El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele ikinci dönem zaferini duyurdu

El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele zafer konuşmasını Ulusal Saray'ın balkonundan yaptı. (EPA)
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele zafer konuşmasını Ulusal Saray'ın balkonundan yaptı. (EPA)
TT

El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele ikinci dönem zaferini duyurdu

El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele zafer konuşmasını Ulusal Saray'ın balkonundan yaptı. (EPA)
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele zafer konuşmasını Ulusal Saray'ın balkonundan yaptı. (EPA)

El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele dün, oyların yüzde 85'inden fazlasını almasının ardından, ikinci başkanlık dönemi için zaferini ilan etti.

Bukele X hesabından yaptığı açıklamada, oyların yüzde 85’ini alarak seçimi kazandığını ifade etti. Bukele’nin açıklamasının ardından başkent San Salvador’da hava fişekler atıldı.

Filistin asıllı Bukele, parlamentoda 60 sandalye kazandıklarını bildirdi.

Bukele, resmi sonuçlar açıklanmadan önce Ulusal Saray’ın balkonundan, bayrak sallayan kalabalıklar ve tezahüratlar eşliğinde yaptığı konuşmasında zaferinin herhangi bir yerde demokratik başkanlık seçimleri tarihinde birincilik ile ikincilik arasındaki en büyük farkı temsil ettiğini söyledi.

Yüksek Seçim Mahkemesi dün geç saatlerde Bukele'nin konuşması sırasında seçimlerin kısmi sonuçlarını açıkladı. Bukele, oyların yüzde 85inden fazlasını alarak beş rakibinin önemli ölçüde önünde yer aldı.

dsv
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele zafer konuşmasını Ulusal Saray'ın balkonunda yaptı. (EPA)

Çoğu ABD'de olmak üzere 740 binden fazlası yurt dışında olan 6,2 milyondan fazla kayıtlı seçmen, yaklaşık bin 700 sandık merkezinde sandık başına gitti.

Salvadorlular Bukele'nin ‘çetelere karşı savaşına’ övgüde bulunuyor. Bekele, ikinci dönem için yürüttüğü seçim kampanyasında ‘El Salvador'un resmi olarak Latin Amerika'nın en güvenli ülkesi olduğunu’ vurguladı.

Anketlere göre Bukele Latin Amerika'nın en popüler lideri. Bunun nedeni ise yaklaşık iki yıl önce uygulamaya konan olağanüstü hal kapsamında 73 binden fazla çete üyesi olduğu iddia edilen kişinin tutuklanarak hapse atılması.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Bukele 2019'da iktidara geldiğinde suç gruplarının ülkenin yüzde 80'ini kontrol ettiğini söyledi. Hükümete göre çete şiddeti son otuz yılda yaklaşık 120 bin sivilin yaşamına mal oldu.

Dünyanın en tehlikeli ülkelerinden biri olarak kabul edilen ülkede, geçtiğimiz yıl cinayet oranlarında son 30 yılın en düşük seviyelerine ve küresel ortalamanın altına geriledi.

Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu'na göre 2022'de Salvadorluların yaklaşık yüzde 30'u yoksulluk içinde yaşıyordu. El Salvador'da oy vermek zorunlu değil ve 2019'da katılım yüzde 50'nin biraz üzerindeydi. Bukele de ilk turu yüzde 53 oyla kazanmıştı.

sdeb
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, Ulusal Saray'ın balkonundan zafer konuşması yaptı. (EPA)

Geçtiğimiz yüzyılın başında El Salvador'a göç eden Filistin kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Bukele’nin babası Armando Bukele Kattan’ın babası Kudüslü. Armando, küçük yaşta Müslüman oldu ve El Salvador'un toplam nüfusunun yüzde 2'sini oluşturan Filistin toplumunun üyeleri arasında aktif olarak yer alarak ticarette büyük başarılar elde etti.

Bukele, siyasi kariyerine Mart 2011'de Cuscatlán'ın yeni belediye başkanlığını devraldığında sol görüşlü Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi saflarında başladı. Dikkat çeken birçok kalkınma projesini hayata geçirmeyi başardı.2015 yılında ise San Salvador belediye başkanlığına aday gösterildi. Kazandığı dönemde şehir restore edildi ve tarihi merkezinde benzeri görülmemiş reformlar yaşandı. Şehir, yıllardır ülke çapında terör eken suç çetelerinin yuvası olduktan sonra birinci sınıf bir turizm ve ticaret merkezi haline geldi. Bukele 2019 yılında devlet başkanı oldu.



Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.

Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.

Yeni bir teknik

Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.

İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.

İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.

sdfgthy
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)

İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.

Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.

Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.

Hamas'a baskı

Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.

dfgthyu
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)

İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.

Giderek kötüleşen insani kriz

İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.

İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.

Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.

WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.

sdfgrthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)

Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.

Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.

İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.