Tanrı Dağları'ndaki çiftçiler iklim kriziyle baş etmenin yolunu buldu

Yapay buzulların sayısı 24'e ulaştı

Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
TT

Tanrı Dağları'ndaki çiftçiler iklim kriziyle baş etmenin yolunu buldu

Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)

Kırgızistan'da Tanrı Dağları'nda yer alan köylerdeki çiftçiler, kuraklıktan etkilenen tarlalarını kurtarmak için yapay buzullar oluşturmaya başladı.

Köylüler tarafından oluşturulan buzulun şu anda 5 metre uzunluğa ve 20 metre genişliğe sahip olduğu, kışın en çetin zamanlarındaysa buzulun 12 metre yüksekliğe kadar eriştiği ifade edildi.

AFP'ye konuşan çiftçi Erkinbek Kaldanov, "Buzul eridiği zaman hyavanlara ve toprağa yetecek kadar su olacak" diye konuştu.

Buzulun bölge halkı tarafından sonbaharda iki hafta boyunca Tanrı Dağları'nın zirvesinde gelen suyun yönünün değiştirilerek oluşturulduğu belirtildi.

Köylüler, bölgenin doğal su kaynağı olan buzulların yok olmasından dolayı böyle bir çözüme gittiği aktarıldı.

Orta Asya'da artan sıcaklıklar nedeniyle son yıllarda kış aylarında artık buzullar oluşmuyor. Bilimsel dergi Science'ta yayımlanan bir çalışmada, bölgedeki buzulların erime hızının 2035-2055 periyodunda zirve yapacağı belirtilmişti.

Kırgız çiftçilerin sözcülüğünü yapan Aido İzmanaliyev, "Her yıl daha az su var. Yeraltı suları boşalıyor, baharlar kurak geçiyor. Otlaklarla ilgili problem yaşıyoruz" diye konuştu.

Oluşturdukları yapay buzulla ilgili konuşan İzmanaliyev şunları söyledi:

Su, üç kilometredeki bir dağ kaynağından yeraltı borusuyla geliyor. Bir noktada toprağın üstüne fışkırıyor ve burada buzul oluşuyor. Eridiğinde su sağlamanın yanı sıra oluşturduğumuz buzul ortam sıcaklığını da düşürüyor ve nem yaratuyor. Bu da çevredeki bitki örtüsünün gelişmesine yardım ediyor. Böylece ilkbahardan sonbahara kadar hayvanları otlatabiliyoruz.

Yapay buzulların tanesinin yaklaşık 6 bin 200 dolara mal olduğu ve ülke genelinde 24 yapay buzul oluşturulduğu belirtildi.

Kırgızistan nüfusunun üçte ikisi kırsalda yaşarken, ekonomisinin yüzde 10'unu tarım oluşturuyor. Orta Asya'da giderek artan kuraklık problemi Kırgızistan'ın yanı sıra Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan'da da ülkelerde etkisini gösteriyor.

Independent Türkçe, AFP, Asia-Plus

 



Trump'ın mitingine gidenlerin gözleri gizemli bir şekilde yanmaya başladı

Trump destekçileri geçen hafta Tucson'daki mitingde yumruklarını kaldırıyor. Bazı katılımcılar miting sonrasında göz yanması semptomlarından şikayet etti (AP)
Trump destekçileri geçen hafta Tucson'daki mitingde yumruklarını kaldırıyor. Bazı katılımcılar miting sonrasında göz yanması semptomlarından şikayet etti (AP)
TT

Trump'ın mitingine gidenlerin gözleri gizemli bir şekilde yanmaya başladı

Trump destekçileri geçen hafta Tucson'daki mitingde yumruklarını kaldırıyor. Bazı katılımcılar miting sonrasında göz yanması semptomlarından şikayet etti (AP)
Trump destekçileri geçen hafta Tucson'daki mitingde yumruklarını kaldırıyor. Bazı katılımcılar miting sonrasında göz yanması semptomlarından şikayet etti (AP)

Donald Trump'ın geçen hafta Arizona'nın Tucson kentinde düzenlediği miting, katılanlardan birkaçının etkinlik sonrasında tuhaf göz yanması semptomları yaşadığını iddia etmesinin ardından gizemli bir hale geldi.

Hepsi de 12 Eylül Perşembe günkü miting sırasında Trump'ın hemen arkasındaki bölümde oturan 6 miting katılımcısı, gözleri tahriş olduktan sonra tıbbi yardım almak zorunda kaldıklarını News 4'e söyledi.

Kadınlardan biri, kürtaj karşıtı aktivist Mayra Rodriguez, kampanya etkinliğinin ertesi sabahı gözlerine sürekli soğuk bez koymasını gerektirecek kadar acı içinde olduğunu belirtti.

"Gözlerimi açmaya çalıştığımda hiçbir şey göremiyordum" diye açıkladı.

Parlak bir ışık görüyordum. Acıyordu, gözlerimi açmak çok acıtıyordu. Bir soğuk bezi sürekli koyup geri aldım. Berbattı.

17 yıl boyunca çalıştığı Planned Parenthood kliniğinden 2019'da kovulup "ifşacı" olan Rodriguez başlangıçta sadece alerjisi olduğunu düşünmüş.

Rodriguez, "Dışarı çıkar çıkmaz gözlerim yanmaya başladı" dedi.

Ancak Tucson'dan arabayla 90 dakika uzaklıktaki Phoenix yakınlarındaki evine ulaştığında Rodriguez acil servise gitmesi gerektiğine karar vermiş.

Orada sağlık personeli ona bir tür maddeye maruz kalıp kalmadığını sormuş, çünkü semptomları "üzerine bir şey püskürtüldüğünü" düşündürüyormuş.

News 4'ün haberine göre, sağlık personeli semptomların nedenini belirleyemedi ve salı günü görme yetisi iyileşmeye başladı, bu da körlüğünün kalıcı olmadığına işaret ediyor.

Mitingde Rodriguez'in yanında oturan ancak isimlerinin açıklanmasını istemeyen bir erkek ve kız kardeş de yerel kanala benzer semptomlar yaşadıklarını bildirdi.

Erkek kardeş, "Aklım gözlerimdeydi, gözlerim kıpkırmızıydı, dayanılmazdı" dedi.

Bunu kaldıramadım.

Kız kardeşiyse gözlerinin sulandığını ve burnunun aktığını, ardından da kızardığını hissettiğini ve boynunun "yanıyormuş" gibi geldiğini söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen emlakçı üçüncü bir kadın da, görme yetisi çok zayıfladığı için hafta sonu tüm programlarını iptal etmek zorunda kaldığını söyledi.

Miting, eski ABD Başkanı'nın iki gün önce Kamala Harris'le yaptığı münazaradan bu yana ilk mitingi oldu.

Görsel kaldırıldı.
Trump, 6 katılımcının daha sonrasında tıbbi yardım almak zorunda kaldığını söylediği kampanya etkinliğinde konuşurken (Reuters)

Rodriguez, Trump'ın kampanyasına ulaşarak semptomlarını anlattığını ve kendisine haberlerin araştırılacağının söylendiğini aktardı.

The Independent yorum için Trump kampanyasının yanı sıra Tucson Polis Teşkilatı ve Gizli Servis'e ulaştı ancak henüz yanıt alamadı.

Trump kampanyası News 4'e, "Trump kampanyası bilgi topluyor" diye konuştu.

Ülke genelindeki yüksek enerjili, yüksek etkili mitinglerimize katılan sayısız yurtsevere olan bağlılığımızı sürdürüyoruz.

News 4'ün haberine göre, Gizli Servis haberlerden haberdar edilmemişti ancak eski başkanın güvenliği konusunda herhangi bir endişesi yoktu.

Bu tuhaf olay, pazar günü Trump golf oynarken Florida'nın West Palm Beach kentindeki Trump International Golf Club'da iddiaya göre şüpheli bir silahlı kişinin çitlerin arasından ateşli silah doğrulttuğu ikinci bir suikast girişiminden birkaç gün sonra meydana geldi.

Independent Türkçe