Ağabey sayısının geylik ihtimalini artırması araştırılıyor: "Türkiye'de de durum böyle"

Bilim insanları, hipotezle ilgili daha fazla çalışma yürütülmesini istiyor (Unsplash)
Bilim insanları, hipotezle ilgili daha fazla çalışma yürütülmesini istiyor (Unsplash)
TT

Ağabey sayısının geylik ihtimalini artırması araştırılıyor: "Türkiye'de de durum böyle"

Bilim insanları, hipotezle ilgili daha fazla çalışma yürütülmesini istiyor (Unsplash)
Bilim insanları, hipotezle ilgili daha fazla çalışma yürütülmesini istiyor (Unsplash)

ABD'deki Stetson Üniversitesi'nden Scott Semeyena, ağabey sahibi olmanın erkeklerde eşcinsellik ihtimalini artırması üzerine yapılan araştırmalara atıfta bulunarak, bunun bunun dünyanın farklı bölgelerinde yapılan çalışmalarda da görüldüğünü savundu.

Evrimsel ve kültürel psikoloji alanında uzmanlaşan Semeyena, 1960'lardan beri araştırılıp 1990'larda "kardeş doğum sırası ve erkeklerin cinsel yönelimi" (fraternal birth order and male sexual orientation) adını alan hipotezle ilgili çalışmaları değerlendirdi. 

Semeyena, ABD'de kamu bağışlarıyla fonlanan Ulusal Halk Radyosu'na (NPR) verdiği söyleşide, bu tezin öne sürdüğü bağlantıları birçok ülkede gözlemlediklerini belirterek şu ifadeleri kullandı: 

Bu model Kanada ve ABD'de gözlemlendi fakat durum bunun ötesine geçiyor. Modelin Samoa gibi ülkelerde var olduğuna yönelik pek çok doğrulama söz konusu. Meksika'nın güneyinde de görülüyor. Ayrıca Türkiye ve Brezilya gibi yerlerde de var.

Semeyena ve ekibi, 12 Aralık'ta yayımladıkları makalede, Samoa'da yaptıkları 10 yıllık saha çalışmasının sonuçlarını paylaştı. 

Akademisyen, hiç kardeşi olmayan bir erkeğin başlangıçta eşcinsel olma olasılığının yüzde 2 ila 3 arasında değiştiğini, hesaplama için yüzde 2'yi sabit aldığını söyledi. Araştırmacı, kardeş doğum sırası tezine göre bu olasılığın, her ağabeyle birlikte yüzde 33 arttığına dikkat çekti. 

Buna göre bir ağabeye sahip erkeklerin eşcinsel olma olasılığı yaklaşık yüzde 2,6'yken, ikinci ağabey denkleme girdiğinde bu olasılık yaklaşık yüzde 3,5'e yükseliyor. 

Diğer yandan bilim insanı, bunun doğrudan tek başına belirleyici bir unsur olmadığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:  

Birden fazla ağabeye sahip erkekler yine de karşı cinse ilgi duyabilir. Pek çok eşcinselin hiç erkek kardeşi olmayabilir ya da bu kişiler kardeşlerin en büyüğüdür. Ağabeye sahip olmak kesinlikle cinsel yönelimi belirleyen tek etki değil.

Semeyena, bu çalışmasında Türk akademisyenlerin konuyla ilgili 2014'te yayımladıkları bir makaleye de işaret etti. Çalışmayı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki Yakın Doğu Üniversitesi'nden İpek Sönmez, Ali Bozkurt ve Özlem Hekim Bozkurt yapmıştı.

Independent Türkçe, NPR, New York Post



Tayvan’da Çin alarmı: Askeri mahkemeler geri geliyor

Çin, geçen yıl mayıs ve ekimde, Tayvan'ın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti (AFP)
Çin, geçen yıl mayıs ve ekimde, Tayvan'ın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti (AFP)
TT

Tayvan’da Çin alarmı: Askeri mahkemeler geri geliyor

Çin, geçen yıl mayıs ve ekimde, Tayvan'ın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti (AFP)
Çin, geçen yıl mayıs ve ekimde, Tayvan'ın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti (AFP)

Tayvan, Çin'i "yabancı düşman güç" diye niteleyerek güvenlik önlemlerini artırdı.

Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te, dün düzenlenen ulusal güvenlik toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Pekin yönetimine dair şu iddiaları paylaştı:  

Çin, demokratik Tayvan'ın özgürlüğünden, çeşitliliğinden ve açıklığından faydalanarak çeteleri, medyayı, yorumcuları, siyasi partileri ve hatta silahlı kuvvetlerin ve polisin muvazzaf ve emekli mensuplarını bizi içten bölmek, yok etmek ve yıkmak için devşiriyor.

Lai, Çin’e karşı güvenlik önlemlerinin artırılması gerektiğini belirterek askeri mahkemelerin yeniden kurulacağını açıkladı. Tayvan lideri “isyan, düşmana yardım, gizli bilgilerin sızdırılması, görevi ihmal veya itaatsizlik gibi askeri suçlarla” ilgili hukuki süreçlerin bu mahkemelerde görüleceğini söyledi. 

Çin adına casusluk yaptığı gerekçesiyle geçen yıl 64 Tayvanlı hakkında hukuki işlem başlatıldığını belirten Lai, bu sayının 2021’e kıyasla üç kat arttığını ifade etti.

1980’lerin sonuna kadar sıkıyönetim altına olan Tayvan, askeri mahkeme sistemini 2014’te sonlandırmıştı.

Lai’nin askeri mahkemeleri geri getirme planı muhalefetin tepkisini çekti. Merkez sol Tayvan Halk Partisi (TPP), bu hamlenin Tayvan’ı insan hakları alanında geriye götüreceğini söyledi.

Tayvan yasama meclisinde çoğunluğu elinde bulunduran Çin Milliyetçi Partisi’nden (Kuomintang -KMT) Wang Hung-wei ise plana “tamamen karşı çıkmadıklarını” belirtirken, iktidardaki Demokratik İlerici Parti’yi (DPP) çizgisini değiştirmekle eleştirdi. 

Tayvan lideri, yeni güvenlik önlemleri kapsamında Çin, Hong Kong ve Makao’dan Tayvan’da oturma izni başvurusu yapanlara yönelik işlemlerin sıkılaştırılacağını da duyurdu. 

Çin doğumlu bir Tayvan vatandaşı, Çin işgalini destekleyen içerikler paylaştığı nedeniyle bu hafta ülkeden sınır dışı edilmişti.

Pekin’in Tayvan vatandaşlarına ikamet hakkı ya da pasaport teklifi yaptığına dikkat çeken Lai, bunları “Tayvan halkının ulusal kimlik duygusunu bulandırma girişimi” diye niteledi. 

Lai'nin açıklamasına Çin'den yanıt gecikmedi. Pekin’in Tayvan İşleri Ofisi sözcüsü Chen Binhua, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: 

Tayvan’ın bağımsızlığını savunan ayrılıkçı güçler kırmızı çizgiyi aşmaya cüret ederse, kararlı tedbirler almaktan başka çaremiz kalmaz. Ateşle oynayanlar mutlaka yanar.

Çin - Tayvan gerginliği

II. Dünya Savaşı sonrasında Çin'de Milliyetçi Parti ve Komünist Parti arasındaki iç savaş Komünist Parti'nin zaferiyle sonuçlanmıştı. Mağlubiyetin ardından Milliyetçi Parti liderleri Tayvan'a sığınmıştı.

Soğuk Savaş nedeniyle Batı'yla ilişkilerini koparan Çin'i 1970'lerin başına kadar Birleşmiş Milletler'de (BM) Tayvan ya da resmi adıyla Çin Cumhuriyeti temsil ediyordu.

BM'nin 1971'de aldığı Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanıma kararı gerginliği yeni bir boyuta taşımıştı. Kararın ardından Tayvan, BM'den çıkarılmıştı.

Pekin yönetimi, "tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Buna göre Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın ülkelerle diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

Tayvan ise o günden bu yana bağımsızlık arayışını farklı biçimlerde sürdürüyor.

Independent Türkçe, Guardian, BBC