Onlarca yılın ardından ABD'den yeni nükleer savaş başlığı hamlesi

Enerji Bakanlığı'nın açıklamasına göre, "W93 aynı zamanda emniyet ve güvenliğin yanı sıra gelecekteki tehditlere karşı esnekliği artıracak modern teknolojileri de bünyesinde barındıracak"

ABD'nin New Mexico eyaletinin Los Alamos kasabasındaki Los Alamos Ulusal Güvenlik Bilimi Laboratuvarı girişinin 20 Şubat 2024'teki görünümü (AFP)
ABD'nin New Mexico eyaletinin Los Alamos kasabasındaki Los Alamos Ulusal Güvenlik Bilimi Laboratuvarı girişinin 20 Şubat 2024'teki görünümü (AFP)
TT

Onlarca yılın ardından ABD'den yeni nükleer savaş başlığı hamlesi

ABD'nin New Mexico eyaletinin Los Alamos kasabasındaki Los Alamos Ulusal Güvenlik Bilimi Laboratuvarı girişinin 20 Şubat 2024'teki görünümü (AFP)
ABD'nin New Mexico eyaletinin Los Alamos kasabasındaki Los Alamos Ulusal Güvenlik Bilimi Laboratuvarı girişinin 20 Şubat 2024'teki görünümü (AFP)

Enerji Bakanlığı yetkililerinin çarşamba günü yaptığı açıklamaya göre Birleşik Devletler onlarca yıl sonra ilk kez yeni bir nükleer savaş başlığı üretiyor ancak bunu nükleer test yapmadan gerçekleştirecek.

W93 diye bilinen savaş başlığı denizaltılardan fırlatılacak balistik füzelerde kullanılacak. Washington Times'a göre, Enerji Bakanı Jennifer Granholm ve NNSA Yöneticisi Jill Hruby, Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi'ne yaptıkları açıklamada, savaş başlığının Ulusal Nükleer Güvenlik Ajansı (NNSA) tarafından 2025 mali yılı için talep edilen 19,8 milyar dolarlık fon kullanılarak üretildiğini söyledi.

Savaş başlığı, II. Dünya Savaşı sırasında ilk nükleer bombaların üretildiği Manhattan Projesi'nin ana merkezi olan Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda ilk tasarım aşamasında.

Yetkililer, savaş başlığının üretimine 2030'ların ortasında başlanacağını ifade etti.

Nükleer kapasitesini güncellenme konusu Pentagon için en önemli öncelik ve nükleer silahlı denizaltılar ABD nükleer güçlerinin merkezinde yer alıyor. Stratejik kapasitenin diğer parçaları arasında bombardıman uçakları ve kıtalararası balistik füzeler var.

NNSA kendi internet sitesinde "W93, [Savunma Bakanlığı] tarafından belirlenen gereksinimleri karşılamak üzere oluşturulan yeni bir programdır" yazıyor.

Donanmanın balistik füze denizaltı gücü Üçlü'nün en hayatta kalabilen ayağı ve halihazırda iki tip savaş başlığıyla donatılmış durumda: W76 ve W88. Bu savaş başlıkları ABD'nin konuşlandırılmış toplam gücünün yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor. W93, W76 sistemine olan mevcut aşırı bağımlılığı azaltacak ve ABD'nin gelecekteki düşman tehditlerine ayak uydurmasını sağlayacak.

NNSA, "Tüm W93 hayati nükleer bileşenleri, halihazırda konuşlandırılmış ve/veya daha önce test edilmiş nükleer tasarımların yanı sıra kapsamlı stok bileşeni ve malzeme deneyimine dayanacak" diye ekliyor.

Bununla birlikte, W93 aynı zamanda emniyet ve güvenliğin yanı sıra gelecekteki tehditlere karşı esnekliği artıracak modern teknolojileri de bünyesinde barındıracak ve üretim, bakım ve belgeleme kolaylığı için tasarlanacak.

W93, W76 ve W88 savaş başlıklarından daha hafif olacak şekilde üretilecek, yani menzili artacak. Denizaltılarda kullanılan nükleer güçler, 14 Ohio sınıfı denizaltıdan 12 Columbia sınıfı füze botuna sığacak şekilde küçültülecek.

Yetkililer, Enerji Bakanlığı'nın ayrıca 2,84 milyar dolarlık bir talepten gelen finansmanı kullanarak mevcut 5 savaş başlığını güncelleyeceğini söyledi. Bu savaş başlıkları arasında uçaklardan atılan bir nükleer yerçekimi bombası olan B61 de yer alıyor. Güncellenmiş versiyon 2025'e kadar tamamlanmış olacak.

Granholm ve Hruby, "W93, yeni yeraltı nükleer patlayıcı testi gerektirmeyecek, mevcut tasarımlara dayanan yeni bir savaş başlığı programı" dedi.

Washington Times, W89 ve W92'nin 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından iptal edildiğini belirtti.

Yetkililer, "W93, ABD'nin balistik füze denizaltı gücünün operasyonel etkinliğini arttırmak için Savunma Bakanlığı'nın gereksinimlerini karşılayacak" diye ekledi.

Güney Carolina'daki Savannah River Ulusal Laboratuvarı, emekli Amiral Charles Richard'ın 2020'nin sonlarında görevdeyken talep ettiği yeni savaş başlığı için plütonyum kuyuları oluşturacak.

Savaş başlığı, silahı kullanabilecek Birleşik Krallık'ın yardımıyla üretilecek. Amiral Richard, nükleer savaş başlığı stokunu iki katına çıkaran Çin'deki nükleer gelişmeler hakkında uyarıda bulunmuştu.

Independent Türkçe



ABD'den tepki çeken plan: 80 bin göçmeni "Amazon gibi" depolayacaklar

ABD Kongresi temmuzda çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamıştı (AP)
ABD Kongresi temmuzda çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamıştı (AP)
TT

ABD'den tepki çeken plan: 80 bin göçmeni "Amazon gibi" depolayacaklar

ABD Kongresi temmuzda çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamıştı (AP)
ABD Kongresi temmuzda çıkardığı yasayla en az 100 bin kişinin gözaltı merkezlerinde tutulabilmesi için 45 milyar dolarlık ekstra bütçe sağlamıştı (AP)

Donald Trump yönetimi, ABD'ye yasadışı yollarla giren göçmenlerin gözaltında tutulması için bir adım daha atıyor.

İç Güvenlik Bakanlığı, büyük sanayi depolarını gözaltı merkezlerine çevirmek için harekete geçti. 

Washington Post'un özel haberine göre yüklenici şirketlere çağrı yapılarak bu işi üstlenmeleri istenecek.

Bu planla toplamda 80 bini aşkın göçmenin elden geçirilecek depolarda tutulması planlanıyor.

Mevcut sistemde hangi tesiste boş yer varsa göçmenler oraya gönderiliyor. 

Yeni planla birlikte 5-10 bin kişi taşıyabilecek 7 dev tesis ya da 1500 kişi kapasiteli 16 merkezden birine hızlıca sevk edilecekler.

Planın savunucuları, yeni planın göçmenlerin daha rahat ve "verimli" bir şekilde sınır dışı edilebilmesini sağlayacağını savunuyor.

Diğer yandan bu plan eleştiri de topluyor. Depoların insanların yaşaması için planlanmadığını vurgulayan insan hakları savunucuları yapılacak tüm değişikliklere rağmen havalandırma, ısıtma, su tesisatı ve hijyende büyük sıkıntılar yaşanabileceğini işaret ediyor. 

National Immigration Project'ten Tania Wolf, göçmenlere insan gibi davranılmayacağını öne sürerek "Daha iyi bir ifade bulamadım ama insanlara sığır muamelesi yapıyorsunuz" dedi. 

ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) Direktör Vekili Todd Lyons'un nisanda düzenlenen bir sınır güvenliği konferansında Amazon depoları örneğini verdiği hatırlatıldı:

Bunu bir iş gibi görmeyi daha iyi becermeliyiz. Prime gibi ama insanlarla yapılanı.

Amerikan gazetesi taslağın nihai halini henüz almadığını ve detayların değişebileceğini bildirdi. 

Washington Post, ay başında ICE'nin 68 bini aşkın göçmeni tesislerinde tuttuğunu ve bunlardan yüzde 48'inin herhangi bir hüküm giymediğini veya suçlamayla karşı karşıya olmadığını belirtti. 

Donald Trump'ın "sınır çarı" diye tanımladığı Tom Homan'ın 2025'te 580 bine yakın kişiyi sınır dışı ettiklerini duyurduğu da anımsatıldı. 

Independent Türkçe, Washington Post, Daily Beast


Myanmar'daki iç savaşta salgın riski: Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz

Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
TT

Myanmar'daki iç savaşta salgın riski: Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz

Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)
Myanmar'da nisanda yaşanan depremlerde, cuntanın sağlık malzemelerinin dağıtımını engellediği öne sürülmüştü (Reuters)

Myanmar'daki iç savaş, sıtma ve kolera gibi hastalıkların bölgeye yayılmasına neden olabilir.

New York Times'ın haberine göre, yatırımlarda silahlara öncelik veren cunta yönetimleri tarafından Myanmar sağlık sistemi yıllardır ihmal ediliyor.

Sivil hükümet döneminde hastalık kontrolünde bazı ilerlemeler kaydedilmiş olsa da 2021'de ordunun yeniden iktidarı ele geçirmesiyle bunlar tersine döndü.

UNICEF'e göre Myanmar, hiç aşılanmamış çocukların sayısının en fazla olduğu ülkeler arasında. İç savaşla boğuşan ülkedeki doktorlara göre, boğmaca ve difteri gibi önlenebilir hastalıklar artıyor.

Cunta sağlık sistemini korumadığı gibi hastane ve tıbbi tesislere de saldırıyor.

Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre Myanmar ordusu, bu yıl sağlık tesislerine en az 67 saldırı düzenledi.

Myanmar'ın Bangladeş sınırına yakın bir bölgede isyancıların elindeki 300 yataklı hastanenin bu ay bombalanması sonucu en az 34 kişi hayatını kaybetmişti.

Köylüler ve ayrılıkçı örgütler, hava saldırılarından korunmak için sıtma gibi hastalıkları taşıyan sivrisineklerin istila ettiği ormanlarda saklanıyor. Bazı doktorlar 20 defa sıtma geçiren hastaları tedavi ettiklerini söylüyor.

Ayrıca Myanmar'da 2021'deki darbenin ardından Tayland'da da sıtma vakalarının arttığı belirtiliyor.

Çatışmalar nedeniyle, Myanmar-Tayland sınırındaki Mae Sot kasabasında yer alan Mae Sot Genel Hastanesi'ne giden hasta sayısı yaklaşık yüzde 50 arttı.

Ancak hastane müdür yardımcısı Dr. Rojanasak Thongkhamcharoen, gelen Myanmarlı hastaları tedavi etmekten başka seçenekleri olmadığını belirtiyor:

Myanmar'daki sağlık durumunu önemsemezsek, çocuk felci gibi uzun süredir görülmeyen hastalıkların yeniden ortaya çıkmasıyla karşılaşabiliriz. Bulaşıcı hastalıklar sınır tanımaz.

Tayland-Myanmar sınırında çalışan epidemiyolog Dr. Voravit Suwanvanichkij de şu uyarıları paylaşıyor:

Bu kriz insanları geceleri uykusuz bırakmalı. Myanmar'ın çoğu epidemiyolojik bir kör noktaya dönüştü.

Ülkede nisanda yaşanan  7,7 ve 6,4 büyüklüğündeki iki depremde 3 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, halihazırda zaten yetersiz olan sağlık sistemi de iflasın eşiğine gelmişti.

Independent Türkçe, New York Times, Think Global Health


Güney Asya devi, Silikon Vadisi’nin hedefinde: 70 milyar dolarlık yatırım yapılacak

Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
TT

Güney Asya devi, Silikon Vadisi’nin hedefinde: 70 milyar dolarlık yatırım yapılacak

Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)
Microsoft CEO'su Satya Nadella, Başbakan Narendra Modi'yle ocak ayında Yeni Delhi'de görüşmüştü (Narendramodi.in)

Amazon, Microsoft ve Google gibi teknoloji devleri Hindistan'a büyük yatırım taahhütleri verdi.

Washington Post'un haberine göre Silikon Vadisi şirketleri, ekimden bu yana Hindistan'da toplam 67,5 milyar dolarlık yatırım yapma sözü verdi. Taahhütlerin yüzde 80'i bu ay açıklandı.

Yatırımların büyük kısmı, yapay zeka destekli sohbet botlarının işlemesini sağlayan devasa veri merkezlerinin inşası için kullanılacak.

Hindistan'daki yazılımcılar için eğitim programları ve küçük işletmeler arasında yapay zeka kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla yatırımlar da yapılacak.

ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI ve rakibi Claude'un üreticisi Anthropic, bu yıl Hindistan'da ofisler açtı.

Microsoft CEO'su Satya Nadella ve Intel CEO'su Lip-Bu Tan gibi isimler de bu ay Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yle bir araya gelip, yapay zeka ve yarı iletken çip üretimiyle ilgili konuları ele aldı.

Güney Asya ülkesi, şubatta uluslararası bir yapay zeka zirvesine ev sahipliği yapmaya da hazırlanıyor. Hindistan hükümetine göre bu, Küresel Güney'de düzenlenen ilk uluslararası zirve olacak.

Analizde, 1 milyardan fazla internet kullanıcısına sahip Hindistan'ın teknoloji devleri için "kazanılması gereken bir pazara" dönüştüğü ifade ediliyor.

Amerikan finansal hizmet şirketi Wedbush Securities'den Dan Ives, "Silikon Vadisi'nde herkes Hindistan'da büyük bir rekabetin başladığını biliyor" diyor.

Microsoft, Hindistan'da 17,5 milyar dolarlık yatırım yapacağını 9 Aralık'ta duyurmuştu. Firmanın Asya'daki en büyük yatırımı kapsamında, Hindistan'ın Haydarabad şehrinde devasa bir veri merkezi kurulması planlanıyor.

Google da büyük bir veri merkezi için 15 milyar dolarlık yatırım yapacağını ekimde açıklamıştı.

Öte yandan çevreciler, ciddi miktarda enerji ve su gerektiren veri merkezlerinin, halihazırda kaynak sıkıntısı çeken Hindistan için uzun vadede kıtlık gibi sorunlar yaratabileceğine işaret ediyor.

Ekonomistler de yapay zekanın yaygın olarak benimsenmesinin ülkedeki işgücü piyasasını altüst edebileceği uyarısında bulunuyor.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times