Tahran'da on binlerce kişi Reisi'nin cenaze töreni için toplandı

İranlılar, Tahran'daki Humeyni türbesinde Reisi'nin cenaze törenine katıldı (AFP)
İranlılar, Tahran'daki Humeyni türbesinde Reisi'nin cenaze törenine katıldı (AFP)
TT

Tahran'da on binlerce kişi Reisi'nin cenaze töreni için toplandı

İranlılar, Tahran'daki Humeyni türbesinde Reisi'nin cenaze törenine katıldı (AFP)
İranlılar, Tahran'daki Humeyni türbesinde Reisi'nin cenaze törenine katıldı (AFP)

Devlet televizyonunun haberine göre on binlerce İranlı, pazar günü İran'ın kuzeybatısında meydana gelen helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin cenaze töreni için bugün erken saatlerde Tahran'ın merkezinde toplandı.

 İranlı yetkililer, Tahran'daki Humeyni türbesinde düzenlenen cenaze töreni sırasında tabutları düzenliyor (DPA)İranlı yetkililer, Tahran'daki Humeyni türbesinde düzenlenen cenaze töreni sırasında tabutları düzenliyor (DPA)

İran lideri Ali Hamaney, Reisi ve kazada onunla birlikte hayatını kaybeden arkadaşlarının cenaze namazını kıldıracak.

Humeyni Türbesi'ndeki cenaze töreni sırasında Reisi'nin fotoğraflarını taşıyan yas tutanlar, (APA)Humeyni Türbesi'ndeki cenaze töreni sırasında Reisi'nin fotoğraflarını taşıyan yas tutanlar, (APA)

Helikopter, Azerbaycan sınırındaki bir baraj projesinin açılışının ardından Tebriz şehrine giderken pazar günü yoğun sis nedeniyle İran'ın kuzeyindeki bir dağın yamacına düştü.

Başkentte merhum cumhurbaşkanı ve heyet üyelerini onurlandıran dev pankartlar açıldı. Tahran sakinleri telefon mesajlarıyla Reisi'nin cenaze törenine katılmaya çağırıldı. Devlet medyasına göre yabancı devlet adamlarının da katılacağı cenaze töreninin Tahran Üniversitesi'nden başlayıp şehir merkezindeki geniş Azadi Meydanı'na kadar sürmesi planlanıyor.

Meşhed'de cenaze töreni

Merhum cumhurbaşkanı ve beraberindeki heyet üyelerinin cenaze törenleri, Tebriz kenti ve Kum'da siyah giyen on binlerce kişinin katılımıyla salı günü başladı.

 İran'ın Tebriz kentindeki büyük cenaze töreninden (Reuters) İran'ın Tebriz kentindeki büyük cenaze töreninden (Reuters)

Cenazeler Tahran'dan Güney Horasan Eyaletine nakledilecek, ardından ülkenin kuzeydoğusundaki Reisi'nin memleketi Meşhed şehrine götürülecek; perşembe günü ise İmam Rıza Türbesi'nde yapılacak cenaze töreninin ardından toprağa verilecek.

Kalabalık Tebriz'deki ana meydana akın etti (AFP) Kalabalık Tebriz'deki ana meydana akın etti (AFP)

Hamaney beş günlük ulusal yas ilan etti ve 28 Haziran'da Reisi'nin halefinin seçileceği seçimler yapılana kadar Cumhurbaşkanlığı görevi, 68 yaşındaki Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Muhbir'e verdi.

İran nükleer dosyasındaki baş müzakereci ve Emir Abdullahiyan'ın yardımcısı Ali Bagheri, Dışişleri Bakanı vekili olarak atandı.

Tebriz'de düzenlenen cenaze töreninde tabutun üzerinde İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin resmi (Reuters)

Tebriz'de düzenlenen cenaze töreninde tabutun üzerinde İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin resmi (Reuters)

Genelkurmay Başkanı Muhammed Bagheri, helikopter kazasının nasıl meydana geldiğini ortaya çıkarmak için soruşturma emri verdi.



Trump destekçisi, sabotaja uğrayan Kuzey Akım'ı almak için harekete geçti

Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
TT

Trump destekçisi, sabotaja uğrayan Kuzey Akım'ı almak için harekete geçti

Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)
Kuzey Akım boru hatlarındaki sabotajın ardından sızıntı yaşanmıştı (Reuters)

Amerikalı bir yatırımcı, iki yıl önce sabotajla patlatılan Kuzey Akım 2 boru hattını satın almaya çalışıyor. 

ABD'nin tanınmış gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ), Floridalı yatırımcı Stephen P. Lynch'in, boru hattını satın almak için Washington yönetiminden izin talep ettiğini yazıyor. 

5 Kasım'da yapılan başkanlık seçimlerini kazanan Donald Trump'ın kampanyasına 300 bin dolara yakın bağış yapan yatırımcı, boru hatlarını satın alma projesine dair şunları söylüyor:

İşin özü şu: Bu, Amerika ve Avrupa'nın fosil yakıt çağının geri kalanında Avrupa'daki enerji arzı üzerinde kontrol sahibi olması için hayatta bir kez gelecek bir fırsat.

WSJ'nin incelediği belgelere göre Lynch, Kuzey Akım 2'yi satın almak için ABD Hazine Bakanlığı'na şubatta başvuru yaptı. Yatırımcı, kendisine satın alma işlemleri kapsamında ABD'nin yaptırım listesindeki bazı kişi ve kuruluşlarla görüşme imtiyazı sağlanmasını istiyor. 

Haberde, Trump'ın, boru hattının satın alınmasını Ukrayna savaşını bitirmek için bir koz olarak kullanabileceğine dikkat çekiliyor. Cumhuriyetçi lider, seçim kampanyasında Ukrayna savaşını 24 saatte bitirme vaadiyle gündem olmuştu. 

Toplam maliyeti yaklaşık 11 milyar dolar olan Kuzey Akım 2 projesiyle yılda 55 milyar metreküp Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlanıyordu. Ancak Ukrayna savaşının patlak vermesiyle proje yarım kaldı.

Projeyi, Rus devletine ait Gazprom'un yan kuruluşu olan ve merkezi İsviçre'de yer alan Nord Stream 2 AG yürütüyordu. 

Gazprom liderliğinde tasarlanan ve inşaatı Eylül 2021'de tamamlanan Kuzey Akım 2 projesinin ruhsatlandırma çalışmaları devam ederken, Kremlin'in ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti'ni 21 Şubat 2022'de tanıması diplomatik kriz yaratmıştı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, 22 Şubat'ta boru hattının sertifikasyon sürecinin durdurulması talimatını vermişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emriyle bundan iki gün sonra Ukrayna işgali başlamıştı.

Rusya'ya yönelik yaptırımların bir parçası olarak ABD Hazine Bakanlığı da Batılı şirketlerden, Nord Stream 2 AG'yle ilgili tüm finansal işlemleri durdurmasını istemişti. 

Nord Stream 2 AG, yaptırımlar nedeniyle Mart 2022'de 140 çalışanını işten çıkarmış ve iflasın eşiğine gelmişti. Daha sonra İsviçre'de yürütülen hukuki süreçte şirkete borçlarını ödemesi için 10 Ocak 2025'e kadar süre verilmişti.  

Amerikan gazetesi Washington Post'un (WP) aktardığına göre Lynch, iflas duyurusu yapması durumunda Nord Stream 2 AG'yi satın alarak Kuzey Akım 2 hattının sahibi olmayı hedefliyor. WP, Gazprom'un ve Alman hükümetinin yorum taleplerine yanıt vermediğini bildiriyor. 

Ayrıca Lynch'in elini güçlendirmek için Alman danışmanlık firması Berlin Global Advisors'dan da destek aldığı belirtiliyor. Şirketin partnerlerinden Rüdiger von Fritsch, 2014-2019'da Almanya'nın Moskova Büyükelçisi olarak görev yapmış, Kuzey Akım 2'nin kurulmasıyla ilgili çalışmalarda da yer almıştı.

Yaklaşık 20 yıl Moskova'da yaşayan 57 yaşındaki Lynch, ABD Hazine Bakanlığı'ndan aldığı izinle, 2022'de Rusya'ya ait Sberbank'ın İsviçre şubesinin Cenevre merkezli M3 Groupe Holding firmasına satışında arabuluculuk yapmıştı. Lynch'in, satıldıktan sonra TradeXBank adı altında faaliyet gösteren bankada yüzde 10 hissesi var. 

Kuzey Akım hatlarına sabotaj

Rusya'dan Avrupa'ya Baltık Denizi'nin altından doğalgaz taşıyan Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarında 26 Eylül 2022'de üç patlama gerçekleşmişti. Kuzey Akım sabotajıyla ilgili New York Times ve Almanya merkezli Die Zeit tarafından ortaya atılan bir teoride, saldırının Ukrayna destekçisi 6 kişi tarafından bir yat kiralanarak gerçekleştirilmiş olabileceği belirtilmişti.

WP de sabotajı 48 yaşındaki Ukraynalı albay Roman Çervinski'nin yönettiğini savunmuştu. Haberde Çervinski'nin yalnız hareket etmediği ve operasyonu planlayan isim olmadığı belirtilirken, emrin dönemin Ukrayna Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujni'ye rapor veren daha üst rütbedeki subaylardan geldiği ileri sürülmüştü. Böylelikle sabotajdan Ukrayna'nın sorumlu olduğu iddiası daha da güçlenmişti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Washington Post, Interfax, Swiss Info