7 çalışanı Gazze'de öldürülen World Central Kitchen hakkında ne biliyoruz?

Gazze'de İsrail bombardımanına maruz kalan World Central Kitchen örgütünün kullandığı arabanın etrafında toplanan insanlar (AFP)
Gazze'de İsrail bombardımanına maruz kalan World Central Kitchen örgütünün kullandığı arabanın etrafında toplanan insanlar (AFP)
TT

7 çalışanı Gazze'de öldürülen World Central Kitchen hakkında ne biliyoruz?

Gazze'de İsrail bombardımanına maruz kalan World Central Kitchen örgütünün kullandığı arabanın etrafında toplanan insanlar (AFP)
Gazze'de İsrail bombardımanına maruz kalan World Central Kitchen örgütünün kullandığı arabanın etrafında toplanan insanlar (AFP)

Şarku'l Avsat'ın Reuters'tan aktardığı habere göre, sivil toplum kuruluşu World Central Kitchen (WCK), İsrail'in dün (pazartesi) Gazze'nin merkezinde düzenlediği hava saldırısında ölen yedi çalışanı arasında Avustralya, İngiltere ve Polonya vatandaşlarının da bulunduğunu duyurdu.

İşte WCK ile ilgili ayrıntılar:

ABD merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan WCK, şef Jose Andres ve eşi Patricia tarafından 2010 yılında Haiti'de meydana gelen büyük depremin ardından hayatta kalanlara acil gıda yardımı sağlamak amacıyla kuruldu.

- Kuruluş o zamandan bu yana diğer doğal afetlerden kurtulanların yanı sıra mültecilere ve çatışmalardan etkilenenlere dayanıklılık eğitimi, yemek ve destek sağladı.

- WCK, 2022'de Rus işgalinin başlamasından bu yana Ukrayna'da on milyonlarca öğün yemek dağıttı.

- Mart ayında Kıbrıs'tan deniz yoluyla Gazze'ye gönderilen ilk yardım sevkiyatına katıldı. WCK'nin 332 ton gıda taşıyan ikinci sevkiyatının bu hafta Gazze'ye ulaşması bekleniyor.

- WCK kurucusu Şef Andres, İspanyol-Amerikalı bir restoran işletmecisi ve yemek kitabı yazarıdır. Washington, D.C.'de bulunan yeni ve yenilikçi mutfak tekniklerine dayalı restoranı, mutfak mükemmelliği için 3 yıldızlı Michelin derecelendirmesinde iki yıldız aldı.

cdf
Gazze Şeridi'nin merkezinde İsrail saldırısına uğrayan World Central Kitchen örgütüne ait bir otomobilin etrafında toplanan vatandaşlar. (AFP)

Andres, 2015 yılında eski ABD Başkanı Barack Obama tarafından Ulusal Beşerî Bilimler Madalyası ile ödüllendirildi.

Gazze'de çalışan diğer önemli kuruluşlar arasında Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC), Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Anera, Sınır Tanımayan Doktorlar, uluslararası bir yardım ve kalkınma kuruluşu olan Human Appeal ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) yer alıyor.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.