İran, nükleer bomba malzemesine ‘haftalar uzaklıkta’

UAEA Direktörü Rafael Grossi, Tahran'a müfettişlerle iş birliğini artırma çağrısında bulundu.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, İran'ın 14 Nisan'da İsrail'e verdiği yanıttan saatler sonra yabancı diplomatlarla konuşuyor. (İran Dışişleri Bakanlığı)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, İran'ın 14 Nisan'da İsrail'e verdiği yanıttan saatler sonra yabancı diplomatlarla konuşuyor. (İran Dışişleri Bakanlığı)
TT

İran, nükleer bomba malzemesine ‘haftalar uzaklıkta’

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, İran'ın 14 Nisan'da İsrail'e verdiği yanıttan saatler sonra yabancı diplomatlarla konuşuyor. (İran Dışişleri Bakanlığı)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, İran'ın 14 Nisan'da İsrail'e verdiği yanıttan saatler sonra yabancı diplomatlarla konuşuyor. (İran Dışişleri Bakanlığı)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Direktörü Rafael Grossi'ye göre İran'ın nükleer bomba geliştirmeye yetecek materyale sahip olmasına ‘aylar değil, haftalar’ kaldı.

Tahran'ın bu seviyeye yaklaşmasından duyduğu endişeyi dile getiren Grossi, bunun, İran'ın bu süre içinde nükleer silaha sahip olduğu ya da olacağı anlamına gelmediğini belirtti. Grossi, “Etkili bir nükleer savaş başlığı, yeterli bölünebilir malzemeye sahip olmanın yanı sıra birçok ek şey gerektirir” dedi.

Grossi, Deutsche Welle'ye (DW) verdiği röportajda, Tahran'a UAEA müfettişleriyle iş birliği düzeyini UAEA’nın talepleri doğrultusunda arttırması çağrısını yineleyerek, İran'ın programının şeffaflığı üzerine artan şüpheler konusunda uyarıda bulundu. Grossi, İran'ın faaliyetlerine ilişkin üç aylık bir rapor yayınlamadan önce iki taraf arasında çözüm bekleyen konuları görüşmek üzere önümüzdeki ay Tahran'ı ziyaret etmeyi planladığını söyledi.

Batılı güçler Grossi'den, İran'la ilgili kararları görüşebilmeleri için haziran başında Viyana'da yapılması planlanan UAEA Yönetim Kurulu'nun üç aylık toplantısına kadar, üç aylık bir rapor sunmasını istediler.

Bu arada İran Parlamentosu Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komitesi üyesi Cevad Kerimi Kuddusi, İran'ın izin verilmesi halinde bir hafta içinde ilk nükleer denemesini yapabileceğini söyledi. Şarku’l Avsat’ın İran merkezli internet sitelerinden aktardığına göre Kuddusi, İran Dini Lideri Ali Hamaney'in silahların yasaklanmasına ilişkin fetvasına atıfta bulundu.

Diğer yandan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, geçtiğimiz pazartesi günü yaptığı açıklamada “İran'ın nükleer doktrininde silahların yeri olmadığını” söyledi. İranlı bir yetkili ise tesislerin İsrail bombardımanı altında kalması halinde, nükleer politikalarını gözden geçirecekleri tehdidinde bulundu.



Çağrı cihazı patlamalarının ardından... İsrail'in siber savaş birimi Birim 8200 nedir?

Patlayan çağrı cihazlarının kalıntıları… Salı günü Lübnan genelinde Hizbullah üyeleri tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı patladı. (AFP)
Patlayan çağrı cihazlarının kalıntıları… Salı günü Lübnan genelinde Hizbullah üyeleri tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı patladı. (AFP)
TT

Çağrı cihazı patlamalarının ardından... İsrail'in siber savaş birimi Birim 8200 nedir?

Patlayan çağrı cihazlarının kalıntıları… Salı günü Lübnan genelinde Hizbullah üyeleri tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı patladı. (AFP)
Patlayan çağrı cihazlarının kalıntıları… Salı günü Lübnan genelinde Hizbullah üyeleri tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı patladı. (AFP)

İsrail, Lübnan'daki Hizbullah üyeleri tarafından kullanılan binlerce çağrı cihazının eş zamanlı olarak patlatılmasına yol açan istihbarat operasyonu hakkında yorum yapmasa da Reuters'a göre saldırı, İsrail'in gizli siber savaş birimi Birim 8200'e ışık tutuyor.

Şarku’l Avsat, İsrail'de İbranice Shmoni Matayim olarak bilinen ve Askeri İstihbarat Bölümü'nün bir parçası olan İsrail ordusunun siber savaş ve istihbarat birimi hakkında bazı gerçekleri sizler için derledi:

- Birim 8200, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) ya da İngiltere Hükümet İletişim Ofisi'ne (GCHQ) eşdeğerdir ve İsrail ordusundaki en büyük askeri birimdir. Kökenleri 1948'de İsrail devletinin kurulmasıyla birlikte oluşturulan ilk şifre kırma ve istihbarat birimlerine kadar uzanır.

- Faaliyetleri genellikle son derece gizlidir; sinyal dinlemeden veri madenciliği ve teknolojik saldırılar olarak da bilinen veri sınıflandırma ve semantik anlamaya kadar uzanır.

- Birimin dahil olduğu söylenen operasyonlar arasında 2005-2010 yılları arasında İran'ın nükleer santrifüjlerini bozan Stuxnet virüsü saldırısı, Lübnan'a ait telekomünikasyon şirketi Ogero'ya 2017'de yapılan siber saldırı ve 2018'de Avustralya'dan Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) giden sivil bir havayolu uçağına yönelik DEAŞ saldırısının engellenmesi yer alıyor.

- Birim 8200 Komutanı, geçen yıl Tel Aviv'deki bir konferansta birimin Hamas hedeflerini seçmeye yardımcı olmak için yapay zekâ teknolojisini kullandığını söyledi.

- Birim, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri gözetlemenin yanı sıra, savaş bölgeleri de dahil olmak üzere her alanda operasyonlar yürütüyor ve savaş zamanlarında savaş komuta karargâhı ile yakın entegrasyon içinde çalışıyor.

- Üyeleri yirmili yaşlarının başlarındaki genç erkeklerdir. Bazıları son derece rekabetçi lise programlarından belirlenip seçilmiştir ve birçoğu İsrail'in gelişmekte olan yüksek teknoloji ve siber güvenlik sektöründe kariyer yapmaktadır.

- Eski üyeler birimin kültürünün bir startup şirketine benzediğini, küçük ekiplerin yaratıcılığı teşvik etmek amacıyla alışılmadık derecede özgür bir şekilde sorunlar üzerinde çalıştığını söylüyor.

- Birimin itibarı, savunma ve güvenlik kurumlarının geri kalanıyla birlikte, ordunun İsrail'e yönelik 7 Ekim saldırısını gerçekleşmeden önce önleyememesinden etkilendi ve birimin komutanı istifa edeceğini duyurdu.

- 2014 yılında 43 yedek askerden oluşan bir grup, Birim 8200’ün şiddet yanlısı olmayan Filistinlileri ‘etik dışı’ bir şekilde gözetlemesini kınayan açık bir mektup yayınladı.