Gazze Savaşı: İnsani yardımı havadan göndermek neden bu kadar zor?

Mısır ordusunun gerçekleştirdiği yardım operasyonundan (Mısır Ordu Sözcüsü’nün Facebook sayfası)
Mısır ordusunun gerçekleştirdiği yardım operasyonundan (Mısır Ordu Sözcüsü’nün Facebook sayfası)
TT

Gazze Savaşı: İnsani yardımı havadan göndermek neden bu kadar zor?

Mısır ordusunun gerçekleştirdiği yardım operasyonundan (Mısır Ordu Sözcüsü’nün Facebook sayfası)
Mısır ordusunun gerçekleştirdiği yardım operasyonundan (Mısır Ordu Sözcüsü’nün Facebook sayfası)

ABD ordusu da Fransa, Ürdün ve Mısır gibi diğer ülkelerle birlikte Gazze'ye havadan gıda ve malzeme yardımında bulunmaya başladı.

ABD ordusundan yapılan açıklamada, hava indirmesinin C-130 uçakları kullanılarak gerçekleştirildiği belirtilerek, Gazze kıyılarına 38 bin öğünlük gıda atıldığı kaydedildi. Operasyona Ürdün güçleri de katıldı.

rthy5
Ürdün ordusu tarafından 26 Şubat 2024'te paylaşılan bir fotoğraf, Ürdün askeri uçağının Gazze Şeridi'nin güneyine insani yardım indirdiğini gösteriyor. (AFP)

Açıklamada ayrıca “Havadan yardım dağıtımının devamı için planlar yapıyoruz” ifadesi yer aldı.

Reuters'e konuşan ABD'li bir yetkili, “Havadan yardım faaliyetlerinin Gazze'nin güneybatısında ve el-Mevasi kasabasında” gerçekleştiğini belirtti.

Yardım havadan nasıl indiriliyor?

ABD, Gazze Şeridi’ne gıda ve malzeme göndermek için askeri uçak kullanıyor. C-17 ve C-130 uçakları bu görev için en uygun uçaklar. Karadaki askerler malzemeleri seyyar raflara yüklüyor ve bunlar daha sonra uçağa yüklenip yerleine sabitleniyor.

Uçak, gıda yahut malzeme indirilecek alanın üzerine geldiğinde, rafları yerinde tutan kilit serbest bırakılıyor ve raf platformuna bağlanan paraşüt yardımıyla yere indiriliyor.

Riskler neler?

Ordu, hava durumunu önceden izleyebilirken, rüzgâr, raf platformlarının hedeflenen yere inmesini sağlamada büyük bir rol oynuyor. Sosyal medyadaki videolar, diğer ülkelerin sağladığı bazı yardımların denize düştüğünü gösteriyor.

Gazze'de nüfus yoğun. Bu sebeple yetkililer, yardımın ihtiyacı olan insanlara ulaşmasını ve ulaşılamaz bir yere gitmemesini sağlamanın zor olacağını söylüyor.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, “Gazze gibi kalabalık bir ortamda havadan yardım indirmek çok zor” ifadelerini kullandı.

Yetkililer, ABD'nin sahadaki askeri varlığı olmadan, yardımın Hamas’ın eline geçmeyeceğinin garantisinin olmadığını da söylüyor.

Önceki ABD hava yardımlarından bazı örnekler

ABD her yıl Noel sırasında, Pasifik Okyanusu'ndaki uzak adalara insani yardım gönderiyor.

2014 yılında DEAŞ milislerinin sivilleri kuşatması üzerine ABD ordusu Kuzey Irak'a hava yardımı bıraktı. Birkaç ayda içinde hava yoluyla 100 bin öğünden fazla yemek ve 96 bin şişe su bırakıldı.

Diğer seçenekler

ABD Başkanı Joe Biden cuma günü gazetecilere verdiği demeçte, ABD'nin Gazze'ye büyük miktarda yardım ulaştırmak için bir deniz koridoru açma olasılığı üzerine çalıştığını söyledi.

ABD'li bir yetkili, olası seçeneklerden birinin, yardımın Gazze kıyısının yaklaşık 210 deniz mili açıklarındaki Kıbrıs'tan deniz yoluyla gönderilmesi olduğunu söyledi.

dsevfde
Mısır ordusunun gerçekleştirdiği yardım operasyonundan (Mısır Ordu Sözcüsü’nün Facebook sayfası)

Yetkili, böyle bir operasyona askerin katılımı konusunda herhangi bir karar alınmadığını belirterek, İsraillilerin deniz köprüsü seçeneğine ‘çok açık’ olduğunu, çünkü bu seçeneğin protestocuların konvoylara yardım etmek için kara geçişlerini kapatmasından kaynaklanan gecikmeleri önleyeceğini söyledi.

Ancak gerçek şu ki, gemilerden yardımın boşaltılabileceği net bir yer bulunmadığından, ordunun kullanılmasının zorunlu olduğu deniz seçeneği büyük bir zorluk teşkil ediyor.



BMGK İngiltere tarafından sunulan ve HDK'nın saldırılarını derhal durdurması istenen karar taslağını masaya yatırdı

Sudan'daki bir çatışma bölgesinde HDK üyeleri devriye gezerken (Arşiv-Reuters)
Sudan'daki bir çatışma bölgesinde HDK üyeleri devriye gezerken (Arşiv-Reuters)
TT

BMGK İngiltere tarafından sunulan ve HDK'nın saldırılarını derhal durdurması istenen karar taslağını masaya yatırdı

Sudan'daki bir çatışma bölgesinde HDK üyeleri devriye gezerken (Arşiv-Reuters)
Sudan'daki bir çatışma bölgesinde HDK üyeleri devriye gezerken (Arşiv-Reuters)

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), İngiltere tarafından hazırlanan ve Sudan'daki savaşın tarafları olan Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) çatışmalara son vermeleri ve insani yardımların cephe hatları ve sınırlar boyunca güvenli, hızlı ve engelsiz bir şekilde ulaştırılmasına izin verme çağrısında bulunan bir karar taslağını görüşüyor.

Sudan’da ordu ile HDK arasında geçtiğimiz yılın nisan ayında sivil yönetime planlı bir geçiş öncesinde yaşanan iktidar mücadelesi sonucunda patlak veren savaş, dünyanın en büyük yerinden edilme krizine neden oldu. Çatışmalar, etnik şiddet dalgalarına yol açarken suçlamaların odağında çoğunlukla HDK yer alıyor. Ancak Sudan'da sivillere zarar verdiğini reddeden HDK, şiddetin kaynağının kontrol edilemeyen ‘asi’ taraflar olduğunu öne sürüyor.

Sudan’daki mevcut savaş sırasında BM tarafından uygulanan ilk yaptırımlarda, BMGK’dan bir heyet bu hafta HDK’nın iki komutanına yaptırım uygulanacağını duyurdu. İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward, İngiltere'nin BMGK başkanlığı görevini üstlendiği bu ayın başlarında gazetecilere yaptığı açıklamada, “Savaşın on dokuzuncu ayında, her iki taraf da kadınlara ve kız çocuklarına yönelik yaygın olarak tecavüz olayları da dahil olmak üzere ağır insan hakları ihlalleri gerçekleştiriyor” dedi.

Sudan nüfusunun yarısından fazlasının ciddi anlamda gıda güvensizliği içinde olduğunu vurgulayan Woodward, “Buna rağmen Sudan ordusu ve HDK, halen ülkelerinin karşı karşıya olduğu kıtlık ve acılara değil, birbirleriyle savaşmaya odaklanmış durumda” ifadelerini kullandı.

Diplomatlar, İngiltere’nin karar taslağını mümkün olan en kısa sürede oylamaya sunmak istediğini söylediler. Kararın en az dokuz lehte oya ihtiyacı var ve ABD, Fransa, İngiltere, Rusya ya da Çin'in veto hakkını kullanmamaları gerekiyor.

BM, Sudan nüfusunun yarısı olan yaklaşık 25 milyon kişinin, yerinden edilenler için kurulan kamplarda kıtlığın artması ve 11 milyon kişinin evlerini terk etmesi nedeniyle yardıma ihtiyacı olduğunu söylüyor. Savaştan kaçanların yaklaşık üç milyonu ise şu an başka ülkelere sığınmış durumda.

İngiltere tarafından hazırlanan karar tasarısında HDK’nın Sudan genelindeki saldırılarını derhal durdurması istenirken ve ‘savaşan taraflara çatışmalara derhal son vermeleri’ çağrısında bulunuyor. Kararda ayrıca çatışan taraflara ‘sınırlardan Sudan'a ve ülke geneline tam, güvenli, hızlı ve engelsiz bir şekilde insani yardımların ulaştırılmasına izin vermeleri ve bunu kolaylaştırmaları’ çağrısında bulunuluyor.

Ayrıca Sudan’ın Çad’a açılan Adre Sınır Kapısı'ndan yardımların ulaştırılması için sınır kapısının açık kalması çağrısında bulunulan kara taslağında, devam eden insani ihtiyaçlarla birlikte tüm sınır kapılarından engelsiz olarak insani yardımların ulaştırılmasının desteklenmesi gerektiğini vurgulandı.

Sudanlı yetkililer tarafından BM ve diğer yardım kuruluşlarının Darfur'a erişim için Adre Sınır Kapısı’nı kullanmalarına verilen üç aylık iznin süresi bu ayın ortalarında doluyor. BMGK daha önce Sudan'la ilgili iki karar tasarısını onaylamıştı. Bunlardan ilki geçtiğimiz mart ayında Ramazan ayı boyunca çatışmaların derhal durdurulması çağrısı yapılan karardı. Haziran ayında alınan ikinci kararda ise HDK’nın 1,8 milyon kişinin yaşadığı Kuzey Darfur eyaletinin el-Faşir şehrine uyguladığı kuşatmaya bir son vermesi talep edilmişti.

Rusya'nın çekimser kaldığı, 14 ülke tarafından desteklenen kararlarda tam, hızlı, güvenli ve engelsiz bir şekilde insani yardımların ulaştırılması çağrısında bulunuldu.