Çinli firmalar kendi ordularını kuruyor

İşin ucu "Tayvan'ın işgaline" kadar uzanabilir

Şirketlerin kurduğu ordular, PLA'nın denetiminde hareket ediyor (Reuters)
Şirketlerin kurduğu ordular, PLA'nın denetiminde hareket ediyor (Reuters)
TT

Çinli firmalar kendi ordularını kuruyor

Şirketlerin kurduğu ordular, PLA'nın denetiminde hareket ediyor (Reuters)
Şirketlerin kurduğu ordular, PLA'nın denetiminde hareket ediyor (Reuters)

ABD'nin önde gelen medya kuruluşlarından CNN, Çin'deki büyük şirketlerin kendi ordularını kurduğunu yazdı. 

Çin devlet medyasındaki haberleri analiz eden CNN, ülkede geçen yıl en az 16 büyük firmanın kendi ordusunu oluşturduğunu aktardı. Bunların çoğu devlete ait şirketler.

Halkın Silahlı Kuvvetleri olarak bilinen ve sivillerin yer aldığı bu birlikler, Çin'in başlıca askeri gücü olan Çin Halk Kurtuluş Ordusu'na (PLA) bağlı faaliyet gösteriyor. 

Söz konusu birliklerdeki siviller, doğal afetlerde ekiplere destek verirken, toplumsal isyan olaylarında kamu düzenin sağlanması için de polisle birlikte hareket ediyor.

CNN'in aktardığına göre kendi ordusunu kuran firmalar arasında, dünyanın en büyük 5. süt ürünleri şirketi Yili Group da var. Haberde, aralıkta ordusunu kuran firmanın Çin'in yakın tarihinde bunu gerçekleştiren ilk özel şirket olduğuna dikkat çekildi.

Firmanın ana merkezi, Çin'e bağlı İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde yer alıyor. Bölgenin yönetici yardımcısı Huang Zişiyang, ordunun kuruluşunun kutlanması için aralıkta düzenlenen törende, milislerin "barış zamanında hizmet ve acil durumlara müdahalenin yanı sıra savaş halinde devreye girme" özelliğine sahip olduğunu söyledi. Yili'nin kurduğu ordu, PLA'nın bölgedeki askeri karargahının denetiminde faaliyet gösterecek.

Merkezi Çin'in ticaret merkezi Şanghay'da yer alan Şanghay Belediye Yatırım Grubu adlı emlak ve inşaat firması da eylülde kendi ordusunu kurdu. ABD'nin fonladığı Özgür Asya Radyosu'nun aktardığına göre Şanghay Belediyesi'ne ait firmanın milisleri, PLA'nın buradaki askeri birliklerine bağlı hareket edecek. 

PLA'nın Şanghay karargahının komutanı Liue Jie, paramiliterlerin gençlerin orduya katılması için faaliyetler yürüteceğini de söyledi.

Çin Savunma Bakanlığı'ndan ekimde yapılan açıklamada, devlete ait firmalarda PLA'ya bağlı özel askeri birlikler oluşturulmasının "ulusal savunma kapasitesini geliştirmekte önemli rol oynadığı" bildirilmişti. 

CNN'in aktardığına göre Çin'deki paramiliter örgütlerin gücü, özellikle 1949-1976'daki Mao döneminde zirveye çıkmıştı. Bu dönemde milis güçlerde yer alan kişilerin sayısı 220 milyona ulaşmıştı. 

Uzmanlara göre, tarz milis kuvvetlerin yeniden ön plana çıkması, pandemi ve konut krizinde yaşanan protestoların yanı sıra Devlet Başkanı Şi Cinping'in iktidarını pekiştirme isteğiyle ilgili. Pekin yönetiminin uyguladığı katı "sıfır Kovid" politikası nedeniyle 2022'de protestolar patlak vermişti. Kapanmanın daha da kötüleştirdiği konut krizi nedeniyle de halk, zamanında bitirilmeyen evleri için ipotekleri ödemeyerek boykota gitmişti. 

ABD merkezli düşünce kuruluşu Asya Halkı Politika Enstitüsü'nden Neil Thomas, "Şirketlerin, ordunun denetimi altında oluşturduğu milisler, Komünist Parti'nin halktan gelen protestolarla işçilerin grevleri gibi toplumsal olayları daha etkili şekilde bastırmasını sağlayabilir" dedi. 

Washington'da yer alan düşünce kuruluşu Jamestown Vakfı'ndan Willy Lam ise Şi'nin milis güçlerin sayısını artırarak, Tayvan'ı işgal etmek için ülkeyi savaşa hazırladığını ileri sürdü. Lam, liderin uzun vadede ülkenin çoğunu kademeli şekilde silahlandırıp, büyük şehirleri de "askeri bölgelere" dönüştürmeyi planladığını iddia etti.

Independent Türkçe



Ayyaş'tan Sinwar'a İsrail tarafından öldürülen en önde gelen Hamas liderleri kimlerdir?

Ayyaş'tan Sinwar'a İsrail tarafından öldürülen en önde gelen Hamas liderleri kimlerdir?
TT

Ayyaş'tan Sinwar'a İsrail tarafından öldürülen en önde gelen Hamas liderleri kimlerdir?

Ayyaş'tan Sinwar'a İsrail tarafından öldürülen en önde gelen Hamas liderleri kimlerdir?

İsrail dün, Hamas siyasi bürosu başkanı Yahya Sinvar'ın güney Gazze Şeridi'nde öldürüldüğünü duyurdu. İbrani devletinin 7 Ekim 2023'teki saldırıdan sorumlu tuttuğu Sinvar'dan önce, İsrail tarafından gerçekleştirilen ya da İsrail’in suçlandığı suikastlarda birçok Hamas lideri öldürülmüştü

Şarku’l Avsat Hamas’ın öldürülen en önde gelen liderlerini derledi:

Yahya Ayyaş

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları'nın liderlerinden Yahya Ayyaş, 5 Ocak 1996'da Gazze'de cep telefonu patlaması sonucu öldürüldü. İsrail İç Güvenlik Teşkilatı (Şin Bet), "Mühendis" olarak bilinen Ayyaş'ın öldürülmesine karışmakla suçlandı.

Salah Şehade

Hamas'ın askeri kanadının kurucusu Salah Şehade, İsrail'in 22 Temmuz 2002 tarihinde Gazze'de bir binaya düzenlediği hava saldırısında öldürüldü. Saldırı Şehade’nin eşi, kızı ve sekiz çocuğunun da aralarında bulunduğu 15 sivilin ölümüne neden oldu.

İsmail Ebu Şanab

Hareketin kurucularından ve en önde gelen siyasi liderlerinden biri olan İsmail Ebu Şanab, 22 Ağustos 2003 tarihinde İsrail'in arabasına düzenlediği füze saldırısında öldürüldü.

Ahmed Yasin

Hamas'ın kurucusu Ahmed Yasin, 22 Mart 2004 günü şafak vakti, Gazze'de camiden ayrıldıktan kısa bir süre sonra sakat şeyhi hedef alan İsrail helikopteri tarafından düzenlenen saldırıda suikasta kurban gitti.

Abdulaziz Rantisi ve İzzedin Şeyh Halil

Bir aydan kısa bir süre sonra, Şeyh Yasin liderliğindeki hareketin halefi Abdülaziz Rantisi de bir İsrail saldırısında aynı kaderi paylaştı. Aynı yılın Eylül ayında hareketin yetkilisi İzzedin Şeyh Halil, arabasına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldürüldü.

Reyyan ve Siam

Hareketin en önemli siyasi ve askeri liderlerinden biri olan Nizar Reyyan, 1 Ocak 2009'da İsrail askeri operasyonu sırasında düzenlenen saldırıda öldü; bu operasyonda dört eşi ve 12 çocuğundan 10'u da öldürüldü.

On beş yıl sonra, başka bir saldırı, Hamas'ın parlamento seçimlerindeki zaferinden sonra İçişleri Bakanı olarak görev yapan, hareketin en önde gelen liderlerinden biri olan Said Siam'ın öldürülmesine yol açtı.

Mahmud El Mebhuh

Hareketin askeri yetkililerinden Mahmud el-Mebhuh, 20 Ocak 2010'da Dubai'de bir otel odasında öldürülmüş olarak bulundu. Hareket ve emirlik polisi, İsrailli ajanları sahte yabancı pasaportlar kullanarak operasyonun arkasında olmakla suçladı.

Ahmed el Caberi

İsrail, Gazze Şeridi'ndeki silahlı gruplara karşı Bulut Sütunu Operasyonu'nu 14 Kasım 2012 tarihinde Kassam Tugayları komutan yardımcısı Ahmed el-Caberi'nin arabasını hedef alan bir füze saldırısı sonucu öldürülmesiyle başlattı.

Refah'ta üç lider

İsrail'in 21 Ağustos 2014'te Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah şehrine düzenlediği hava saldırısı, El Kassam Tugayları'nın üç askeri komutanının öldürülmesine yol açtı: Muhammed Ebu Şamala, Raid El-Attar ve Muhammed Berhum.

Salih el-Aruri

Gazze Şeridi'nde Ekim 2023 Savaşı'nın başlamasından aylar sonra, hareketin siyasi büro başkan yardımcısı Salih el-Aruri ve bazı arkadaşları, 2 Ocak 2024'te Beyrut'un güney banliyösündeki bir binayı hedef alan ve İsrail'e atfedilen bir hava saldırısında suikasta kurban gitti.

İsmail Heniyye

Hamas siyasi bürosu başkanı İsmail Heniyye, 31 Temmuz'da yeni Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak üzere gittiği kuzey Tahran'daki konutunda suikasta uğradı.

İran, Hamas ve Lübnan Hizbullahı operasyonun arkasında İsrail'i suçlarken, İbrani devleti konu hakkında yorum yapmadı. İran Devrim Muhafızları, Heniyye'nin bir binadaki dairesini hedef alan kısa menzilli mermiyle öldürüldüğünü doğruladı. Hamas, 6 Ağustos'ta Yahya Sinvar'ın Haniyye'nin halefi olarak seçildiğini duyurdu.

Yahya Sinvar

İsrail ordusu, 17 Ekim 2024’te, İsrail'in 7 Ekim 2023 saldırısının ana planlayıcılarından biri olmakla suçladığı Sinvar'ı öldürdüğünü duyurdu. Ordu, Sinvar'ın çarşamba günü güney Gazze Şeridi'nde düzenlenen askeri operasyonda kazara öldürüldüğünü açıkladı.