İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.



Trump-Putin zirvesi Alaska'da başladı: Ana gündem Ukrayna

Trump-Putin zirvesi  Alaska'da başladı: Ana gündem Ukrayna
TT

Trump-Putin zirvesi Alaska'da başladı: Ana gündem Ukrayna

Trump-Putin zirvesi  Alaska'da başladı: Ana gündem Ukrayna

Rusya ve ABD liderleri Vladimir Putin ile Donald Trump, Alaska’da görüşmelere başladı. Görüşmelerde Rusya  Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Devlet Başkanı Yardımcısı Yuriy Uşakov ABD tarafında ise Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile ABD liderinin özel temsilcisi Steven Witkoff'un yer aldığını bildirdi.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şubat 2022'den bu yana devam eden Ukrayna savaşını görüşmek üzere Alaska'da bir araya geliyor. Görüşme öncesi Trump, toplantıdan bir ateşkes kararı çıkmasını umduğunu söylerken Avrupalı liderlerden de eğer ateşkes sağlanamazsa Rusya'ya yaptırımların artırılması çağrısı geldi. Putin'in savaşı bitirmek istemediğini düşünen Kiev'in ise Alaska'dan beklentisi düşük.

Alaska'ya hareketi sırasında başkanlık uçağı Air Force One'da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, "Bunu kendi sağlığım için yapmıyorum. Tamam mı, buna ihtiyacım yok. Kendi ülkemize odaklanmak isterdim ama bunu pek çok hayatı kurtarmak için yapıyorum" diye konuştu.

Trump'a Hazine Bakanı Scott Bessent, Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio eşlik ediyor. ABD Başkanı eğer Ukrayna konusunda görüşmeler iyi geçerse Rusya ile ayrıca ikili ticari meseleleri ele almak istiyor. Halihazırda ABD ve Avrupa Birliği (AB) Rusya'ya kapsamlı ekonomik yaptırımlar uyguluyor.