Kral Charles’tan önce kansere yakalanan Kraliyet üyeleri kimlerdi?

İngiltere Kralı 3. Charles koronavirüsten korunmak için maske takıyor (AP)
İngiltere Kralı 3. Charles koronavirüsten korunmak için maske takıyor (AP)
TT

Kral Charles’tan önce kansere yakalanan Kraliyet üyeleri kimlerdi?

İngiltere Kralı 3. Charles koronavirüsten korunmak için maske takıyor (AP)
İngiltere Kralı 3. Charles koronavirüsten korunmak için maske takıyor (AP)

İngiltere Kralı 3. Charles’a kanser teşhisi konması, İngilizler ve Kraliyet ailesinin dünyadaki diğer takipçilerini şok etti.

Buckingham Sarayı, yaklaşık 10 gün önce prostat ameliyatı geçiren Charles’ın prostat kanseri olmadığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İngiliz medyasından aktardığı habere göre, Kral Charles henüz bilinmeyen bir süre için kamusal yaşamdan uzaklaşacak.

Annesi Kraliçe 2. Elizabeth’in ölümünün ardından tahta oturan 75 yaşındaki Kral tedaviye başladı ancak faaliyetlerini tamamen durdurmaya niyeti yok.

Buckingham Sarayı tarafından dün yapılan açıklamada, “Kral Charles’ın prostatının iyi huylu büyümesi nedeniyle hastanede geçirdiği son ameliyat sırasında başka bir sorun daha keşfedildi. Daha sonra yapılan taramalar bir kanser türünün varlığını gösterdi” denildi.

Kraliyet aile üyelerinin genellikle sağlık sorunlarını gizli tuttuğuna inanılıyor. Ancak Buckingham Sarayı, Kral Charles’ın ‘spekülasyonları önlemek için kanser teşhisini duyurmayı’ seçtiğini bildirdi.

Bu açık sözlülük, Kraliyet ailesinin daha önceki kanser teşhisleriyle baş etme biçiminden keskin bir dönüşü temsil ediyor.

Daha yaşlı nesiller, bırakın kanserli bir tümör kadar endişe verici bir durumu, herhangi bir tıbbi durum hakkında açık olmayı asla hayal etmez veya düşünmezdi.

dsvdsv
İngiltere Kralı 3. Charles ve Kraliçe Camilla, prostat büyümesi tedavisi gördükten sonra hastaneden ayrıldı (AP)

Kraliyet ailesinde daha önce kansere yakalananlar kimlerdi?

Kraliçe Elizabeth’in Annesi

Şarku’l Avsat’ın The Telegraph ve BBC’den aktardığı habere göre, Charles’ın büyükannesi, yani Kraliçe Elizabeth’in annesi Elizabeth Bowes Lyon da kansere yakalanmıştı.

Hayatı boyunca kendisine birçok kez kanser teşhisi konuldu, ancak bu, 2002 yılında 101 yaşında ölene kadar kamuoyuna açıklanmamıştı.

Yazar William Shawcross tarafından yazılan biyografisinde, Elizabeth Bowes Lyon’a 1966 yılında kolon kanseri teşhisi konulduğu ve doktorlar tarafından tümörünün alındığı bilgisi yer aldı.

1984 yılında yakalandığı meme kanseri de açıklanmadı ve göğsündeki tümörü çıkarmak için ameliyat edildiğinde sadece ‘testler’ için hastaneye yattığı duyuruldu.

sc
Kraliçe Elizabeth ve annesi Elizabeth Bowes Lyon (AP)

Kral 8. Edward

Kral 6. George’un kardeşi ve Kraliçe 2. Elizabeth’in amcası olan Kral 8. Edward kısa bir hükümdarlığın ardından 1936’da tahttan feragat etti.

Sigara tiryakisi olan Kral 8. Edward’a 1971’de gırtlak kanseri teşhisi kondu. Ertesi yıl 77 yaşında öldü.

Kral 6. George

Kardeşi Edward’ın tahttan çekilmesinin ardından 1936’da tahta çıkan Kral George da sigara tiryakisiydi.

Kral 6. George, Eylül 1951’de ‘iskelet anormallikler’ olarak adlandırılan durum nedeniyle sol akciğerini aldırdı.

Gerçekte hastalık kanserdi. Ancak kralın doktorları bu teşhisi halktan ve hatta kralın kendisinden gizledi.

Ameliyattan sonra iyileşiyor gibi görünmesine rağmen, beş ay sonra, Şubat 1952’de aniden öldü.

Kral 6. George damar hastalığından muzdarip olduğundan, o sırada bunun ‘koroner tromboza’ neden olduğu varsayılmıştı.

O zamandan beri, tüm bunların kanserin yayılmasından kaynaklanan komplikasyonların sonucu olduğu tahmin ediliyor.

sdds
Kral 6. George (Britannica web sitesi)

Kral Charles’ın durumu ve tedavisi hakkında artık açıkça konuşma kararı, 6. George’un hastalığının ele alındığı tıp ortamından çok farklı bir ortamı yansıtıyor.

Modern tanı ve tedavi sayesinde hastalığın neredeyse her türü için iyi sonuçlar sağlandığından, kanser tanısı eskisi kadar karamsarlığa neden olmuyor.

Kral Charles, Kraliyet ailesinin kanser teşhisi hakkında kamuoyuna konuşan en yaşlı üyesi olsa da, tam olarak ilk kişi değil.

Kent Prensesi Michael

Kent Prensesi Michael, 2002 yılında cilt kanseri tedavisi gördüğünü açıklayarak Kraliyet ailesinin bu konularda açık olabileceğini gösterdi.

Kanserinin hayati tehlikesinin olmaması nedeniyle kendisini çok şanslı hissettiğini söyledi.

2014 yılında ise, eşi Prens Michael, tıbbi konularının özel olduğunu düşündüğünü, ancak prostat kanseri tedavisinin başarılı olduğunu bildirdi.

York Düşesi Sarah Ferguson

Prens Andrew (kralın kardeşi) ile evli olan York Düşesi Sarah’a, meme kanseri tedavisi gördükten sadece altı ay sonra, Ocak 2024’te melanom (cilt kanseri) teşhisi konuldu.

64 yaşındaki Düşes, teşhise rağmen moralinin iyi olduğunu söyledi.

dsb
York Düşesi Sarah Ferguson (Reuters)

 



El Salvador lideri Bukele, ülkede güvenliği ne pahasına sağladı?

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
TT

El Salvador lideri Bukele, ülkede güvenliği ne pahasına sağladı?

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)

El Salvador'da yönetimi eleştirenler, Devlet Başkanı Nayib Bukele'nin "diktatörlük" kurduğunu savunurken, güvenliğin sağlanmasından mutlu olanlar ülkenin özgürleştiğini öne sürüyor.

"Dünyanın cinayet başkenti" diye adlandırılan 6 milyon nüfuslu El Salvador'da 2016'da saatte ortalama bir cinayet işleniyordu. Çete savaşları da Salvadorluların çoğunlukla kuzeye, ABD'ye göç etmesine neden oluyordu.

Ancak Amerikan medya kuruluşu CNN'in haberinde, Bukele'nin sert önlemleriyle cinayet oranlarının ciddi şekilde azaldığına, hatta "ABD'de iyi hayatlar kuran kişilerin bile ülkeye geri döndüğüne" dikkat çekiliyor. 

Diğer yandan Bukele'nin çetelere yönelik savaşta, olağanüstü hal (OHAL) kapsamında yargı süreçlerini askıya aldığına, hapsedilme oranlarında büyük artış yaşandığına ve insan hakları örgütlerinden tepkiler geldiğine işaret ediliyor.

ABD'ye iltica başvuruları olumsuz yanıtlandıktan sonra 6 yıl önce başkent San Salvador'a döndüklerini belirten Victor Bolanos ve eşi Blanca, o dönem "hiçbir yerde güvenlik olmadığını" söylüyor. 

Bukele'nin yönetimiyle durumun değiştiğini savunan Blanca şunları şu ifadeleri kullanıyor: 

Artık güvende hissediyoruz. Ülkemize özgürlük geldi.

ABD Gümrük ve Sınır Koruması'nın verilerine göre 2022'de El Salvador'dan ABD'nin güney sınırına gelen kişi sayısı 97 bindi. Bu rakam, 2023'te 61 bine indi. 

Ancak göçün tek sebebi şiddet ve çete savaşları değil. CNN, pek çok Salvadorlunun ekonomik sıkıntılar ve istihdam sorunları nedeniyle ülkeyi terk ettiğini belirtiyor. Dünya Bankası'na göre Bukele'nin göreve gelmesinden bu yana El Salvador ekonomisi yavaş ve istikrarlı bir büyüme göstermiş olsa da ülke hâlâ vatandaşlarına yeterli fırsat sunmakta zorlanıyor.

48 yaşındaki emlak yatırımcısı Diego Morales, 27 yıldır ABD'de yaşadıktan sonra ülkesi El Salvador'a döndüğünü ve büyük bir değişimle karşılaştığını söylüyor: 

Küçükken uyanıp okula giderken sokakta ölü insanlar görürdüm. Artık burası güvenli ve pek çok kişi geri dönüyor.

Diğer yandan insan hakları grupları, Bukele'nin suç örgütlerine karşı açtığı savaşta çete üyesi olmayanların da tutuklandığına dikkat çekerek, San Salvador yönetimini eleştiriyor. 

Teresa Lilian Gutierrez, ülkedeki güvenliğin arttığını belirtirken, oğlunun çete üyesi olmamasına rağmen iki yıldır hapiste tutulduğunu savunuyor. Oğlunun OHAL kapsamında içeri alındığını belirten Gutierrez, şöyle devam ediyor: 

Hükümetten onu çıkarmasını istiyorum, lütfen... Geçen yıl avukatıyla konuştum çünkü onu serbest bırakacaklardı ama daha sonra onu bana geri vermeyeceklerini anladım.

Adalet ve Güvenlik Bakanı Gustavo Villatoro, ocak ayında yaptığı açıklamada  geçen yıl 154 cinayet işlendiğini söylemişti. Bu rakam 2022'de 495'ti. Resmi rakamlara göre, Orta Amerika ülkesinde 2020 ve 2021'de en az 1000 kişi öldürülürken, bu sayı 2019'da 2 binin üzerindeydi.

Cinayet oranlarındaki sert düşüş, Bukele'nin Mart 2022'de MS 13 ve 18. Cadde (Barrio 18) çeteleri arasında yaşanan çatışmalara karşı olağanüstü hal (OHAL) ilan etmesinin ardından geldi. Halen süren OHAL kapsamında bugüne dek neredeyse 100 bin kişi söz konusu çetelere üye olduğu gerekçesiyle yakalandı. Bunlardan yaklaşık 7 biniyse serbest bırakıldı.

Birleşik Krallık merkezli Af Örgütü ise 2022'deki raporunda, cezaevindeki kişilerin kötü muamele ve işkence gördüğünü iddia etmişti. 

Bukele, Amerika kıtasının en büyük hapishanesi Terör Muhafaza Merkezi'nin (CECOT) açılışını da geçen yıl şubatta yapmıştı. San Salvador'a 74 kilometre mesafedeki Tecoluca kasabasında yer alan hapishane, 166 hektarlık alana inşa edilmişti.

Independent Türkçe, CNN, El Pais