Tanrı Dağları'ndaki çiftçiler iklim kriziyle baş etmenin yolunu buldu

Yapay buzulların sayısı 24'e ulaştı

Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
TT

Tanrı Dağları'ndaki çiftçiler iklim kriziyle baş etmenin yolunu buldu

Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)

Kırgızistan'da Tanrı Dağları'nda yer alan köylerdeki çiftçiler, kuraklıktan etkilenen tarlalarını kurtarmak için yapay buzullar oluşturmaya başladı.

Köylüler tarafından oluşturulan buzulun şu anda 5 metre uzunluğa ve 20 metre genişliğe sahip olduğu, kışın en çetin zamanlarındaysa buzulun 12 metre yüksekliğe kadar eriştiği ifade edildi.

AFP'ye konuşan çiftçi Erkinbek Kaldanov, "Buzul eridiği zaman hyavanlara ve toprağa yetecek kadar su olacak" diye konuştu.

Buzulun bölge halkı tarafından sonbaharda iki hafta boyunca Tanrı Dağları'nın zirvesinde gelen suyun yönünün değiştirilerek oluşturulduğu belirtildi.

Köylüler, bölgenin doğal su kaynağı olan buzulların yok olmasından dolayı böyle bir çözüme gittiği aktarıldı.

Orta Asya'da artan sıcaklıklar nedeniyle son yıllarda kış aylarında artık buzullar oluşmuyor. Bilimsel dergi Science'ta yayımlanan bir çalışmada, bölgedeki buzulların erime hızının 2035-2055 periyodunda zirve yapacağı belirtilmişti.

Kırgız çiftçilerin sözcülüğünü yapan Aido İzmanaliyev, "Her yıl daha az su var. Yeraltı suları boşalıyor, baharlar kurak geçiyor. Otlaklarla ilgili problem yaşıyoruz" diye konuştu.

Oluşturdukları yapay buzulla ilgili konuşan İzmanaliyev şunları söyledi:

Su, üç kilometredeki bir dağ kaynağından yeraltı borusuyla geliyor. Bir noktada toprağın üstüne fışkırıyor ve burada buzul oluşuyor. Eridiğinde su sağlamanın yanı sıra oluşturduğumuz buzul ortam sıcaklığını da düşürüyor ve nem yaratuyor. Bu da çevredeki bitki örtüsünün gelişmesine yardım ediyor. Böylece ilkbahardan sonbahara kadar hayvanları otlatabiliyoruz.

Yapay buzulların tanesinin yaklaşık 6 bin 200 dolara mal olduğu ve ülke genelinde 24 yapay buzul oluşturulduğu belirtildi.

Kırgızistan nüfusunun üçte ikisi kırsalda yaşarken, ekonomisinin yüzde 10'unu tarım oluşturuyor. Orta Asya'da giderek artan kuraklık problemi Kırgızistan'ın yanı sıra Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan'da da ülkelerde etkisini gösteriyor.

Independent Türkçe, AFP, Asia-Plus

 



Cumhuriyetçilerin yüzde 14'ü Trump'ın seçimi kaybetmesi halinde ‘kayıtsız kalmayacak’

ABD başkan adayı Donald Trump, Las Vegas'taki seçim mitinginde konuşuyor, 13 Eylül 2024. (Reuters)
ABD başkan adayı Donald Trump, Las Vegas'taki seçim mitinginde konuşuyor, 13 Eylül 2024. (Reuters)
TT

Cumhuriyetçilerin yüzde 14'ü Trump'ın seçimi kaybetmesi halinde ‘kayıtsız kalmayacak’

ABD başkan adayı Donald Trump, Las Vegas'taki seçim mitinginde konuşuyor, 13 Eylül 2024. (Reuters)
ABD başkan adayı Donald Trump, Las Vegas'taki seçim mitinginde konuşuyor, 13 Eylül 2024. (Reuters)

USA Today'in haberine göre, yapılan bir araştırmada Cumhuriyetçilerin yaklaşık yarısı, adayları Donald Trump'ın Demokrat rakibi Kamala Harris karşısında kaybetmesi halinde ABD başkanlık seçimlerinin sonuçlarını kabul etmeyeceklerini söylerken, bazıları da ‘kayıtsız kalmayacaklarını ve seçimin sonucunu iptal etmek için harekete geçeceklerini’ ileri sürdü.

100'den fazla ülkede hukukun üstünlüğünü ilerletmek için çalışan Dünya Adalet Projesi (WJP) tarafından yapılan araştırmada, Demokratların yaklaşık dörtte birinin Harris'in kaybetmesi halinde sonuçları kabul etmeyecekleri ve Cumhuriyetçilere kıyasla daha az sayıda olmak üzere bazı Demokratların sonuçları ‘iptal ettirmek için harekete geçecekleri’ bildirildi.

Ankette katılımcılara seçim sonuçlarını bozmak için ne tür bir ‘eylemde’ bulunacakları sorulmadı.

Söz konusu ankete göre, Cumhuriyetçilerin yüzde 46'sı ve Demokratların yüzde 27'si adaylarının kaybetmesi halinde sonucu kabul etmeyeceklerini belirtti. Ayrıca Cumhuriyetçilerin yüzde 14'üne karşılık Demokratların yüzde 11'i ‘harekete geçeceklerini’ söyledi.

xcvd

WJP Direktörü Elisabeth Andersen sonuçların ‘ürkütücü’ olduğunu ve Amerikalıların neredeyse üçte birinin kendi adaylarının kaybetmesi halinde başkanlık seçimlerinin sonuçlarını kabul etmek istemediğini gösterdiğini vurguladı.

Sonuçlara göre Cumhuriyetçilerin sadece yüzde 29'u seçim sürecinin yolsuzluktan arınmış olduğunu söylerken, bu oran Demokratlarda yüzde 56.

Andersen, “Özellikle Cumhuriyetçiler arasında, ancak bazı bölgelerde de Demokratlar arasında bu sürece güvenin çok düşük olduğunu görebilirsiniz. Dolayısıyla bu sonuç bize seçim sonrasında yaşanabilecek potansiyel çatışmanın bir göstergesi gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.

USA Today, New York Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ndeki Brennan Adalet Merkezi tarafından mayıs ayında yapılan ve seçim görevlilerinin yüzde 36'sının taciz ya da kötü muameleye maruz kaldığını, yüzde 16'sının tehdit edildiğini ve her 10 görevliden 7'sinin tehditlerin 2020 seçimlerinden bu yana arttığını söylediğini ortaya koyan bir araştırmaya işaret etti.