Mücteba Hamaney gerçekten babasının yerine mi hazırlanıyor?

Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
TT

Mücteba Hamaney gerçekten babasının yerine mi hazırlanıyor?

Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölümüyle birlikte ülkenin yönetimine dair sorular ortaya atılırken en çok zikredilen isimlerden biri de Yüce Lider'in oğlu Mücteba Hamaney oldu. 

Hiçbir resmi rolü bulunmasa da ülkenin en etkili figürlerinden biri gibi görülen Hamaney, pek çok İranlı için gizemini koruyor. Zira kendisi ne kamuoyunda sıklıkla görülüyor ne de konuşma yapıyor. 

ABD'nin Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, 85 yaşındaki Ayetullah Ali Hamaney'in 54 yaşındaki oğlunu mercek altına aldı.

Mücteba Hamaney'in, kendi kişisel gücü olmadığı ve itaatkar bir tavır gösterdiği söylenen Reisi'nin döneminde istihbarat ve güvenlik yapılarındaki nüfuzunu artırdığını bildirdi. 

İran Yüce Liderliği için Reisi'nin hazırlandığının düşünüldüğü ancak helikopterin düşmesiyle birlikte bu konudaki soru işaretlerinin arttığı aktarıldı. 

WSJ'nin konuştuğu uzmanlara göre Mücteba Hamaney'in, babasının yerine geçme ihtimali düşük ve spot ışıklarının altından kaçınarak daha da güç kazanması bekleniyor.

Alman Uluslararası Politika ve Güvenlik Politikaları Enstitüsü'nde çalışan İran uzmanı Hamidreza Azizi şöyle düşünüyor:

Son 20 yıldır işler, Mücteba ve etrafındaki şebekenin kontrolünde. Şimdi Hamaney için asıl mesele, Reisi'yle aynı özelliklere sahip birini bulmak. Böylece Mücteba toplumun gözünün önünde olmadan gücünü koruyup artırabilir.

Mücteba Hamaney'in haziran sonunda düzenlenmesi planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de önemli bir rol oynaması bekleniyor. 

İran'ın geçici cumhurbaşkanı Muhammed Muhbir'in de Mücteba Hamaney'e sadık bir isim olduğuna işaret ediliyor. 68 yaşındaki Muhbir seçimlere kadar tüm meselelerde belirleyici olacak üç kişilik bir konseyin parçası.

Yüce Lider'e bağlı, milyar dolarlık yatırım fonu Setad'ın başkanlığını neredeyse 15 yıl boyunca yürüttü. 

Haberde 1969'da Meşhad'da doğan Mücteba Hamaney'in geçmişine de değinildi. Yüce Lider'in sitesine göre, Şah Rıza Pehlevi döneminde evlerine düzenlenen baskınlardan birinde babasının dövüldüğünü gördü. 

1979'de devrimden sonra Tahran'a taşınan ailenin babası hızla yükselirken oğlu da 1980-1988'de Irak'la yürütülen savaşta cepheye gitti. 

Daha sonra Devrim Muhafızları'nda önemli görevlere gelecek kişilerle burada tanışan Mücteba'nın nüfuzu özellikle 2000'lerin ortalarında geniş çaplı olarak konuşulmaya başladı. 

Değişimciler, 2005 ve 2009'da Mahmud Ahmedinecad'ın kendilerine karşı kazandığı zaferlerin Mücteba Hamaney tarafından ayarlandığını öne sürdü.

ABD, 2019'da Devrim Muhafızları ve Besic milisleriyle "babasının istikrarı bozan bölgesel hırslarını ve ülke içindeki baskıya dair hedeflerini ilerletmeye" çalıştığı gerekçesiyle onu yaptırım listesine aldı. 

2022'de Mehsa Emini'nin gözaltında ölmesinin ardından ülke çapında patlak veren gösterilerde nefret objesi oldu. Ev hapsinde tutulan eski cumhurbaşkanı adayı Mir Hüseyin Musevi, Yüce Lider'e seslenerek o pozisyona oğlunu hazırladığı haberlerini yalanlamasını istedi. Ancak yanıt gelmedi. 

Ali Hamaney hakkında kitap yazan ABD ve İran yurttaşı Mehdi Khalaji bütün bunlara rağmen söylentilere karşı çıkıyor:

Mücteba'nın yeni Yüce Lider olma arzusuna dair fikirler tamamıyla bir mit. Tarihsel deneyime dayanarak Hamaney'in ne kendi oğlunu ne de başkasını işaret edeceğini sanmıyorum.

İslam Cumhuriyeti'ni kuran Ruhullah Humeyni ve yerine geçen Ali Hamaney'in Yüce Liderlik pozisyonunun babadan oğula geçmesine karşı çıkmasını İslam'a aykırı görmesi de Khalaji'nin tahminlerini güçlendiriyor. 

Mücteba Hamaney'in yönetim deneyimi ve dini yeterliliği de bu göreve uygun görülmüyor.

Tennessee Üniversitesi'nden Saeid Golkar şöyle diyor:

Önemli kararların alındığı yerlerde onlarca yıldır tecrübe edinen Mücteba Hamaney'in rejimdeki bağlantıları eşsiz. Ancak onun atanması monarşiyi geri getirerek Hamaney'in mirasını lekeler.

Bazı uzmanlar da Ahmed Humeyni'nin Mücteba Hamaney'den de güçlü görüldüğünü ancak babasının 1989'da ölmesiyle birlikte işlerin değiştiğini bildiriyor. Hamaney ve dönemin cumhurbaşkanı Ekber Haşimi Rafsancani'yle sorunlar yaşayan Ahmed Humeyni, 1995'te henüz 45 yaşındayken hayatını yitirmişti. Kalp krizinin ölüme neden olduğu bildirilmişti.
Independent Türkçe, WSJ, BBC Türkçe



ABD göçmenlik bürosunun Kaliforniya'daki çiftliğe yaptığı baskında bir işçi öldü

Kaliforniya'da ICE karşıtı gösteri (AFP)
Kaliforniya'da ICE karşıtı gösteri (AFP)
TT

ABD göçmenlik bürosunun Kaliforniya'daki çiftliğe yaptığı baskında bir işçi öldü

Kaliforniya'da ICE karşıtı gösteri (AFP)
Kaliforniya'da ICE karşıtı gösteri (AFP)

ABD göçmenlik bürosu görevlilerinin Kaliforniya'daki yasal bir kenevir çiftliğine düzenlediği ve 200 belgesiz göçmenin gözaltına alınması ve protestocularla çatışmalarla sonuçlanan baskın sırasında yaralanan bir çiftlik işçisi dün hayatını kaybetti.

Başkan Donald Trump göçmen hakları protestocularının ​​ABD'de Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) çalışanlarına yönelik saldırılarını kınayarak, “o piçleri” yakalayacağına söz verdi. Trump'ın X platformundaki yorumları, Los Angeles'a yaklaşık 90 kilometre uzaklıktaki Ventura County'deki çiftliğe yapılan ve işçilerden birinin ağır yaralandığı baskından bir gün sonra geldi.

Çiftlik işçileri sendikası dün X platformunda yaptığı açıklamada, işçinin “göçmenlik bürosunun dünkü eylemleri sonucunda aldığı yaralar nedeniyle öldüğünü” belirtti. Sendika, perşembe günkü baskın sırasında 10 metre yükseklikten düştüğü bildirilen işçinin kimliğini açıklamadı.

ABD İç Güvenlik Bakanlığı, perşembe günü Carpinteria ve Camarillo'daki marihuana ekim alanlarına yapılan baskınlarda, 200 yasadışı göçmenin gözaltına alındığını ve 10 çocuğun “potansiyel sömürü, zorla çalıştırma ve insan kaçakçılığından” kurtarıldığını açıkladı.

Çiftliklerin sahibi olan Glass House Brands, yaptığı açıklamada, “geçerli istihdam uygulamalarını bilerek ihlal etmediğini ve hiçbir zaman reşit olmayanları istihdam edilmediğini” ifade etti. Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre şirket, gözaltına alınan işçiler için avukat sağlayacağını açıkladı. İç Güvenlik Bakanlığı 500'den fazla “sorun çıkaranın” baskını engellemeye çalıştığını belirtti. Dört ABD vatandaşı güvenlik personeline saldırmak ya da direnmekle suçlanıyor.

Protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanılırken, video görüntülerinde bazılarının Göçmenlik Dairesi araçlarına mermi attığı görüldü.

Trump paylaşımında ICE araçlarına taş atarak “muazzam hasara” yol açan “haydutların” görüntülerini gördüğünü söyledi. “ICE'ye halkı koruduğu gibi kendisini koruması için de tam yetki veriyorum” diye ekledi. Cumhuriyetçi Başkan, yasadışı göçmenlerin aranmasına yönelik baskınlara karşı düzenlenen protestoları bastırmak üzere geçtiğimiz ay Los Angeles'a binlerce Ulusal Muhafız birliği göndermişti.

Camarillo'daki kenevir çiftliği dün sessizdi, işçiler maaşlarını almak için sırada bekliyordu. Oğlu perşembe günü gözaltına alınan 43 yaşındaki Kolombiyalı Saul Munoz, “Sabah 6'dan beri buradayız, sorular soruyoruz ama bize hiçbir bilgi vermiyorlar” dedi. Munoz, “Gerçek şu ki, Amerikan rüyası artık gerçek bir Amerikan rüyası değil” ifadelerini kullandı.