Avustralya için "mega kuraklık" uyarısı: 20 yıldan uzun sürebilir

Mega kuraklıklar onlarca hatta yüzyıllarca sürebilen son derece şiddetli, uzun süreli ve yaygın kuraklık olaylarıdır

Fotoğraf: Pexels
Fotoğraf: Pexels
TT

Avustralya için "mega kuraklık" uyarısı: 20 yıldan uzun sürebilir

Fotoğraf: Pexels
Fotoğraf: Pexels

Yeni bir araştırma, Avustralya'nın gelecekte 20 yıldan uzun sürecek "mega kuraklıklarla" karşı karşıya kalabileceğine dair uyardı. 

Son çalışma gelecekte Avustralya'da yaşanabilecek kuraklıklara ilişkin endişe verici bir tablo çizerken, araştırmacılar bu durumun yakın geçmişte tecrübe edilen her şeyden çok daha kötü olabileceğini belirtiyor.

Mega kuraklıklar onlarca hatta yüzyıllarca sürebilen son derece şiddetli, uzun süreli ve yaygın kuraklık olaylarıdır.

Avustralya Ulusal Üniversitesi (ANU) ve İklim Aşırılıkları Mükemmeliyet Merkezi'nden araştırmacılar, bulgularının Sanayi Devrimi'nden bu yana iklim üzerindeki insan kaynaklı etkileri hesaba katmadan önceki durumu yansıttığını söylüyor.

ANU Yer Bilimleri Araştırma Okulu'ndan ortak baş yazar Dr. Georgy Falster, bugün Avustralya'da bir mega kuraklık meydana gelmesi durumunda iklim krizi nedeniyle sonuçların daha da kötüleşeceğini çünkü herhangi bir kuraklığın halihazırda var olan daha sıcak hava koşullarıyla meydana geleceğini söyledi.

Dr. Falster, "İklim değişikliğinin üzerine doğal olarak meydana gelip 20 yıl sürebilen mega kuraklıkların eklenmesi, gelecekte Avustralya'nın yakın geçmişte tecrübe edilen her şeyden daha kötü kuraklıklarla karşılaşabileceği anlamına geliyor" dedi.

Bu onlarca yıl süren mega kuraklıklardan birinin yakın gelecekte gerçekleşme ihtimalini göz önünde bulundurmalı ve buna hazırlanmalıyız.

Çalışmada, gelecekteki kuraklıkların potansiyel şiddetini değerlendirmek için Avustralya'nın en büyük tarım bölgesi olan Murray-Darling Havzası'na kapsamlı bir şekilde odaklanıldı. Araştırma, halihazırda su kıtlığına karşı savunmasız olan havzanın her 150 ila bin yılda bir meydana gelip yüzyıllarca süren kuraklıklarla karşı karşıya kalabileceğini ortaya koydu.

Araştırmacılar, geçmiş bin yıl boyunca (850'den 2000'e kadar) meydana gelen kuraklıkları simüle etmek ve gelecekte nasıl değişebileceklerini belirlemek üzere birden fazla iklim modeli kullandı.

Bu araştırma, Avustralya'daki kuraklıkların süresi ve kuraklık seviyesine dair tahminleri de içeriyor. 

Bilim insanları, "Çalışmamızın çarpıcı bulgularından biri, Avustralya'daki kuraklıkların son zamanlarda yaşadığımız kuraklıklardan çok daha uzun sürmesinin mümkün olduğu. 20 yıl ya da daha uzun süre devam eden kuraklıklar, olmasını beklediğimiz bir şey haline gelebilir" dedi.

Araştırmacılar mega kuraklıkların Avustralya'nın iklimindeki doğal değişimlerin bir parçası olduğunu söylüyor. Ancak artık endişe verici olan şeyi Dr. Falster, "İnsan kaynaklı iklim değişikliğini de bu karışıma ekliyoruz ve bu muhtemelen bir sonraki mega kuraklık olasılığını artırıyor" diye belirtti. 

Çalışmadaki araştırmacılar gibi ANU'da öğretim görevlisi olan ortak yazar Nerilie Abram da şunları söyledi:

Gelecekteki kuraklıkların potansiyel şiddetini ve süresini azaltmak için yapabileceğimiz tek şey sera gazı emisyonlarını hızla azaltmak. Örneğin bu, yenilenebilir enerji kaynaklarına hızla geçiş yapmak olabilir.

Independent Türkçe



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi