Dünyanın en kirli ülkesi ve başkenti hangisi?

Dünyadaki en kirli 10 şehirden 9’u Hindistan’da

Yeni Delhi’de bir adam kirliliğe bağlı sisle kaplı bir sokakta yürüyor (Reuters)
Yeni Delhi’de bir adam kirliliğe bağlı sisle kaplı bir sokakta yürüyor (Reuters)
TT

Dünyanın en kirli ülkesi ve başkenti hangisi?

Yeni Delhi’de bir adam kirliliğe bağlı sisle kaplı bir sokakta yürüyor (Reuters)
Yeni Delhi’de bir adam kirliliğe bağlı sisle kaplı bir sokakta yürüyor (Reuters)

Hindistan ve tüm Güney Asya sis ve zehirli havayla boğuşmaya devam ederken, Yeni Delhi 2023 yılı için dünyanın en kirli başkenti seçildi.

Şarku’l Avsat’ın Sky News’ten aktardığı habere göre İsviçre merkezli hava kalitesi izleme grubu IQAir’in dünya çapında en kirli şehirlerle ilgili hazırladığı raporda, ilk 10 şehirden dokuzunun Hindistan’da olduğu ortaya çıktı.

Yeni Delhi, metreküp başına 102,1 mikrogram (μg/m³) yıllık ortalama ince parçacık madde konsantrasyonu (PM2,5) ile genel olarak en kirli üçüncü şehir ve en kirli başkent olarak sınıflandırıldı.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ülkelerin ortalama 5μg/m³ PM2.5 konsantrasyonunu hedeflemesi gerektiğini söylüyor.

Parçacık kirliliğine maruz kalmanın astım, kanser, akciğer hastalığı, felç ve diğer hastalıklarla bağlantılı olduğu belirtiliyor. 

Ayrıca PM2.5’in akciğerleri daha kolay kaplayabildiği ve hatta kan dolaşımına bile girebildiği ifade ediliyor.

Yeni Delhi yıl boyunca kötü hava kalitesiyle karşı karşıya, ancak kış genellikle en kötü dönem oluyor.

dsve
Yeni Delhi’de arabalar sisle kaplanmış bir otoyolda ilerliyor (Reuters)

Okullar ve kolejler, geçen yılın sonlarında zehirli hava nedeniyle birkaç gün kapatıldı.

Kasım ayında Yeni Delhi, hava kirliliğini azaltmak için yollardaki araç sayısına kısıtlamalar getirdi. 

Ancak günler sonra Hindistan, Pakistan ve Bangladeş’teki şehirler yoğun sisten etkilendi ve bazı bölgelerde işletmeler ve okullar kapanmaya zorlandı.

Salgın gibi

Yeni Delhi’den aktaran, Sky News’tan Neville Lazarus yaptığı açıklamada, bu durumun ‘bir salgın gibi’ olduğunu söyledi.

Lazarus açıklamasını şu ifadelerle sürdürdü;

Aktivistler kirliliğin Hindistan’daki beşinci en büyük ölüm nedeni olduğunu söylüyor. Rakamlar çok büyük. Yılda neredeyse 30 bin ölüm oluyor. Yeni Delhi’de her gün 80 kişi hava kirliliği nedeniyle ölüyor. Bu çok endişe verici ve ekonomi üzerinde zararlı bir etkisi var. Gayri safi yurt içi hasılanın neredeyse yüzde 4’ü, aileler için doğrudan hava kirliliğiyle bağlantılı sağlık hizmetlerine harcanıyor. Bu durum onları yoksulluğa itiyor.

IQAir’in raporuna değinen Lazarus, “Bu raporla ilgili endişe verici olan şey, kuzey eyaletindeki Begusarai gibi daha küçük şehirler olan ikinci seviye şehirlerde hava kirliliği görmemizdir” diye ekledi.

sdcer
Tayland’da hava kirliliğinin yüksek olduğu bir dönemde Chiang Mai Uluslararası Havalimanı’ndan kalkan bir uçak şehrin üzerinde uçuyor (AFP)

IQAir’in söz konusu raporu, Hindistan’ın Bihar eyaletindeki Begusarai’nin, yıllık ortalama PM2,5 konsantrasyonu 118,9 μg/m³ ile dünyanın en kirli şehri olduğunu ortaya koydu.

Komşu Pakistan’daki Lahor, ortalama 99,5 μg/m³ ile beşinci sırada yer aldı.

En kirli ülke Bangladeş

Rapor ayrıca Bangladeş’in yıllık 79,9μg/m³ PM2,5 konsantrasyonuyla dünyanın en kirli ülkesi olduğunu da ortaya çıkardı.

Rapora göre, Pakistan 73,7μg/m³ ile ikinci, Hindistan 54,4μg/m³ ile üçüncü, Tacikistan ise 49μg/m³ ile dördüncü sırada yer alıyor.

Bu sonuçlar, Güney Asya bölgesini dünyanın en kirli bölgesi haline getiriyor.

IQAir, WHO’nun yıllık PM2,5 kılavuzunu yalnızca yedi ülkenin, yani Avustralya, Yeni Zelanda, Estonya, İzlanda, Grenada, Mauritius ve Finlandiya’nın karşıladığını belirtti.

Rapor verileri 134 ülke ve bölgede bulunan 30 binden fazla hava kalitesi izleme istasyonundan toplandı.



Trump'ın mitingine gidenlerin gözleri gizemli bir şekilde yanmaya başladı

Trump destekçileri geçen hafta Tucson'daki mitingde yumruklarını kaldırıyor. Bazı katılımcılar miting sonrasında göz yanması semptomlarından şikayet etti (AP)
Trump destekçileri geçen hafta Tucson'daki mitingde yumruklarını kaldırıyor. Bazı katılımcılar miting sonrasında göz yanması semptomlarından şikayet etti (AP)
TT

Trump'ın mitingine gidenlerin gözleri gizemli bir şekilde yanmaya başladı

Trump destekçileri geçen hafta Tucson'daki mitingde yumruklarını kaldırıyor. Bazı katılımcılar miting sonrasında göz yanması semptomlarından şikayet etti (AP)
Trump destekçileri geçen hafta Tucson'daki mitingde yumruklarını kaldırıyor. Bazı katılımcılar miting sonrasında göz yanması semptomlarından şikayet etti (AP)

Donald Trump'ın geçen hafta Arizona'nın Tucson kentinde düzenlediği miting, katılanlardan birkaçının etkinlik sonrasında tuhaf göz yanması semptomları yaşadığını iddia etmesinin ardından gizemli bir hale geldi.

Hepsi de 12 Eylül Perşembe günkü miting sırasında Trump'ın hemen arkasındaki bölümde oturan 6 miting katılımcısı, gözleri tahriş olduktan sonra tıbbi yardım almak zorunda kaldıklarını News 4'e söyledi.

Kadınlardan biri, kürtaj karşıtı aktivist Mayra Rodriguez, kampanya etkinliğinin ertesi sabahı gözlerine sürekli soğuk bez koymasını gerektirecek kadar acı içinde olduğunu belirtti.

"Gözlerimi açmaya çalıştığımda hiçbir şey göremiyordum" diye açıkladı.

Parlak bir ışık görüyordum. Acıyordu, gözlerimi açmak çok acıtıyordu. Bir soğuk bezi sürekli koyup geri aldım. Berbattı.

17 yıl boyunca çalıştığı Planned Parenthood kliniğinden 2019'da kovulup "ifşacı" olan Rodriguez başlangıçta sadece alerjisi olduğunu düşünmüş.

Rodriguez, "Dışarı çıkar çıkmaz gözlerim yanmaya başladı" dedi.

Ancak Tucson'dan arabayla 90 dakika uzaklıktaki Phoenix yakınlarındaki evine ulaştığında Rodriguez acil servise gitmesi gerektiğine karar vermiş.

Orada sağlık personeli ona bir tür maddeye maruz kalıp kalmadığını sormuş, çünkü semptomları "üzerine bir şey püskürtüldüğünü" düşündürüyormuş.

News 4'ün haberine göre, sağlık personeli semptomların nedenini belirleyemedi ve salı günü görme yetisi iyileşmeye başladı, bu da körlüğünün kalıcı olmadığına işaret ediyor.

Mitingde Rodriguez'in yanında oturan ancak isimlerinin açıklanmasını istemeyen bir erkek ve kız kardeş de yerel kanala benzer semptomlar yaşadıklarını bildirdi.

Erkek kardeş, "Aklım gözlerimdeydi, gözlerim kıpkırmızıydı, dayanılmazdı" dedi.

Bunu kaldıramadım.

Kız kardeşiyse gözlerinin sulandığını ve burnunun aktığını, ardından da kızardığını hissettiğini ve boynunun "yanıyormuş" gibi geldiğini söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen emlakçı üçüncü bir kadın da, görme yetisi çok zayıfladığı için hafta sonu tüm programlarını iptal etmek zorunda kaldığını söyledi.

Miting, eski ABD Başkanı'nın iki gün önce Kamala Harris'le yaptığı münazaradan bu yana ilk mitingi oldu.

Görsel kaldırıldı.
Trump, 6 katılımcının daha sonrasında tıbbi yardım almak zorunda kaldığını söylediği kampanya etkinliğinde konuşurken (Reuters)

Rodriguez, Trump'ın kampanyasına ulaşarak semptomlarını anlattığını ve kendisine haberlerin araştırılacağının söylendiğini aktardı.

The Independent yorum için Trump kampanyasının yanı sıra Tucson Polis Teşkilatı ve Gizli Servis'e ulaştı ancak henüz yanıt alamadı.

Trump kampanyası News 4'e, "Trump kampanyası bilgi topluyor" diye konuştu.

Ülke genelindeki yüksek enerjili, yüksek etkili mitinglerimize katılan sayısız yurtsevere olan bağlılığımızı sürdürüyoruz.

News 4'ün haberine göre, Gizli Servis haberlerden haberdar edilmemişti ancak eski başkanın güvenliği konusunda herhangi bir endişesi yoktu.

Bu tuhaf olay, pazar günü Trump golf oynarken Florida'nın West Palm Beach kentindeki Trump International Golf Club'da iddiaya göre şüpheli bir silahlı kişinin çitlerin arasından ateşli silah doğrulttuğu ikinci bir suikast girişiminden birkaç gün sonra meydana geldi.

Independent Türkçe