İran milyarder Babek Zencani'nin idam cezasını iptal etti

Zencani'nin affı, ülkenin yüce lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından onaylandı.

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

İran milyarder Babek Zencani'nin idam cezasını iptal etti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Yaklaşık 8 yıldır idam cezasıyla yargılanan İranlı ünlü milyarder iş insanının cezası 20 yıl hapse çevrildi.

48 yaşındaki Babek Zencani, ABD'nin İran'a uyguladığı yaptırımları delmek için petrol bakanlığına ait paraları zimmetine geçirmek de dahil bir dizi suçtan 2016'da suçlu bulunmuş ve idama mahkum edilmişti.

İran yargısı, af talebinin Yargı Erki Başkanı ve bu tür davalarda son sözü söyleyen ülkenin yüce lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından onaylandığını açıkladı.

Iran International'ın, Yargı Sözcüsü Asghar Cihangir'e atfederek aktardığına göre; Zencani'nin hapiste geçirdiği son yıllarda yurtdışındaki malvarlığının bulunması için yargıyla işbirliği yapmayı kabul etmesi ve böylece tüm paranın hükümete iade edilmesinin ardından bu af çıkarıldı.

Zencani'nin cezasının hafifletilmesi kararı, ABD'nin yıllardır ülkeye uyguladığı yaptırımların ardından İran hükümetinin gelir elde etme çabalarına işaret ediyor olabilir. 

İran'ın en zengin iş insanlarından Zencani, 2013'te dönemin Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından şirketleri aracılığıyla milyarlarca dolarlık petrol gelirini sakladığı suçlamasıyla tutuklanmıştı.

Zencani'nin yaklaşık 13,5 milyar dolar serveti olduğu ve kozmetikten otelciliğe, petrolden bankacılığa kadar uzanan 60'tan fazla şirketin yer aldığı bir ağı kontrol ettiği söyleniyordu.

Devletin 2,7 milyar dolar tutarındaki parasını alıkoymakla suçlanan Zencani, ülkenin ceza kanunu kapsamındaki suçların en ağırı "yeryüzünde fesat çıkarmak"tan suçlu bulunmuştu.

Kendi ifadesine göre Zencani, Türkiye'den Malezya ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne uzanan şirketler ağı aracılığıyla yıllarca milyarlarca dolarlık petrol anlaşmaları düzenlemiş. İş insanı, İran'daki bir dergiye verdiği röportajda, 10 milyar dolarlık bir servet elde etse de borcunun da bu miktara yakın olduğunu söylemişti. 

İran'ın kamuoyunca bilinen zengin iş insanlarından Zencani, İran hükümetinin yurtdışına petrol satmak için bazı engelleri aşmasını sağlamadaki rolü nedeniyle uluslararası yaptırımlarla karşı karşıya kalmıştı. Bunlar arasında Aralık 2012'de Avrupa Birliği'nin ve Nisan 2013'te ABD'nin yaptırımları da bulunuyor.

İran, 2014'te milyarder iş insanı Mahafarid Emir Hüsrevi'yi 2,6 milyar dolarlık devlet bankası dolandırıcılığından hüküm giydikten sonra idam etmişti. 
Independent Türkçe



İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
TT

İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)

Londra merkezli Silahlı Şiddete Karşı Eylem (Action on Armed Violence-AOAV) adlı kuruluş tarafından yayınlanan bir rapor, Gazze Şeridi'ndeki savaşın başlamasından bu yana İsrail askerleri tarafından işlenen savaş suçları ya da suiistimallerle ilgili olarak İsrail ordusu tarafından açılan her 10 soruşturmadan yaklaşık 9'unun herhangi bir suçlama yöneltilmeden kapatıldığını ortaya koydu.

Şarku’l Avsat’ın The Guardian'dan aktardığına göre AOAV, Ekim 2023 ile Haziran 2025 sonu arasında İsrail ordusunun Gazze Şeridi veya Batı Şeria'daki güçleri tarafından sivillere zarar verildiği iddiaları üzerine bir soruşturma yürüttüğünü veya yürüteceğini söylediği 52 vakaya ilişkin İngilizce medyada haberler bulduğunu bildirdi. Söz konusu vakalar bin 303 Filistinlinin öldürülmesi ve bin 880 kişinin yaralanmasını içeriyor.

frgty
Yardım dağıtım noktasında vurularak öldürülen oğlu için gözyaşı döken Filistinli bir anne (EPA)

AOAV, soruşturmaların yüzde 88'inin çözülemediğini ve herhangi bir suçlama getirilmediğini kaydetti. Bunlar arasında Şubat 2024'te Gazze Şeridi'nde un kuyruğunda bekleyen en az 112 Filistinlinin öldürülmesi ve Mayıs 2024'te Refah'taki bir kampta 45 kişinin ölümüne neden olan hava saldırısı da yer alıyor.

Refah'taki bir dağıtım noktasından yiyecek almaya giden 31 Filistinlinin 1 Haziran'da İsrail güçlerinin ateş açması sonucu öldürülmesiyle ilgili soruşturma ise halen sonuçlanmadı.

AOAV ekibinden Iain Overton ve Lucas Tsantzouris, “İstatistikler, İsrail'in, güçlerinin savaşla ilgili ihlal suçlamalarını içeren davaların büyük çoğunluğunda sonuca ulaşamayarak ya da suçsuz olduğunu kanıtlayamayarak bir ‘cezasızlık modeli’ yaratmaya çalıştığını gösteriyor” dedi.

cvdfgt
Gazze Şeridi'ndeki bir yardım dağıtım noktasında yaşanan ölüm vakasının ardından Şifa Hastanesi’nin önünde kanlar içindeki bir ambulans sedyesini taşıyan Filistinliler (EPA)

İsrail ordusu, ‘askeri polis tarafından onlarca soruşturma açıldığını ve bu soruşturmaların çoğunun halen devam ettiğini’ bildirdi.

Ordu tarafından yapılan açıklamada, “Kuvvetlerimizin görevi kötüye kullandığına dair her türlü ihbar, şikâyet ya da iddia, kaynağı ne olursa olsun bir ön inceleme sürecinden geçer. Bazı durumlarda kanıtlar askeri polis tarafından cezai soruşturma başlatılması için yeterli olurken, diğer durumlarda sadece bir ön soruşturma yürütülür” ifadeleri yer aldı.

Açıklama şöyle devam etti: “Bu vakalar, İsrail Genelkurmay Başkanlığı Gerçekleri Araştırma ve Değerlendirme Mekanizması olarak bilinen bir mekanizma tarafından, kuvvetlerin suç teşkil eden bir suiistimalde bulunduğuna dair makul bir şüphe olup olmadığının belirlenmesi için değerlendirmeye sevk edilir.”

İnsan hakları örgütleri bu sistemi eleştirerek soruşturmaların yıllar sürebileceğini söylüyor.