"Tayvan maketi" alarmı: Çin işgale mi hazırlanıyor?

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, yeni yıl konuşmasında "Tayvan'la birleşme kaçınılmaz" demişti (Reuters)
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, yeni yıl konuşmasında "Tayvan'la birleşme kaçınılmaz" demişti (Reuters)
TT

"Tayvan maketi" alarmı: Çin işgale mi hazırlanıyor?

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, yeni yıl konuşmasında "Tayvan'la birleşme kaçınılmaz" demişti (Reuters)
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, yeni yıl konuşmasında "Tayvan'la birleşme kaçınılmaz" demişti (Reuters)

Fransa'nın kamu yayıncısı France 24, Çin'in Tayvan Devlet Başkanlığı binasının bir maketini yaptığını aktardı. 

Maketin görüntülerine dair ilk paylaşımı Tayvanlı veri analisti Joseph Wen, Twitter hesabından 26 Mart'ta yaptı. 

Daha sonra İngilizce yayın yapan Taiwan News, görüntüleri "Çin işgale hazırlanmak için Taipei maketi oluşturdu" başlığıyla 28 Mart'ta haberleştirdi.

France 24, dün yayımladığı haberinde Çin'e bağlı İç Moğolistan Özerk Bölgesi'ndeki Alxa ilinde yer alan maketin görüntülerinin doğrulandığını aktardı. 

ABD merkezli veri firması Force Analysis'ten Sim Tack, Çin'in başkenti Pekin'e yaklaşık 1200 kilometre uzaklıktaki maketin inşasının Mart 2021'de başladığını ve bir yılda tamamlandığını söyledi.

France 24, maketteki yapıların ve sokakların, Tayvan'ın başkenti Taipei'deki Zhongzheng Bölgesi'nde yer alan Bo'ai Özel Bölgesi'ndekilere benzediğine dikkat çekti. Giriş çıkışların denetlendiği bu alanda Devlet Başkanlığı binası dahil önemli devlet kurumlarına ait birçok yapı var.

Tayvan Savunma Bakanı Chiu Juo-cheng, geçen hafta maket görüntülerine ilişkin yaptığı açıklamada "Çin ordusunun bu tür bir replika maketler üretmesi kaçınılmaz" demişti. 

Haberde, Çin'in 2015'te de benzer bir maket oluşturduğuna işaret edildi. Tayvan Devlet Başkanlığı binasının maketi, yine İç Moğolistan'da inşa edilmişti.

Birleşik Krallık-İtalya ortaklığındaki kâr amacı gütmeyen düşünce kuruluşu Uluslararası Güvenlik Çalışmaları Ekibi'nden Ho Ting Hung, Pekin yönetiminin replikaları "psikolojik savaş propagandası" olarak kullandığını savundu. 

Norveç'teki Arktik Üniversitesi'nden Marc Lanteigne ise 2015'teki replikanın görüntülerinin Çin medyasında paylaşıldığına fakat yeni maketin görüntülerinin gizli tutulduğuna dikkat çekti.

Lanteigne, Tayvan'ın güçlü hava savunma sistemleri olduğunu ve Çin'in bombardımanlarla adayı ele geçirmekte zorlanacağını savundu. Akademisyen, maketin olası bir kara harekatı için planlama amaçlı kullanılabileceğini öne sürdü. 

Çin - Tayvan gerginliği

II. Dünya Savaşı sonrasında Çin'de Milliyetçi Parti ve Komünist Parti arasındaki iç savaş Komünist Parti'nin zaferiyle sonuçlanmıştı. Mağlubiyetin ardından Milliyetçi Parti liderleri Tayvan'a sığınmıştı.

Soğuk Savaş nedeniyle Batı'yla ilişkilerini koparan Çin'i 1970'lerin başına kadar Birleşmiş Milletler'de (BM) Tayvan ya da resmi adıyla Çin Cumhuriyeti temsil ediyordu.

BM'nin 1971'de aldığı Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanıma kararı gerginliği yeni bir boyuta taşımıştı. Kararın ardından Tayvan, BM'den çıkarılmıştı.

Pekin yönetimi, "tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Buna göre Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın ülkelerle diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

Tayvan ise o günden bu yana bağımsızlık arayışını farklı biçimlerde sürdürüyor.

Independent Türkçe, France 24, Taiwan News



Ayyaş'tan Sinwar'a İsrail tarafından öldürülen en önde gelen Hamas liderleri kimlerdir?

Ayyaş'tan Sinwar'a İsrail tarafından öldürülen en önde gelen Hamas liderleri kimlerdir?
TT

Ayyaş'tan Sinwar'a İsrail tarafından öldürülen en önde gelen Hamas liderleri kimlerdir?

Ayyaş'tan Sinwar'a İsrail tarafından öldürülen en önde gelen Hamas liderleri kimlerdir?

İsrail dün, Hamas siyasi bürosu başkanı Yahya Sinvar'ın güney Gazze Şeridi'nde öldürüldüğünü duyurdu. İbrani devletinin 7 Ekim 2023'teki saldırıdan sorumlu tuttuğu Sinvar'dan önce, İsrail tarafından gerçekleştirilen ya da İsrail’in suçlandığı suikastlarda birçok Hamas lideri öldürülmüştü

Şarku’l Avsat Hamas’ın öldürülen en önde gelen liderlerini derledi:

Yahya Ayyaş

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları'nın liderlerinden Yahya Ayyaş, 5 Ocak 1996'da Gazze'de cep telefonu patlaması sonucu öldürüldü. İsrail İç Güvenlik Teşkilatı (Şin Bet), "Mühendis" olarak bilinen Ayyaş'ın öldürülmesine karışmakla suçlandı.

Salah Şehade

Hamas'ın askeri kanadının kurucusu Salah Şehade, İsrail'in 22 Temmuz 2002 tarihinde Gazze'de bir binaya düzenlediği hava saldırısında öldürüldü. Saldırı Şehade’nin eşi, kızı ve sekiz çocuğunun da aralarında bulunduğu 15 sivilin ölümüne neden oldu.

İsmail Ebu Şanab

Hareketin kurucularından ve en önde gelen siyasi liderlerinden biri olan İsmail Ebu Şanab, 22 Ağustos 2003 tarihinde İsrail'in arabasına düzenlediği füze saldırısında öldürüldü.

Ahmed Yasin

Hamas'ın kurucusu Ahmed Yasin, 22 Mart 2004 günü şafak vakti, Gazze'de camiden ayrıldıktan kısa bir süre sonra sakat şeyhi hedef alan İsrail helikopteri tarafından düzenlenen saldırıda suikasta kurban gitti.

Abdulaziz Rantisi ve İzzedin Şeyh Halil

Bir aydan kısa bir süre sonra, Şeyh Yasin liderliğindeki hareketin halefi Abdülaziz Rantisi de bir İsrail saldırısında aynı kaderi paylaştı. Aynı yılın Eylül ayında hareketin yetkilisi İzzedin Şeyh Halil, arabasına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldürüldü.

Reyyan ve Siam

Hareketin en önemli siyasi ve askeri liderlerinden biri olan Nizar Reyyan, 1 Ocak 2009'da İsrail askeri operasyonu sırasında düzenlenen saldırıda öldü; bu operasyonda dört eşi ve 12 çocuğundan 10'u da öldürüldü.

On beş yıl sonra, başka bir saldırı, Hamas'ın parlamento seçimlerindeki zaferinden sonra İçişleri Bakanı olarak görev yapan, hareketin en önde gelen liderlerinden biri olan Said Siam'ın öldürülmesine yol açtı.

Mahmud El Mebhuh

Hareketin askeri yetkililerinden Mahmud el-Mebhuh, 20 Ocak 2010'da Dubai'de bir otel odasında öldürülmüş olarak bulundu. Hareket ve emirlik polisi, İsrailli ajanları sahte yabancı pasaportlar kullanarak operasyonun arkasında olmakla suçladı.

Ahmed el Caberi

İsrail, Gazze Şeridi'ndeki silahlı gruplara karşı Bulut Sütunu Operasyonu'nu 14 Kasım 2012 tarihinde Kassam Tugayları komutan yardımcısı Ahmed el-Caberi'nin arabasını hedef alan bir füze saldırısı sonucu öldürülmesiyle başlattı.

Refah'ta üç lider

İsrail'in 21 Ağustos 2014'te Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah şehrine düzenlediği hava saldırısı, El Kassam Tugayları'nın üç askeri komutanının öldürülmesine yol açtı: Muhammed Ebu Şamala, Raid El-Attar ve Muhammed Berhum.

Salih el-Aruri

Gazze Şeridi'nde Ekim 2023 Savaşı'nın başlamasından aylar sonra, hareketin siyasi büro başkan yardımcısı Salih el-Aruri ve bazı arkadaşları, 2 Ocak 2024'te Beyrut'un güney banliyösündeki bir binayı hedef alan ve İsrail'e atfedilen bir hava saldırısında suikasta kurban gitti.

İsmail Heniyye

Hamas siyasi bürosu başkanı İsmail Heniyye, 31 Temmuz'da yeni Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak üzere gittiği kuzey Tahran'daki konutunda suikasta uğradı.

İran, Hamas ve Lübnan Hizbullahı operasyonun arkasında İsrail'i suçlarken, İbrani devleti konu hakkında yorum yapmadı. İran Devrim Muhafızları, Heniyye'nin bir binadaki dairesini hedef alan kısa menzilli mermiyle öldürüldüğünü doğruladı. Hamas, 6 Ağustos'ta Yahya Sinvar'ın Haniyye'nin halefi olarak seçildiğini duyurdu.

Yahya Sinvar

İsrail ordusu, 17 Ekim 2024’te, İsrail'in 7 Ekim 2023 saldırısının ana planlayıcılarından biri olmakla suçladığı Sinvar'ı öldürdüğünü duyurdu. Ordu, Sinvar'ın çarşamba günü güney Gazze Şeridi'nde düzenlenen askeri operasyonda kazara öldürüldüğünü açıkladı.