Uydu görüntüleri İsrail ile İran arasındaki gerilimin ‘gizli gerçeğini’ ortaya koyuyor

Her iki ülkedeki hava üslerinde de ‘gerçek’ hasar var.

İsrail'in Nevatim Hava Üssü’nün uydu görüntüsü (AP)
İsrail'in Nevatim Hava Üssü’nün uydu görüntüsü (AP)
TT

Uydu görüntüleri İsrail ile İran arasındaki gerilimin ‘gizli gerçeğini’ ortaya koyuyor

İsrail'in Nevatim Hava Üssü’nün uydu görüntüsü (AP)
İsrail'in Nevatim Hava Üssü’nün uydu görüntüsü (AP)

İsrail ile İran arasındaki gerilim son haftalarda önemli ölçüde arttı. Çatışma son bir hafta içinde iki ülkenin sınır dışındaki stratejik hedeflerini vurmaktan iki ülkenin iç derinliklerini hedef alan saldırılara dönüştü.

Her iki taraf da son saldırıların İran ya da İsrail içlerine verdiği zarar konusunda sessiz kalsa da uydu görüntüleri her iki tarafın da gizlemeye çalıştığı şeyi ortaya çıkardı.

Son 24 saat içinde yayınlanan uydu görüntüleri, Cuma sabahı erken saatlerde İsrail saldırısına hedef olan İran'a ait bir hava üssünde meydana gelen hasarın kanıtlarını ortaya koydu.

BBC bugün (Pazar), New York Times ise dün (Cumartesi) uydu görüntülerinin İsrail'in İran'ın İsfahan'daki Şikari Hava Üssü’ne düzenlediği saldırıda hava savunma sisteminin önemli bir bölümünün vurulduğunu gösterdiğini bildirdi.

hmyuö mjyu
BBC tarafından yayınlanan bir fotoğraf, İsrail saldırısından sonra İran Şikari Hava Üssü’nde oluşan hasarı gösteriyor.

BBC ve New York Times, görüntülerin analizinin, Şikari Hava Üssü’ne hassas güdümlü mühimmat kullanılarak yapılan saldırının, S-300 hava savunma sistemlerinde gelen hedefleri takip etmek için kullanılan bir radara zarar verdiğini veya tahrip ettiğini gösterdiğini bildirdi.

BBC'ye göre İsfahan'daki nükleer tesislerden henüz görüntü alınamadı. Ancak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ‘İran'ın nükleer tesislerinde herhangi bir hasar meydana gelmediğini’ açıkladı.

İran'ın orta kesimlerindeki İsfahan kentinde Cuma günü bir dizi patlama meydana gelmiş, ABD'li yetkililer İsrail'in füze saldırısı düzenlediğini söylemiş, ancak İsrail'den resmi bir doğrulama gelmemişti.

İran Ordusu Genel Komutanı Tümgeneral Abdurrahim Musevi patlamaların hava savunma sistemlerinin bir dizi ‘uçan cismi’ engellemesinden kaynaklandığını söylerken, devlet televizyonu İsfahan'da hava savunma sistemlerinin aktif hale getirildiğini gösteren bir video yayınladı. Devlet televizyonu ayrıca, hava savunma sistemlerinin İsfahan üzerinde ‘küçük insansız hava araçlarını (İHA)’ herhangi bir zarar vermeden engellediğini bildirdi.

Söz konusu gelişmeler, üst düzey bir Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) komutanının İsrail'in Şam'daki İran konsolosluğuna yönelik saldırısında öldürülmesinden birkaç gün sonra, İran'ın geçtiğimiz hafta sonu İsrail'e yüzlerce İHA ve füze fırlatmasının ardından yaşandı.

İran İsrail'e 300'den fazla balistik füze ve İHA’yla saldırdı. Tel Aviv hasar sayısını açıklamadı, ancak füze ve İHA’ların büyük çoğunluğunu düşürdüğünü söylemekle yetindi.

fdebngr
AP tarafından paylaşılan ve İsrail'in Nevatim Hava Üssü’ndeki tahrip edilmiş pisti gösteren uydu görüntüsü

Ancak dün AP tarafından aktarılan ve analiz edilen uydu görüntüleri, İsrail hava üssündeki bir pistin tahrip edildiğini gösterdi. İsrail'in güneyindeki Nevatim Hava Üssü’nde meydana gelen genel hasar küçük olsa da, Tahran'ın geniş balistik füze cephaneliğini doğrudan İsrail'e karşı kullanmaya istekli olduğunu gösterdi.

Cuma günü çekilen fotoğraflarda Kudüs'ün 65 kilometre güneyindeki hava üssünün güney kısmındaki hangarların yakınındaki pistte yeni bir siyah nokta görüldü.



İsrail Güvenlik Kabinesi işgal altındaki Batı Şeria'da 19 yeni yerleşim birimini onayladı

İşgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Hebron'da, haftalık yerleşimci turuna katılanları korumak için nöbet tutan bir İsrail askeri (Arşiv - Reuters)
İşgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Hebron'da, haftalık yerleşimci turuna katılanları korumak için nöbet tutan bir İsrail askeri (Arşiv - Reuters)
TT

İsrail Güvenlik Kabinesi işgal altındaki Batı Şeria'da 19 yeni yerleşim birimini onayladı

İşgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Hebron'da, haftalık yerleşimci turuna katılanları korumak için nöbet tutan bir İsrail askeri (Arşiv - Reuters)
İşgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Hebron'da, haftalık yerleşimci turuna katılanları korumak için nöbet tutan bir İsrail askeri (Arşiv - Reuters)

İsrail Güvenlik Kabinesi dün  (Perşembe) geç saatlerde, Maliye Bakanı ve Savunma Bakanlığı'nda Yerleşimden Sorumlu Bakan Bezalel Smotriç tarafından sunulan, İşgal altındaki Batı Şeria’da 19 yeni yerleşim biriminin inşası ve mevcut bazı kaçak yerleşimlerin yasallaştırılmasına yönelik planı onayladı.

Aşırı sağ çizgideki Kanal 14, yeni planın onaylandığını ilk duyuran medya kuruluşu oldu. Haberde, yeni yerleşim birimlerinin kurulmasının ve daha önce kaçak statüsünde olan bazı noktaların yasallaştırılmasının yanı sıra, İsrail’in 2005’te Gazze ve Kuzey Batı Şeria’dan çekilme planı kapsamında boşalttığı yerleşimlere geri dönüşün de öngörüldüğü aktarıldı.

Söz konusu yerleşimlerin bir bölümü Batı Şeria’nın merkezinde, bir kısmı ise kuzey ve güney bölgelerinde, Kudüs çevresine kadar uzanıyor.

sddf
İsrail'in aşırı sağcı maliye bakanı Bezalel Smotrich, Batı Şeria'daki Ma'ale Adumim yerleşiminin genişletilmesine ilişkin bir haritayı gösteriyor (Arşiv - AFP)

İsrail Güvenlik Kabinesi onayıyla, daha önce boşaltılan Ganim ve Kadim yerleşimlerinin Cenin yakınlarında yeniden inşa edilmesinin yolu açıldı. Aynı bölgede aylardır devam eden süreçle birlikte Homeş ve Sanur’un da yeniden kurulması kararlaştırılmıştı. Kanal 14, bu gelişmeleri tam anlamıyla kuzeydeki eski yerleşimlere dönüşün tamamlanması şeklinde değerlendirdi ve Smotriç’in hamlesini yerleşim dünyasında gerçek bir devrim olarak nitelendirdi.

Birkaç ay önce de Güvenlik Kabinesi, Batı Şeria’da 22 yeni yerleşimin yasallaştırılması ve inşasına yönelik benzer bir planı kabul etmişti.

Yeni kararla birlikte, her bir yerleşim için hızlandırılmış teknik ve imar hazırlık sürecinin başlatılacağı bildirildi. Kanal 14’ün haberinde, adımın “2005’teki çekilme planıyla ağır darbe alan yerleşim projesinin tarihi bir şekilde düzeltilmesi” olarak görüldüğü ifade edildi.

ds
İsrailli yerleşimciler, işgal altındaki Batı Şeria'da yakınlardaki bir yerleşim karakolunun yakınlarında eşeklere binerek keçi ve koyun sürülerini otlatıyorlar (Arşiv - AFP)

Filistin tarafı karara sert tepki gösterdi.  Filistin'e bağlı Duvar ve Yerleşimlere Karşı Direniş Kurumu Başkanı Müeyyed Şaban, İsrail’in bu adımını “Filistin coğrafyasını ortadan kaldırmaya yönelik kolonyal bir proje kapsamında yürütülen yarış” olarak tanımladı. Şaban, bunun ilhak, ayrımcılık ve toprakların tamamen Yahudileştirilmesi hedeflerini açıkça ortaya koyan tehlikeli bir tırmanış olduğunu söyledi.

ssdc
Kudüs'ün doğusundaki İsrail yerleşimi Ma'ale Adumim'i gösteren bir fotoğraf  (AFP)

İsrail basını da Smotriç’in planlarının kapsamını gündeme taşıdı. Yediot Aharonot birkaç gün önce yayımladığı haberinde, bakanın Batı Şeria’daki yerleşim faaliyetlerini genişletmeyi amaçladığını, 2026 bütçesine bu doğrultuda milyarlarca şekelin ayrıldığını yazdı. Gazeteye göre bütçe, yeni yerleşimler kurulmasını, mevcutların statülerinin düzenlenmesini, altyapı projelerini, yol açmayı ve sağlık, eğitim ile kültür kurumlarının inşasını da kapsıyor.

Aynı haberde, Smotriç’in özellikle Kuzey Batı Şeria’ya yeniden yerleşimi merkez alan bir plan yürüttüğü, çekilme planı kapsamında “yeşil hattın içine” taşınan bazı askeri üslerin yeniden bölgeye taşınmasının değerlendirildiği aktarıldı. Yerleşimci liderlerin hedefinin, 2005’te boşaltılan kuzeydeki yerleşimlere tekrar nüfus yerleştirmek ve uzun vadede Batı Şeria’ya bir milyon yerleşimci taşımak olduğu ifade edildi.


Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.