Trump, başkanlık seçiminin dengelerini değiştirebilecek bir davayla karşı karşıya

Eski ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
TT

Trump, başkanlık seçiminin dengelerini değiştirebilecek bir davayla karşı karşıya

Eski ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump bugün (Pazartesi) New York'ta başlayacak ve hapis cezasına yol açabileceğinden ötürü başkanlık seçiminin dengelerini değiştirebilecek dava nedeniyle ABD tarihinde bir ceza mahkemesine çıkan ilk eski başkan olacak.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre dava bugün yerel saatle 09:30'da New York Manhattan'daki bir mahkemede, Cumhuriyetçi milyarderin emlak grubu Trump Organization'a ait muhasebe belgelerinde tahrifat yapmaktan suçlu olup olmadığına karar verecek jüri üyelerinin seçimiyle başlıyor.

Savcılığa göre sahte belgeler, 2016 seçim kampanyasının son aşamasında pornografik film oyuncusu Stormy Daniels'a 10 yıl önce Trump ile yaşadığı ve eski ABD başkanının reddettiği cinsel ilişkiyi örtbas etmek için yapılan 130 bin dolarlık ödemenin gizlenmesini sağladı.

Beyaz Saray'ı kaos içinde terk ettikten üç yıldan fazla bir süre sonra 77 yaşındaki Trump teorik olarak hapis cezasıyla karşı karşıya. Bu durum, ABD Başkanı Joe Biden'dan intikam almak istediği 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinde aday olmasını engellemeyecek, ancak seçim kampanyasını benzeri görülmemiş bir duruma sokacak.

“Özgürlüğümü elimden almak istiyorlar”

Richmond Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan Carl Tobias AFP’ye verdiği demeçte, “Zorluklar çok büyük. Çünkü Trump ve avukatları şu ana kadar biri Demokrat Joe Biden'ın kazandığı 2020 seçimlerinin sonuçlarını yasadışı yollardan bozmaya çalışmakla, diğeri de gizli belge tutmakla suçlanan iki davayı geciktirmeyi başardılar” dedi.

Tobias ayrıca, uzmanların zayıf bulduğu Stormy Daniels davasının ‘seçimden önce karara bağlanacak tek dava olabileceğini’ belirtti.

Trump'ın avukatları son günlere kadar, duruşma tarihini ertelemek için temyize başvurmaya devam etti. Dün akşam Pensilvanya'da düzenlenen bir mitingde eski ABD Başkanı Trump kendisini bir kez daha hukuki ve siyasi zulmün kurbanı olarak gösterdi.

Trump, destekçilerine “Düşmanlarımız benim özgürlüğümü elimden almak istiyor. Çünkü ben onların sizin özgürlüğünüzü elinizden almalarına asla izin vermeyeceğim” dedi ve ifade vereceğini doğruladı.

Trump’ın kampanya ekibi davayı ‘Amerikan demokrasisine doğrudan bir saldırı’ olarak nitelendirdi. Yapılan açıklamada, “Bu suçlamalar seçimlere müdahale etmek amacıyla tamamen uydurulmuştur” ifadesi yer aldı.

Manhattan Adliyesi duruşma süresince yoğun güvenlik önlemleri altında olacak. Zira Trump yanlısı ve karşıtı protestoların düzenlenmesi bekleniyor. Duruşmalar kapalı kapılar ardında yapılacak olsa da dava dünya medyasında geniş yer bulacak.

Duruşma, altı ila sekiz hafta sürecek tartışmaların ardından Trump'ın davada ‘suçlu’ ya da ‘suçsuz’ olduğuna karar verecek olan 12 Manhattan vatandaşının seçilmesiyle başlayacak.

130 bin dolar

Trump'a bir yıl önce yöneltilen ve her biri dört yıla kadar hapisle cezalandırılabilen ‘muhasebe belgelerinde tahrifat yapmak’ suçlamasıyla ilgili 34 suçlamaya karşılık milyarder suçsuz olduğunu savundu. Diğer davalarda da yaptığı gibi, Beyaz Saray'a geri dönmesini engellemeyi amaçlayan ‘acımasız taciz’ kampanyasını kınadı.

Trump'ın bugün itibariyle yargılandığı dava, 2016'da kazandığı seçim kampanyasının son günlerine kadar uzanıyor.

Dava, eski pornografik film oyuncusu Stormy Daniels'a, Trump'la 10 yıl önce yaşadığı cinsel ilişkiyi örtbas etmesi için 130 bin dolar ödenmesiyle ilgili.

Savcı Alvin Bragg'e göre, bu operasyonun amacı Cumhuriyetçi adaya zarar verebilecek bilgileri örtbas etmek olduğu için seçim yolsuzluğu anlamına geliyor.

Davanın zorluklarından biri de Trump'ın bu ödemeler hakkında ne bildiğini tespit etmek olacak.

Daniels'a Trump'ın isteği üzerine ödeme yaptığını savunan ve bu davada federal mahkemede mahkûm edilen eski avukatı Michael Cohen, savcılığın kilit tanıklarından biri olacak.



Susie Wiles: Trump kasırgasının arkasındaki utangaç güç

ABD Başkanı seçilen Donald Trump ve kampanya yöneticisi Susie Wiles, Trump'ın Florida'daki seçim zaferini duyurduktan sonra (AP)
ABD Başkanı seçilen Donald Trump ve kampanya yöneticisi Susie Wiles, Trump'ın Florida'daki seçim zaferini duyurduktan sonra (AP)
TT

Susie Wiles: Trump kasırgasının arkasındaki utangaç güç

ABD Başkanı seçilen Donald Trump ve kampanya yöneticisi Susie Wiles, Trump'ın Florida'daki seçim zaferini duyurduktan sonra (AP)
ABD Başkanı seçilen Donald Trump ve kampanya yöneticisi Susie Wiles, Trump'ın Florida'daki seçim zaferini duyurduktan sonra (AP)

Susie Wiles her şeyi kontrol edemez. Başkanı Donald Trump'ı ele alalım; kampanya sürecindeki övünmeleri, denetimsiz sosyal medya paylaşımları, Mar-a-Lago'daki şüpheli misafirleri. Bunlardan bazıları kampanya sürecinde onun işini zorlaştırdı. Ayrıca, Sayın Wiles'ın Demokratlar üzerinde de hiçbir etkisi yok, bu nedenle kampanya stratejisini Joe Biden etrafında oluşturmasının ardından Joe Biden'ı değiştirme kararları planlarını daha fazla zorluk ile karşı karşıya bıraktı.

Ancak Florida'da onlarca yıldır Cumhuriyetçilerin seçimleri kazanmasına yardım eden 67 yaşındaki büyükanne Wiles, kontrol edebileceği kadar çok şeyi kontrol etmek için elinden geleni yapıyor. O dengeli bir kişilik, son derece organize ve sorunları etkili bir şekilde çözebilir. Bol ceketleri, yansıtıcı güneş gözlükleri ve bazen de gümüş rengine meyilli sarı saçlarıyla ilk bakışta katı bir kadın gibi görünebilir. Ama herkesin tanıklığıyla o sıcak ve arkadaş canlısı birisi. Wiles, politikacılardan, politika uzmanlarından, lobicilerden ve muhabirlerden oluşan güçlü bir ağ kurdu.The Economist'te yer alan analize göre Trump’ın kampanyasında çalışmak üzere ikna ettiği sadık çalışanlar “Florida Mafyası” olarak tanındı.

Wiles'ın Trump'ın fiili kampanya yöneticisi olarak başarısı, seçmenlerin 5 Kasım'da vereceği karara bağlıydı. Ancak kameralardan kaçan ve kendisine yapılan övgüleri hemen başkalarına mal eden mütevazı Wiles, gerçekten çok şey başardı. 2021'de Beyaz Saray'dan siyasi olarak dışlanmış bir şekilde ayrılan Trump, zaferle göreve döndü.

Bayan Wiles, başkanlığı kaybetmesine rağmen Trump'ın 2020 seçimlerinde Florida'yı kazanmasına yardımcı oldu

Politico'ya verdiği röportajda Wiles, Trump’ı ölmüş olan babası Pat Sumrall’a benzettiğini itiraf etti. Babası ünlü bir spor sunucusuna dönüşmeden önce Amerikan futbolu oyuncusuydu ve alkol bağımlılığından muzdaripti. Trump gibi o da zor bir adamdı. Anlattığına göre, annesi buna rağmen evde her şeyin yolunda gitmesini sağladı ve sonunda onu tedavi olmaya ikna etti.

Wiles, New Jersey'de tenis ve basketbol oynadığı müreffeh bir hayat yaşadı. Siyasete New York'tan seçilen Cumhuriyetçi kongre üyesi ve babasının eski takım arkadaşı olan Jack Kemp için çalışmaya başladığında girdi. Bundan sonra, 1985'te kocasıyla birlikte Florida'ya taşınmadan önce, başkanlık kampanyasında ve ardından Beyaz Saray'da Ronald Reagan ile çalıştı.

Wiles, Jacksonville'de bir siyasi danışmanlık şirketi kurdu ve iki kızını büyüttü. Üç Cumhuriyetçi belediye başkanı için çalıştı ve zeki, pratik ve iyi bağlantıları olan bir siyasi aktivist olarak ün kazandı. O zamanlar adı bilinmeyen bir iş adamı ve şu anda bir senatör olan Rick Scott'ın eyalet valiliğini kazanmasına yardım etti. Wiles’ın motivasyonu katı bir ideolojik bağlılıktan çok, kazanmak için mücadele etmek gibi görünüyor. Ancak daha önce çalıştığı başkanlarından hiçbiri Trump kadar zor değildi.

2016 yılında Florida, seçimlerde değişen eğilimlerin bir göstergesi olarak görülen salıncak eyaletlerden biriydi. Bu dönemde Trump, zamanının bir kısmını Palm Beach'teki Mar-a-Lago tatil köyünde geçirdiği Florida'daki kampanyasının yönetimini üstlenmesi için Wiles ile temasa geçti. Wiles, New York Times gazetesine verdiği röportajda; “Cumhuriyetçi düzenin bir üyesi olarak, birçok kişi Trump'ın adaylığına tam desteğimin yanlış ve hatta belki de çılgınca bir adım olduğunu düşündü” demişti. O yılın sonbaharında, kamuoyu yoklamalarında görülen düşüş üzerine Trump onu kovmanın eşiğine gelmişti (hatta Mar-a-Lago'da biftek yerken onu kaba bir şekilde azarladığı da söyleniyor), ama o başarılı olmaya kararlıydı.

ABD'nin yeni seçilen Başkanı Donald Trump, 6 Kasım 2024'te Florida'da zafer konuşmasını yaparken Susie Wiles'ı selamlıyor (AFP)ABD'nin yeni seçilen Başkanı Donald Trump, 6 Kasım 2024'te Florida'da zafer konuşmasını yaparken Susie Wiles'ı selamlıyor (AFP)

Florida'da Trump için işler yolunda giderken, ülkenin geri kalanında da işler aynı şekilde iyi gitti. Daha sonra Wiles, valilik için yürüttüğü kampanya Trump'ın desteğiyle kurtarılan ve az tanınan bir kongre üyesi olan Ron DeSantis için çalıştı. Zafer kazanmasına rağmen De Santis aptalca bir şekilde onunla ilişkisini kesmeyi seçti. Wiles, başkanlığı kaybetmesine rağmen Trump'ın 2020 seçimlerinde Florida'yı kazanmasına yardımcı oldu.

Yenilgisi ve 6 Ocak Kongre Binası baskınından sonra Trump’ın tekrar aday olup olmayacağı belli değildi. Ancak 2021'in başlarında, çok az kişi risk almaya cesaret ettiğinde Wiles, ara seçimleri desteklemek için Trump tarafından kurulan bir bağış toplama komitesine katılmayı kabul etti. Wiles, birkaç hafta içinde Trump'ın Beyaz Saray'dan ayrılışını takip eden kaotik süreci yönetme sorumluluğunu üstlendi. Ara seçimlerde Cumhuriyetçi adayları destekledi, Trump'ın müttefiklerinin yasal ödemelerini karşıladı ve eski başkanın gelecekteki hamlelerinin planını yaptı.

Bayan Wiles, başkanının destekçilerini posta yoluyla oy kullanmaya teşvik etmek ve “çalınmış seçimler” hakkındaki yorumlarını yumuşatmak gibi bazı pratik adımlar atmasını sağlamayı başardığını iddia etti.

Kasım 2022'ye gelindiğinde Trump adaylığını yeniden duyurdu. Chris Lacivita ile birlikte Wiles, kampanyanın eş yöneticisi (ancak gerçekte asıl yöneticisi) olarak adaylarının güçlü yönlerine odaklanan bir strateji geliştirdi. Başlangıçta, Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olmayı arzulayan DeSantis, Cumhuriyetçi Parti’nin ilk ön seçiminin yapıldığı Iowa'da daha fazla finansmana ve daha belirgin bir katılıma sahipti. Bu nedenle, ikili, büyük bir kapıları dolaşma kampanyası yerine, oy vermeleri için kayıtlı olmayan potansiyel destekçilere ulaşmayı amaçlayan kısa ve kesin bir plan benimsediler ve Iowa'da büyük bir zafer elde ettiler. Genel seçimlerde ise basit ve net, temmuz ayında yapılan kamuoyu yoklamalarına göre başarısını kanıtlayan bir anlatıyı öne çıkarmaya odaklandılar Şarku’l Avsat’ın Majalla'dan aktardığı analize göre bu anlatıya dayanarak Biden'ı zayıf, Trump'ı ise güçlü bir başkan olarak göstermeye çalıştılar. Ayrıca, kendi ifadeleriyle artık “uzun önermelerin” yer almadığı kısaltılmış bir parti programının benimsenmesi için de baskı yaptılar. Sonuç, Trump'ın temel politikalarını özetleyen, “Ciddi bir gerileme içinde olan bir ulusuz” sloganı altında kendi imzası olan üslubuyla düzenlenen 16 sayfalık bir belge oldu

Susie Wiles, Başkan Donald Trump'ın Florida'daki zafer konuşmasında, 6 Kasım 2024 AFPSusie Wiles, Başkan Donald Trump'ın Florida'daki zafer konuşmasında, 6 Kasım 2024 AFP

Wiles, başkanını destekçilerini posta yoluyla oy kullanmaya teşvik etmek ve “çalınan seçimler” hakkındaki yorumlarını yumuşatmak gibi bazı pratik adımlar atmasını sağlamayı başardığını iddia etti. Gerçek şu ki, Trump hâlâ 2020 seçimlerinin temizliği ve adilliği konusunda ısrarcı şüphelere sahip, bu seçimin gerçek kazananının kendisi olduğunu iddia ediyor, aynı zamanda disiplinini uzun süre koruyamıyor. Ancak mesajı yankı bulmaya ve tarzı dikkat çekmeye devam ediyor. Karakteristik kusurları birçok Cumhuriyetçinin ya ateşli destekçisi ya da ona oy vermek için çekincelerini aşmaya istekli olmasına neden oluyor.

Yeterli sayıda Cumhuriyetçi buna istekli olursa Wiles, Trump yönetiminde üstleneceği Beyaz Saray Özel Kalemi pozisyonuyla daha büyük bir meydan okumayla karşı karşıya kalabilir.