Tayvan: Çin'in adanın etrafını kuşatan ‘provokatif’ askeri tatbikatı talihsizlik

Çin’İn Xiamen şehrine gitmek üzere Tayvan'ın Kinmen adası açıklarında seyreden bir gemi (AFP)
Çin’İn Xiamen şehrine gitmek üzere Tayvan'ın Kinmen adası açıklarında seyreden bir gemi (AFP)
TT

Tayvan: Çin'in adanın etrafını kuşatan ‘provokatif’ askeri tatbikatı talihsizlik

Çin’İn Xiamen şehrine gitmek üzere Tayvan'ın Kinmen adası açıklarında seyreden bir gemi (AFP)
Çin’İn Xiamen şehrine gitmek üzere Tayvan'ın Kinmen adası açıklarında seyreden bir gemi (AFP)

 

Tayvan, yeni Devlet Başkanı Lai Ching-te'nin göreve başlamasından sadece birkaç gün sonra Çin'in adanın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlara başlamasını ‘talihsizlik’ olarak değerlendirdi.

Tayvan Devlet Başkanlığı Sözcüsü Karen Kuo yaptığı açıklamada, “Çin'in Tayvan'ın demokrasisi ve özgürlüğünün yanı sıra bölgesel barışı ve istikrarı tehdit eden tek taraflı ve provokatif askeri eylemlere başvurduğunu görmek büyük talihsizlik. Dışarıdan gelen meydan okumalar ve tehditler karşısında demokrasiyi savunmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Öte yandan ABD Hint-Pasifik Komutanlığı Komutan Yardımcısı Korgeneral Stephen Sklenka, Çin'in Tayvan Adası etrafında başlattığı kapsamlı askeri tatbikatların ‘endişe verici’ olduğunu, ancak bunun sürpriz bir gelişme olmadığını söyledi.

ABD’li komutan, Avustralya'nın başkenti Kanberra’da kısa bir süre önce yaptığı konuşma, “Açıkçası bir şeyler olmasını bekliyorduk, ama bu endişe verici” dedi.

Korgeneral Sklenka, “Bu davranışı öngörmüş olmamız, bunu kamuoyu önünde kınamamamız gerektiği anlamına gelmiyor. Bu durum endişe verici” şeklinde konuştu.

Fransız Haber Ajansı’nı (AFP) haberine göre ABD'nin yanı sıra diğer ülkelerin de Çin’in askeri tatbikatlarına karşı olduklarını ifade etmeleri gerektiğini söyleyen Korgeneral Sklenka, “ABD'nin Çin’i kınaması önemli, ancak bölgedeki diğer ülkeler de aynısını yaptığında etkisinin daha güçlü olacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

Çin'in askeri tatbikatlar düzenlemesindeki amacın, uluslararası toplumdan ziyade ülke içine yönelik olduğunu vurgulayan ABD’li komutan, “Ayrıca iki ülke arasındaki çatışmanın önlenebileceğine ve kaçınılmaz bir sonuç olmadığına inanıyorum” dedi.



Uydu görüntüleri, Pekin'in nükleer sırrını ifşa etti

15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)
15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)
TT

Uydu görüntüleri, Pekin'in nükleer sırrını ifşa etti

15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)
15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)

Denizde ABD ve müttefiklerine üstünlük sağlamak isteyen Çin'in en son teknolojiye sahip yeni nükleer denizaltısının battığı iddia edildi. 

Hem kendi ülkelerindeki yayın organlarına hem de Birleşik Krallık merkezli Reuters haber ajansına konuşan Amerikalı yetkililer, olayın Kovid-19 pandemisiyle tüm dünyanın tanıdığı Vuhan kenti yakınlarındaki Wuchang tersanesinde mayıs ya da haziranda gerçekleştiğini öne sürüyor. 

Pekin yönetiminin gizlemeye çalıştığı olayın, uyduların gönderdiği fotoğraflarla gün yüzüne çıktığı bildiriliyor. 

Ölen ya da yaralananlara dair net bir bilgi henüz yok.

Haberi ilk kez dünyaya duyuran Wall Street Journal'a konuşan uzmanlar, batan denizaltında nükleer yakıt bulunmasının muhtemel olduğunu söyledi. 

Amerikalı yetkililer, Çinlilerin deniz ve çevresinde radyasyon kontrolü yaptığına dair herhangi bir emare görülmediğini ifade ediyor.

Kurtarılan denizaltının onarılıp yeniden denize açılmasının aylar süreceği aktarılıyor.

Çin'in yeni nesil nükleer denizaltı programının ilk ürünü olarak dikkat çeken Zhou sınıfı denizaltı, daha iyi manevra kabiliyeti sağlayan X şeklinde tasarlanmış kıç kısmıyla benzerlerinden ayrılıyor.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu'ndan henüz olaya dair bir açıklama gelmedi. 

fghnjy
Battığı bildirilen denizaltı 10 Mart'ta tersanede görülmüştü (Maxar)

Eskiden ABD ordusunun denizaltılarında, halihazırdaysa Center for a New American Security adlı düşünce kuruluşunda çalışan Thomas Shugart, yazın gelen uydu görüntülerinde yüzer vinçlerin düzensiz hareket ettiğini görünce bölgede sıradışı bir olayın meydana geldiğini düşünmüş. 

Olayı ilk fark eden Batılı olan Shugart, denizaltı kazası ihtimalinin aklına geldiğini ama bunun nükleer enerjiyle çalışan bir deniz aracı olduğunu düşünmediğini söylüyor:

ABD'nin nükleer denizaltısının San Diego'da battığını ve yönetimin bunu herkesten gizlediğini düşünebiliyor musunuz?

ABD ordusundan adı açıklanmayan yetkililer de Çin ordusunun yeterliliği ve hesap verebilirliğini tartışmayı açtı. 

Pentagon'un sunduğu verilere göre 2022 itibarıyla Çin'in 6 nükleer balistik füze denizaltısı, 6 nükleer saldırı denizaltısı ve 48 tane de dizel motorla çalışan saldırı denizaltısı vardı.  

Pekin'in toplam denizaltı sayısının 2025'te 65'e, 2035'teyse 80'e çıkması bekleniyor. 

ABD, Çin'in bu filoyu büyüterek tartışmalı Güney Çin Denizi'nde üstünlük sağlamaya çalıştığını vurguluyor. 

ABD Donanması ise 53 hızlı saldırı, 14 balistik füzeli, 4 tane de güdümlü füzeli denizaltına sahip ve bunların hepsi nükleer enerjiyle çalışıyor.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Heritage Foundation'dan Brent Sadler, "Yeni bir tersanede üretilen yeni bir nükleer denizaltının batışı, Çin'in nükleer denizaltı filosunu büyütme planlarını yavaşlatır. Bu önemli bir olay" diyor.
Independent Türkçe, Guardian, CNN, WSJ