Münih Güvenlik Konferansı’nın gündeminde ilk sırada Gazze ve Ukrayna savaşları yer alıyor

İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’a düzenlediği saldırının ardından bir Filistinli kucağında kız çocuğuyla koşuyor (AFP)
İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’a düzenlediği saldırının ardından bir Filistinli kucağında kız çocuğuyla koşuyor (AFP)
TT

Münih Güvenlik Konferansı’nın gündeminde ilk sırada Gazze ve Ukrayna savaşları yer alıyor

İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’a düzenlediği saldırının ardından bir Filistinli kucağında kız çocuğuyla koşuyor (AFP)
İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’a düzenlediği saldırının ardından bir Filistinli kucağında kız çocuğuyla koşuyor (AFP)

Dünyanın dört bir yanından önde gelen politikacılar, askeri yetkililer ve diplomatlar, Gazze ve Ukrayna’daki savaşların yanı sıra ABD’nin müttefiklerini savunma taahhüdüne ilişkin korkuların hakim olacağı güvenlik konferansı için bugün Münih’te bir araya geliyor.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve diğer üst düzey yetkililer, savunma ve diplomasi odaklı yıllık küresel bir toplantı olan 60. Münih Güvenlik Konferansı’na katılacak.

Münih’teki lüks Bayerischer Hof Oteli’nde bugün başlayıp pazar gününe kadar devam edecek olan konferansa, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Filistin Başbakanı Muhammad Iştiyye’nin de katılması bekleniyor.

Konferans, Gazze Şeridi’nde İsrail’in Gazze’de 28 bini aşkın kişinin ölümüne neden olan saldırılarının beşinci aya girdiği bir dönemde gerçekleşiyor.

Aynı zamanda, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgali de kısa bir süre önce üçüncü yılına girdi.

Her iki savaş da olası bölgesel yayılma konusunda Münih’te ele alınabilecek korkuları ateşledi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, çarşamba günü Reuters’e verdiği demeçte, “Dünya daha tehlikeli hale geldi” dedi.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron ise işgal altındaki Filistin topraklarına fon sağlanmasına yardımcı olan Avrupa ülkeleri ile kilit Arap ve Körfez ülkeleri yetkililerinin, potansiyel bir ateşkes sonrasında İsrail ve Filistin halkının geleceğini tartışmak üzere Münih Güvenlik Konferansı’nın oturum aralarında bir araya geleceklerini söyledi.

Konferansa, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in da katılması bekleniyor.

İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz da Holokost’tan sağ kurtulan bir ailede büyüdüğü için bundan kaçındığını, ancak konferansta açılış konuşması yapmak üzere ilk kez Alman topraklarına ayak basacağını söyledi.

Katz, “İsrail’in güvenliği, geleceğimizin güvence altına alınması ve rehinelerin iadesi için her şeyi yapacağım” dedi.

ABD Temsilciler Meclisi’nin Kiev için milyarlarca dolarlık askeri yardım paketini askıya alması nedeniyle, Zelenskiy’nin Ukrayna’ya daha fazla destek talebinde bulunması bekleniyor.

Avrupalı ​​ve ABD’li yetkililer, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’daki askeri operasyonunun başarılı olması halinde diğer ülkelere saldırabileceği riski konusunda giderek daha fazla uyarıda bulunuyor.

Organizatörler, anlamlı bir diyalogla ilgilenmedikleri için üst üste ikinci yıl da hiçbir Rus yetkilinin Münih Güvenlik Konferansı’na davet edilmediğini söyledi.

Konferans aynı zamanda ABD’nin eski Başkanı Donald Trump’ın yeniden seçilme ihtimalinin ufukta belirmesiyle birlikte, ABD’nin müttefiklerini daha geniş anlamda savunma taahhüdünün şüpheye düştüğü bir dönemde gerçekleşiyor.

Bu tür endişeler, Avrupa’da daha fazla stratejik özerklik yönündeki baskıyı yeniden ateşledi.

Yakın zamana kadar bu fikir, başta Fransa olmak üzere yalnızca birkaç ülke tarafından savunuldu, ancak giderek daha fazla ilgi görüyor ve muhtemelen güvenlik toplantısında da ele alınacak.

Cumhuriyetçilerin başkanlık adaylığı yarışında önde gelen Trump’ın, geçen cumartesi günü savunmaya yeterince harcama yapmayan NATO müttefiklerini savunmayacağını söylemesi Avrupa’da şaşkınlığa yol açtı.

Konferansta ayrıca, Afrika Boynuzu’ndaki gıda güvensizliğini artıran ve milyonları yerinden eden çatışmalar ve Batı ile Çin arasındaki ilişkiler gibi diğer büyük uluslararası konular da ele alınacak.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times