Blinken: Gazzeliler ile ateşkes arasındaki tek engel Hamas'tır

Blinken, İsrail'in Refah'a saldırısının "kabul edilebilir sınırların ötesinde" hasara yol açacağını vurguladı.

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde İsrail bombardımanının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde İsrail bombardımanının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT

Blinken: Gazzeliler ile ateşkes arasındaki tek engel Hamas'tır

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde İsrail bombardımanının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde İsrail bombardımanının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Hamas hareketinin "Gazze halkı ile İsrail'le ateşkes arasındaki tek engel" olduğunu söyledi.

Blinken, Arizona'daki McCain Enstitüsü tarafından düzenlenen Sedona Forumu'nda dün akşam (Cuma) "Ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması konusunda 'evet' cevabını gerçekten kabul edip edemeyeceklerini görmek için bekliyoruz. Şu anda gerçek şu ki, Gazze halkı ile ateşkes arasındaki tek engel Hamas'tır" ifadelerini kullandı.

Blinken, İsrail'in Gazze'nin kalabalık Refah kentine yönelik büyük bir saldırısına karşı uyarılarını yineleyerek, İsrail'in sivilleri korumaya yönelik bir plan sunmadığına dikkat çekti. Blinken, “böyle bir planın olmadığı durumda Refah'ta büyük bir askeri operasyonu destekleyemeyiz çünkü vereceği zarar kabul edilebilir sınırları aşıyor." dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken (AFP)

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken (AFP)

ABD'nin terör örgütü olarak gördüğü ve doğrudan görüşmeye girmediği Hamas'la müzakere yapmanın zorluklarına dikkat çeken Blinken, "Katarlılar ve Mısırlılar aracılığıyla dolaylı görüşmelerde bulunduğumuz Hamas liderleri elbette Gazze'nin dışında yaşıyor. Nihai karar vericiler, hiçbirimizin doğrudan temasta bulunmadığı Gazze'dekilerdir" şeklinde konuştu.

Blinken, Ortadoğu'ya yaptığı son gezide İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve İsrailli yetkililerle yaptığı görüşmeden iki gün sonra Arizona'daki McCain Enstitüsü tarafından düzenlenen Sedona Forumu kapsamında verilen akşam yemeğinde açıklamalarda bulundu.

Netanyahu, Blinken ile görüşmesi öncesinde, ateşkes anlaşmasına varılması ve Gazze Şeridi'nde tutulan rehinelerin serbest bırakılması için devam eden görüşmelerin sonucu ne olursa olsun, Gazze Şeridi'nin en güneyinde yer alan Refah'a kara saldırısı başlatma planını sürdürme niyetini doğruladı.

Biden yönetimi, İsrail hükümetini, savaştan kaçmak için yaklaşık 1,4 milyon Filistinlinin sığındığı Refah'ta planını uygulamaya karşı defalarca uyardı.



El Salvador lideri Bukele, ülkede güvenliği ne pahasına sağladı?

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
TT

El Salvador lideri Bukele, ülkede güvenliği ne pahasına sağladı?

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)

El Salvador'da yönetimi eleştirenler, Devlet Başkanı Nayib Bukele'nin "diktatörlük" kurduğunu savunurken, güvenliğin sağlanmasından mutlu olanlar ülkenin özgürleştiğini öne sürüyor.

"Dünyanın cinayet başkenti" diye adlandırılan 6 milyon nüfuslu El Salvador'da 2016'da saatte ortalama bir cinayet işleniyordu. Çete savaşları da Salvadorluların çoğunlukla kuzeye, ABD'ye göç etmesine neden oluyordu.

Ancak Amerikan medya kuruluşu CNN'in haberinde, Bukele'nin sert önlemleriyle cinayet oranlarının ciddi şekilde azaldığına, hatta "ABD'de iyi hayatlar kuran kişilerin bile ülkeye geri döndüğüne" dikkat çekiliyor. 

Diğer yandan Bukele'nin çetelere yönelik savaşta, olağanüstü hal (OHAL) kapsamında yargı süreçlerini askıya aldığına, hapsedilme oranlarında büyük artış yaşandığına ve insan hakları örgütlerinden tepkiler geldiğine işaret ediliyor.

ABD'ye iltica başvuruları olumsuz yanıtlandıktan sonra 6 yıl önce başkent San Salvador'a döndüklerini belirten Victor Bolanos ve eşi Blanca, o dönem "hiçbir yerde güvenlik olmadığını" söylüyor. 

Bukele'nin yönetimiyle durumun değiştiğini savunan Blanca şunları şu ifadeleri kullanıyor: 

Artık güvende hissediyoruz. Ülkemize özgürlük geldi.

ABD Gümrük ve Sınır Koruması'nın verilerine göre 2022'de El Salvador'dan ABD'nin güney sınırına gelen kişi sayısı 97 bindi. Bu rakam, 2023'te 61 bine indi. 

Ancak göçün tek sebebi şiddet ve çete savaşları değil. CNN, pek çok Salvadorlunun ekonomik sıkıntılar ve istihdam sorunları nedeniyle ülkeyi terk ettiğini belirtiyor. Dünya Bankası'na göre Bukele'nin göreve gelmesinden bu yana El Salvador ekonomisi yavaş ve istikrarlı bir büyüme göstermiş olsa da ülke hâlâ vatandaşlarına yeterli fırsat sunmakta zorlanıyor.

48 yaşındaki emlak yatırımcısı Diego Morales, 27 yıldır ABD'de yaşadıktan sonra ülkesi El Salvador'a döndüğünü ve büyük bir değişimle karşılaştığını söylüyor: 

Küçükken uyanıp okula giderken sokakta ölü insanlar görürdüm. Artık burası güvenli ve pek çok kişi geri dönüyor.

Diğer yandan insan hakları grupları, Bukele'nin suç örgütlerine karşı açtığı savaşta çete üyesi olmayanların da tutuklandığına dikkat çekerek, San Salvador yönetimini eleştiriyor. 

Teresa Lilian Gutierrez, ülkedeki güvenliğin arttığını belirtirken, oğlunun çete üyesi olmamasına rağmen iki yıldır hapiste tutulduğunu savunuyor. Oğlunun OHAL kapsamında içeri alındığını belirten Gutierrez, şöyle devam ediyor: 

Hükümetten onu çıkarmasını istiyorum, lütfen... Geçen yıl avukatıyla konuştum çünkü onu serbest bırakacaklardı ama daha sonra onu bana geri vermeyeceklerini anladım.

Adalet ve Güvenlik Bakanı Gustavo Villatoro, ocak ayında yaptığı açıklamada  geçen yıl 154 cinayet işlendiğini söylemişti. Bu rakam 2022'de 495'ti. Resmi rakamlara göre, Orta Amerika ülkesinde 2020 ve 2021'de en az 1000 kişi öldürülürken, bu sayı 2019'da 2 binin üzerindeydi.

Cinayet oranlarındaki sert düşüş, Bukele'nin Mart 2022'de MS 13 ve 18. Cadde (Barrio 18) çeteleri arasında yaşanan çatışmalara karşı olağanüstü hal (OHAL) ilan etmesinin ardından geldi. Halen süren OHAL kapsamında bugüne dek neredeyse 100 bin kişi söz konusu çetelere üye olduğu gerekçesiyle yakalandı. Bunlardan yaklaşık 7 biniyse serbest bırakıldı.

Birleşik Krallık merkezli Af Örgütü ise 2022'deki raporunda, cezaevindeki kişilerin kötü muamele ve işkence gördüğünü iddia etmişti. 

Bukele, Amerika kıtasının en büyük hapishanesi Terör Muhafaza Merkezi'nin (CECOT) açılışını da geçen yıl şubatta yapmıştı. San Salvador'a 74 kilometre mesafedeki Tecoluca kasabasında yer alan hapishane, 166 hektarlık alana inşa edilmişti.

Independent Türkçe, CNN, El Pais