Çinli firmalar kendi ordularını kuruyor

İşin ucu "Tayvan'ın işgaline" kadar uzanabilir

Şirketlerin kurduğu ordular, PLA'nın denetiminde hareket ediyor (Reuters)
Şirketlerin kurduğu ordular, PLA'nın denetiminde hareket ediyor (Reuters)
TT

Çinli firmalar kendi ordularını kuruyor

Şirketlerin kurduğu ordular, PLA'nın denetiminde hareket ediyor (Reuters)
Şirketlerin kurduğu ordular, PLA'nın denetiminde hareket ediyor (Reuters)

ABD'nin önde gelen medya kuruluşlarından CNN, Çin'deki büyük şirketlerin kendi ordularını kurduğunu yazdı. 

Çin devlet medyasındaki haberleri analiz eden CNN, ülkede geçen yıl en az 16 büyük firmanın kendi ordusunu oluşturduğunu aktardı. Bunların çoğu devlete ait şirketler.

Halkın Silahlı Kuvvetleri olarak bilinen ve sivillerin yer aldığı bu birlikler, Çin'in başlıca askeri gücü olan Çin Halk Kurtuluş Ordusu'na (PLA) bağlı faaliyet gösteriyor. 

Söz konusu birliklerdeki siviller, doğal afetlerde ekiplere destek verirken, toplumsal isyan olaylarında kamu düzenin sağlanması için de polisle birlikte hareket ediyor.

CNN'in aktardığına göre kendi ordusunu kuran firmalar arasında, dünyanın en büyük 5. süt ürünleri şirketi Yili Group da var. Haberde, aralıkta ordusunu kuran firmanın Çin'in yakın tarihinde bunu gerçekleştiren ilk özel şirket olduğuna dikkat çekildi.

Firmanın ana merkezi, Çin'e bağlı İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde yer alıyor. Bölgenin yönetici yardımcısı Huang Zişiyang, ordunun kuruluşunun kutlanması için aralıkta düzenlenen törende, milislerin "barış zamanında hizmet ve acil durumlara müdahalenin yanı sıra savaş halinde devreye girme" özelliğine sahip olduğunu söyledi. Yili'nin kurduğu ordu, PLA'nın bölgedeki askeri karargahının denetiminde faaliyet gösterecek.

Merkezi Çin'in ticaret merkezi Şanghay'da yer alan Şanghay Belediye Yatırım Grubu adlı emlak ve inşaat firması da eylülde kendi ordusunu kurdu. ABD'nin fonladığı Özgür Asya Radyosu'nun aktardığına göre Şanghay Belediyesi'ne ait firmanın milisleri, PLA'nın buradaki askeri birliklerine bağlı hareket edecek. 

PLA'nın Şanghay karargahının komutanı Liue Jie, paramiliterlerin gençlerin orduya katılması için faaliyetler yürüteceğini de söyledi.

Çin Savunma Bakanlığı'ndan ekimde yapılan açıklamada, devlete ait firmalarda PLA'ya bağlı özel askeri birlikler oluşturulmasının "ulusal savunma kapasitesini geliştirmekte önemli rol oynadığı" bildirilmişti. 

CNN'in aktardığına göre Çin'deki paramiliter örgütlerin gücü, özellikle 1949-1976'daki Mao döneminde zirveye çıkmıştı. Bu dönemde milis güçlerde yer alan kişilerin sayısı 220 milyona ulaşmıştı. 

Uzmanlara göre, tarz milis kuvvetlerin yeniden ön plana çıkması, pandemi ve konut krizinde yaşanan protestoların yanı sıra Devlet Başkanı Şi Cinping'in iktidarını pekiştirme isteğiyle ilgili. Pekin yönetiminin uyguladığı katı "sıfır Kovid" politikası nedeniyle 2022'de protestolar patlak vermişti. Kapanmanın daha da kötüleştirdiği konut krizi nedeniyle de halk, zamanında bitirilmeyen evleri için ipotekleri ödemeyerek boykota gitmişti. 

ABD merkezli düşünce kuruluşu Asya Halkı Politika Enstitüsü'nden Neil Thomas, "Şirketlerin, ordunun denetimi altında oluşturduğu milisler, Komünist Parti'nin halktan gelen protestolarla işçilerin grevleri gibi toplumsal olayları daha etkili şekilde bastırmasını sağlayabilir" dedi. 

Washington'da yer alan düşünce kuruluşu Jamestown Vakfı'ndan Willy Lam ise Şi'nin milis güçlerin sayısını artırarak, Tayvan'ı işgal etmek için ülkeyi savaşa hazırladığını ileri sürdü. Lam, liderin uzun vadede ülkenin çoğunu kademeli şekilde silahlandırıp, büyük şehirleri de "askeri bölgelere" dönüştürmeyi planladığını iddia etti.

Independent Türkçe



Batı Şeria'da öldürülen Türk asıllı ABD vatandaşı aktivistin ailesi İsrail'i suçluyor ve bağımsız soruşturma talep ediyor

Aktivist Ayşe Nur Ezgi Eygi'nin Uluslararası Dayanışma Hareketi  tarafından sağlanan fotoğrafı (AP)
Aktivist Ayşe Nur Ezgi Eygi'nin Uluslararası Dayanışma Hareketi tarafından sağlanan fotoğrafı (AP)
TT

Batı Şeria'da öldürülen Türk asıllı ABD vatandaşı aktivistin ailesi İsrail'i suçluyor ve bağımsız soruşturma talep ediyor

Aktivist Ayşe Nur Ezgi Eygi'nin Uluslararası Dayanışma Hareketi  tarafından sağlanan fotoğrafı (AP)
Aktivist Ayşe Nur Ezgi Eygi'nin Uluslararası Dayanışma Hareketi tarafından sağlanan fotoğrafı (AP)

İşgal altındaki Batı Şeria'da İsrail yerleşimlerine karşı düzenlenen bir protesto gösterisi sırasında vurularak öldürülen Türk asıllı ABD vatandaşı aktivistin ailesi, İsrail ordusunu bir sivili ‘vahşice’ öldürmekle suçlayarak, kızlarının ölümüyle ilgili bağımsız bir soruşturma başlatılmasını talep etti. 26 yaşındaki Ayşenur Ezgi Eygi, dün (Cuma) işgal altındaki Batı Şeria'nın Beyta beldesinde düzenlenen gösteride ‘başından bir kurşunla’ vuruldu. İşgal karşıtı Uluslararası Dayanışma Hareketi'nde gönüllü barış aktivisti olan kurbanın ailesi yaptığı açıklamada şunları söyledi: “O, İsrail ordusu tarafından hukuka aykırı bir şekilde hayatımızdan koparıldı. ABD vatandaşı olan Ayşenur, İsrail askeri tarafından öldürüldüğünde barışçıl bir şekilde adaleti savunuyordu.”

Kurbanın ailesi bağımsız bir soruşturma talep etti. Aile tarafından yapılan açıklamada, “Ayşenur'un ölüm koşulları göz önüne alındığında, bir İsrail soruşturması uygunsuz olacaktır. Başkan Joe Biden, Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ı bir Amerikan vatandaşının hukuksuz bir şekilde öldürülmesine ilişkin bağımsız bir soruşturma talimatı vermeye ve sorumluların tam olarak hesap vermesini sağlamaya çağırıyoruz” denildi.

Beyaz Saray bugün (Cumartesi) erken saatlerde, Filistinli yetkililere göre ABD vatandaşı aktivistin öldürülmesinden ‘derin rahatsızlık’ duyduğunu belirterek, İsrail'e uluslararası toplumda büyük tepkilere neden olan cinayeti soruşturması çağrısında bulundu.

Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, Washington'un ‘daha fazla bilgi için İsrail hükümetine ulaştığını ve olayla ilgili bir soruşturma talep ettiğini’ belirterek, trajik ölüm karşısında derin bir şok yaşadıklarını ifade etti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, “Bu trajik kayıptan dolayı büyük üzüntü duyuyoruz. Yapılması gereken en önemli şey, gerçek bilgileri toplamaktır” diyerek, eylemlerin ve sonuçların ‘gerçeklere dayanacağını’ kaydetti.

Filistin yanlısı Uluslararası Dayanışma Hareketi'nin üyesi olan Eygi'nin dün İsrail yerleşimlerine karşı düzenlenen haftalık gösterinin bir parçası olarak Beyta beldesinde bulunduğu belirtildi. Filistin topraklarında yabancı gönüllüleri organize eden Uluslararası Dayanışma Hareketi, İsrail güçlerinin dün sabah haftalık protesto sırasında uluslararası insan hakları aktivistini ‘kasten vurarak öldürdüğünü’ bildirdi. Şarku’l Avsat’ın The Guardian'dan aktardığı habere göre hareket gönüllünün ismini vermedi.

 Filistinli sağlık görevlileri, Batı Şeria'da yerleşim karşıtı protesto gösterisinde İsrail askerleri tarafından vurularak öldürülen 26 yaşındaki Ayşenur Ezgi Eygi'nin cesedini taşıyor. (AP)Filistinli sağlık görevlileri, Batı Şeria'da yerleşim karşıtı protesto gösterisinde İsrail askerleri tarafından vurularak öldürülen 26 yaşındaki Ayşenur Ezgi Eygi'nin cesedini taşıyor. (AP)

Uluslararası Dayanışma Hareketi’nden yapılan açıklamada şöyle denildi: “Çoğunlukla erkek ve çocukların namaz kıldığı gösteri, bir tepede konuşlanmış İsrail ordusu tarafından şiddetle karşılandı. Gönüllü, Nablus'taki yerel bir hastaneye kaldırıldıktan kısa bir süre sonra hayatını kaybetti.”

Türkiye ve Katar, Türk asıllı ABD vatandaşı aktivistin Batı Şeria'da Nablus'un güneyindeki Beyta beldesinde ‘yerleşimlere karşı barışçıl bir gösteriye’ katıldığı sırada öldürülmesini kınadı. Filistin resmi haber ajansı WAFA, bir ABD vatandaşının Batı Şeria'nın kuzeyinde yerleşim karşıtı yürüyüşe katıldığı sırada İsrail güçleri tarafından vurularak öldürüldüğünü bildirdi. Türkiye, aktivistin ‘İsrail işgal askerleri’ tarafından öldürüldüğünü söylerken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu ‘vahşi’ eylemi kınadı.

WAFA’nın tıbbi kaynaklara dayandırdığı haberinde, Eygi’nin kritik kafa travmasıyla hastaneye kaldırıldıktan sonra hayatını kaybettiği belirtildi.

Nablus Valisi Gassan Daglas, işgal altındaki Batı Şeria'nın Nablus kentinde bulunan bir hastane morgunda, Türk asıllı ABD vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi ve 13 yaşındaki Filistinli Bana Bekr’in cesetleri önünde konuşuyor. (AFP)Nablus Valisi Gassan Daglas, işgal altındaki Batı Şeria'nın Nablus kentinde bulunan bir hastane morgunda, Türk asıllı ABD vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi ve 13 yaşındaki Filistinli Bana Bekr’in cesetleri önünde konuşuyor. (AFP)

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İsrail ordusu, güçlerinin ‘askerlere taş atan ve onlara tehdit oluşturan şiddet kışkırtıcısına ateş ederek karşılık verdiğini’ belirtti.

Son yıllarda Filistin yanlısı göstericiler, Beyta beldesine bakan ve aşırı sağcı İsrailli bakanlar tarafından desteklenen Eviatar yerleşimine karşı haftalık protestolar düzenliyor. Birleşmiş Milletler (BM), Eygi'nin dünkü gösteri sırasında başından vurulduğunu ve Rafidiya Hastanesi de aldığı yaralar nedeniyle öldüğünü doğruladı.

İsrail 1967'den bu yana Batı Şeria'yı işgal altında tutuyor ve Gazze Şeridi'ndeki savaşın patlak vermesinden bu yana bölgedeki operasyonlarını yoğunlaştırdı. Filistin Sağlık Bakanlığı'na göre İsrail güçleri ya da yerleşimciler 7 Ekim'den bu yana, Batı Şeria'da en az 660 Filistinliyi öldürdü. İsrailli yetkililere göre aynı dönemde bölgedeki Filistinlilerin saldırılarında aralarında güvenlik personelinin de bulunduğu en az 23 İsrailli öldürüldü.