığı açıklamada Gazze Şeridi'ndeki bazı birliklerin güneyden kuzeydeki Lübnan sınırına kaydırıldığını belirtti.

Gallant, sınıra yönlendirilen birliklerin "yakın zamanda çatışmaya girebileceğini ve her duruma hazırlıklı olduğunu" söyledi. 

İsrail'in Gazze'nin kuzeyindeki birliklerini güçlendirmesiyle Lübnan sınırında İran destekli Hizbullah'la süren çatışmaların yoğunluğu artabilir. 

8 Ekim'den beri düzenlenen karşılıklı saldırılarda toplamda 30 Lübnanlı sivil ve 176 Hizbullah militanı ile 6 İsrailli sivil ve 10 İsrail askeri öldürüldü. 

Gallant, 22 Ocak'ta yaptığı açıklamada kuzeydeki İsrailli yerleşimcilerin güvenliği sağlanmadan Hizbullah'la çatışmaların sonlanmayacağını söylemişti. Hizbullah ise İsrail ordusu Gazze'deki askeri operasyonları durdurmadığı sürece saldırıları sürdüreceğini bildirmişti.

Öte yandan Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, Hamas üyelerinin Gazze'nin kuzeyinde yeniden etkili hale gelmeye başladığını aktardı.

Ocakta görev süresi dolan İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Eyal Hulata, Gazze Şeridi'nin orta ve kuzey bölgelerinde Hamas'ın etkisini artırdığını ve ticari faaliyetlerin kontrolünü tekrar ele geçirdiğini söyledi.

Tel Aviv merkezli düşünce kuruluşu Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nden Michael Milstein da kuzeydeki Şati, Cibaliye ve Şucaiyye mülteci kamplarında kontrolün tekrar Hamas'a geçtiğini belirtti. 

Milstein, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) operasyonlarının başarısız olduğunu söyleyerek şu ifadeleri kullandı: 

Bu bölgeler Hamas'ın kontrolünde. Ortada bir kaos yok çünkü kamu düzenini fiilen Hamas'ın bir parçası olan Gazze belediyesi çalışanları ya da sivil savunma güçleri sağlıyor. Hamas halen varlığını sürdürüyor. Hamas saldırıların ardında ayakta kaldı. IDF'nin anlatımına göre Gazze'nin kuzeyinde Hamas'ın temel askeri yapısı kırıldı. Fakat bu sadece konvansiyonel bir orduda işe yarar, Hamas gibi esnek bir gerilla örgütlenmesine karşı etkisiz kalır. Daha şimdiden farklı yerlere konuşlanan keskin nişancılar ve bubi tuzakları kuran kişiler görüyoruz.

ABD'deki Washington Enstitüsü'nden Matt Levitt ise Hamas'ın savaşta ciddi güç kaybettiğini savunarak, "Kuzeye dönmüş olsalar bile bölükler ya da taburlar halinde değil, hücreler veya en iyi ihtimalle isyancı hücreler olarak savaşıyorlar" dedi.

DAHA FAZLA OKU

İsrail güçleri Batı Şeria'da hastaneye baskın düzenleyerek 3 Filistinliyi öldürdü

İsrail güçleri Batı Şeria'da hastaneye baskın düzenleyerek 3 Filistinliyi öldürdü

Gazze’de Hamas tarafından tutulan İsrailli esirlerin aileleri tarafından dün Tel Aviv’de düzenlenen protestolardan bir kare (Reuters)

Üç aşamalı anlaşma için İsrail ve Hamas’tan cevap bekleniyor

"Filistinlilerden arındırılmış Gazze"

Öte yandan İsrail'de radikal sağcılar, pazar günü Gazze'de "Filistinlilerden arındırılmış yerleşim alanları" kurma çağrısı yaptıkları bir konferans düzenledi.

Filistin düşmanlığıyla tanınan Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir liderliğindeki Yahudi Gücü partisinin düzenlediği konferansa, radikal sağcı Dini Siyonizm Partisi'nin lideri olan Maliye Bakanı Bezazel Smotrich'in yanı sıra İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun partisi Likud'dan üyeler de katıldı.

Ben-Gvir, Kudüs'te düzenlenen konferanstaki konuşmasında Gazze'deki Filistinlilerin "gönüllü göçünün sağlaması için yasal bir yol" bulunmasını isterken, Netanyahu'ya seslenerek "cesur hareket etme zamanının geldiğini" söyledi.

Radikal sağcıların konferansına katılanlar, Filistin karşıtı sloganlar attı (Reuters)
Radikal sağcıların konferansına katılanlar, Filistin karşıtı sloganlar attı (Reuters)

Smotrich de İsrail halkının güvenliğinin sağlanması için Gazze'de Yahudi yerleşimcilerin yaşaması gerektiğini savundu.

Gazze'de planlanan Yahudi yerleşim bölgelerine dair bir haritanın da tanıtıldığı etkinlik, İsrail'de muhalefetten tepki topladı. Ana muhalefet lideri Yair Lapid, konferansın "İsrail'e uluslararası çapta zarar verdiğini ve muhtemel esir takası anlaşmasını baltaladığını" söyledi.

Eski Genelkurmay Başkanı Gadi Eisenkot da etkinliği eleştirerek "İsrail toplumunda bölünmeyi körüklediğini" belirtti.

Konferansa ABD'den de tepki geldi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, "sorumsuzca, pervasızca ve kışkırtıcı" diye nitelediği konferansta yapılan çağrıların, Washington'ın "Gazze topraklarında herhangi bir küçülme olamayacağına dair net tavrıyla uyuşmadığını" belirtti.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Savaşlar ve anlaşmalar ABD’si: Karmaşık bir dünyayı basitleştirmek

6 Haziran 2025'te Ukrayna Acil Durum İdaresi tarafından yayınlanan ve Boltava'da bir Rus hava saldırısından sonra yanan binaları gösteren fotoğraf (AFP)
6 Haziran 2025'te Ukrayna Acil Durum İdaresi tarafından yayınlanan ve Boltava'da bir Rus hava saldırısından sonra yanan binaları gösteren fotoğraf (AFP)
TT
TT

Savaşlar ve anlaşmalar ABD’si: Karmaşık bir dünyayı basitleştirmek

6 Haziran 2025'te Ukrayna Acil Durum İdaresi tarafından yayınlanan ve Boltava'da bir Rus hava saldırısından sonra yanan binaları gösteren fotoğraf (AFP)
6 Haziran 2025'te Ukrayna Acil Durum İdaresi tarafından yayınlanan ve Boltava'da bir Rus hava saldırısından sonra yanan binaları gösteren fotoğraf (AFP)

Refik Huri

ABD, “uluslar inşa etme” başlıklı savaş döneminden Ukrayna, Gazze ve İran nükleer dosyasında acil uzlaşılar dönemine geçişi tamamlıyor. Her iki durumda da ABD dünyadaki komplikasyonları anlamaktan aciz gibi görünüyor.

Savaşlar döneminde, Başkan George W. Bush başkanlığında neo-muhafazakarlar, el-Kaide’nin New York'taki Dünya Ticaret Merkezi’ne yönelik saldırısını Afganistan'ı, ardından Irak’ı istila etme, Taliban ile Başkan Saddam Hüseyin rejimlerini devirme, dönemin ulusal güvenlik danışmanı Condoleezza Rice’ın, “Yeni Ortadoğu” olarak adlandırdığı planı gerçekleştirmeye çalışarak dünyayı zorla değiştirme hırsları için kullandılar.

Başkan Donald Trump'ın varmaya çalıştığı uzlaşılar döneminde ise itici güç anlaşmalar politikasıdır. Dünya Trump'ın ve etrafındaki oligarşinin gözünde savaş alanı değil, bir borsadır. Ukrayna, Gazze ve nükleer dosyada zor uzlaşılar için müzakereleri yürüten kişi ise krizler, savaşlar, jeopolitik ve stratejik çatışmalar dünyasında deneyimsiz olan gayrimenkul geliştiricisi Steve Witkoff'tur.

Beyaz Saray'daki karar alıcıya gelince, temsilcisinden daha deneyimli değil ve kararlarında içgüdü ile basit algıya güveniyor, bu şekilde ABD'yi değiştirmek istedi ve karmaşık bir dünyaya tosladı. Kendilerine hizmet eden anlaşmalara açık olsalar bile, ideoloji tarafından yönlendirilen üç oyuncu ile canlı yayında dilediği iyi dilekler ve iyi niyetli çağrılarla başa çıkmaya çalıştı. Bunlardan ilki, yorumcu Nahum Barnea tarafından “iki ayak üzerinde yürüyen bir yanlış anlama” olarak tanımlanan Binyamin Netanyahu’dur. İkincisi, İmam Humeyni'nin dediği gibi, ABD'ye düşmanlığı devrimin temellerinden biri saymaya bağlı kalan, İslam Cumhuriyeti'nin güçlü bir devlet ve Devrim Muhafızları’nın anayasaya göre ihraç etme görevini üstlendiği bir devrim olduğunda ısrar eden İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney’dir. Sonuncusu, istihbarattan Kremlin liderliğine yükselen, ABD, Avrupa ve Soğuk Savaş’ın sona ermesi, Sovyetler Birliği'nin devrilmesinden sonra “tarihin sonu” olduğunu hayal ederek muzaffer gibi davranan herkesten Rusya’nın intikamını almaya başlayan tecrübeli Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’dir.

ABD Taliban’ı devirdikten sonra en uzun Amerikan savaşı haline gelen Afganistan'da 18 yıl boyunca savaştı ve “uluslar inşa etme” planını uygulamaya çalıştı.  General Stanley Allen McChrystal’ın dediği gibi, ABD, “geleneksel yollarla devrimci hedeflere ulaşmak istedi.” Yine ABD’nin en önemli komutanlarından olan McChrystal’a göre “başarı ölçeği öldürdüğümüz Taliban unsurlarının sayısı değil, aksine koruduğumuz nüfus sayısıdır.” Bir görgü tanığına göre, ABD’den yardımlar alanlar ve gündüz polikliniklerinde tedavi edilenler, geceleri ona karşı savaşıyorlardı. ABD, eski istihbarat direktörü Richard Helms'in şu sözlerini okumadı: “Ortadoğu politikaları ile ilgili tüm saçmalıkları unutun ve yüzyıllık ömürleri olan hususlara, dini mezhepler, aşiretler, kabileler ve etnik kökenlere dikkat edin.” Yine ABD, “Bir Afgan'ı kiralayabilirsiniz ama satın alamazsınız” diyen kişinin tavsiyesini dikkate almadı ve savaş Taliban’ın iktidara dönmesi ve kendisinin Kabil'den aşağılayıcı bir biçimde çekilmesiyle sona erdi.

ABD Irak'ı da kısa bir fırtınalı savaşın ardından işgal etti, Saddam Hüseyin rejimini devirdi ama çok geçmeden sokaklarında boğuldu. Terör diye adlandırdığı eylemlerle şiddetli bir direnişle karşı karşıya kaldı. Demokrasinin Irak'tan bölgeye yayılarak onu kaplayacağını hayal etti. Richard Perle'in dediği gibi saf bir şekilde “Saddam'ın devrilmesinin İranlıları Mollalar diktatörlüğünden kurtulmaya motive edeceğine” inandı. Ama bunun yerine Irak'ı “şer ekseni” içinde yer alan İslam Cumhuriyeti'ne altın bir tabakta sundu.

ABD anayasa uzmanı Noah Feldman'ın “hızlı seçimler yapmak demokrasiye hizmet etmeye kendisini adamamış, yanlış kişileri iktidara getirir” sözünü görmezden geldi. Irak'ın mutlak yöneticisi olarak atanan, ordunun ve Baas Partisi'nin dağıtılmasını emreden bilgisiz Paul Bremer da en azından şu itirafta bulundu: “Zaferden sonra Irak'taki güvenlik tehditlerine karşı koymaya hazır değildik.” Irak hükümetinin Amerikan güçlerinin yardımına ihtiyacı olmasına rağmen, Suriye'de Esed rejiminin devrilmesinden sonra İran’ın taraftarlarının bu güçlerin ülkeden hızla çekilmesi talebinin gerileyeceğini gösteren hiçbir şey yok. Artık Ahmet eş-Şara’nın başkanlığı konusunda rahatlamış olan Amerikan güçleri de kendisine karşı eylemlerde bulunan İran ve Suriye rejimleri arasında sıkışmış değil.

Steve Coll, “Aşil Tuzağı: Saddam Hüseyin, CIA ve ABD’nin Irak İşgalinin Kökenleri” kitabında: “Saddam'ın dayısı, eğitimcisi ve öğretmeni Hayrullah Kifah’ın, ailenin felsefesini ‘Allah üç şeyi yaratmamalıydı; Persler, Yahudiler ve sinekler’ şeklinde özetlediğini” anlatır.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline gelince, Başkan Vladimir Putin bunu NATO’nun Rusya sınırlarına yaklaşmasına ve neo-Nazilerin Kiev’i kontrol etmesine karşı kendini savunmak olarak tasvir ediyor. Ukraynalı gazeteci Illia Ponomarenko ise “Sana nasıl olduğunu göstereceğim” kitabında böyle olmadığına inanıyor ve şöyle diyor: “Ukrayna savaşının NATO ve hayali Batı tehditleriyle hiçbir ilgisi yok. Aksine, bu işgal, devleti Rus halkının çıkarlarına değil, kendi çıkarlarının hizmetine sunan bir diktatörün deliliğiyle ilgilidir.” Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre buna ilave olarak, Putin Gürcistan'dan iki bölgeyi koparıp aldı, oğul Bush ve Obama ile bağları iyi olduğunda da Kırım'ı ilhak etti.

Kimse Trump'ın üç karmaşık sorunu çözecek anlaşmalarda nasıl başarılı olabileceğini bilmiyor. Bu sorunların ilki, İran'ın uranyum zenginleştirmesini ve yaptırımlara katlandıktan, nükleer eşikteki devlet olmak için milyarlarca dolar harcadıktan sonra nükleer silah sahibi olmasını önlemektir. İkincisi, Putin’in üçüncü yılında olmasına rağmen halen “özel operasyon” olarak adlandırdığı kapsamlı savaşı durdurmayı kabul etmesi için Cumhurbaşkanı Zelenskiy’yi, Kırım ve çoğu şu anda Rusya tarafından işgal edilmiş dört bölgenin kaybını kabul etmeye zorlamaktır. Üçüncüsü, Netanyahu’yu, savaşı bitirmeye ve Hamas hareketi ile İsrail'deki aşırı radikal hükümet arasındaki bir anlaşmayla rehineleri geri getirmenin bedeli olarak yıktığı Gazze'den çekilmeye zorlamaktır. Ama İsrail’in aşırı radikal hükümeti, Filistin devletini reddediyor ve Batı Şeria'yı ilhak etmekte diretiyor, eski rejimin silahlarının yok edilmesinden, onunla imzalanan güçleri ayırma anlaşması bölgesinin işgalinden sonra Suriye'deki yeni durumdan memnun, ayrıca Lübnan'daki Hizbullah'a şiddetli darbeler indirmeye de devam ediyor.

İronik olan, bu anlaşmalarda varsayılan başarının sadece statükoyu kabul etme ve “hakkın gücünden güç ile dayatılan hakka geçiş”ten ibaret olmasıdır.

Pascal De Sutter “Bizi Yönetenler” kitabında şöyle der: “En çılgın insanlara, kibirli ve yalancılara oy veriyoruz, çünkü hataları bize kendimiz hakkında güven veriyor. Bu yüzden bizim gibi olanlara oy veriyoruz.” ABD de bu konuda ilk değil, aksine listenin sonunda.

*Bu analiz Şarkul Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.