Çin, uluslararası itidal çağrıları arasında manevralarla Tayvan'a karşı gerilimi tırmandırıyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5023867-%C3%A7in-uluslararas%C4%B1-itidal-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1lar%C4%B1-aras%C4%B1nda-manevralarla-tayvana-kar%C5%9F%C4%B1-gerilimi
Çin, uluslararası itidal çağrıları arasında manevralarla Tayvan'a karşı gerilimi tırmandırıyor
Tayvan açıklarında Çin askeri gemisini izleyen bir Tayvan askeri (AFP)
Amerika Birleşik Devletleri dün (Perşembe) Çin'i, Tayvan'a karşı adanın yakınlarında askeri manevralar düzenleyerek gerilimi artırmasının ardından itidalli davranmaya çağırdı.
Üst düzey bir ABD'li yetkili, ülkesinin Çin'i itidalli davranmaya çağırdığını ve Çin'in eylemlerini "pervasız" olarak nitelediğini söyledi. Washington, Çin'in Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-tei'yi göreve başlama konuşması nedeniyle cezalandırmayı amaçladığını söylediği manevraları "endişeyle not ettiğini" ve "yakından izlediğini" kaydetti.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Çin'in Tayvan çevresindeki manevralarının ardından tüm taraflara "bölgede gerilimi tırmandırabilecek eylemlerden kaçınma" çağrısında bulundu.
Çin, Pekin'in Tayvan'ın yeni başkanına ve Taipei'deki "bağımsızlık yanlısı" güçlere "ağır ceza" olarak sunduğu manevraların bir parçası olarak Tayvan'ı askeri gemiler ve uçaklarla kuşattı.
Tayvan Savunma Bakanlığı tatbikatı "şiddetle" kınayarak adanın "özgürlüğünü, demokrasisini ve egemenliğini savunmak üzere deniz, hava ve kara kuvvetlerinin" konuşlandırıldığını duyurdu.
Uydu görüntüleri, Pekin'in nükleer sırrını ifşa etti
15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)
Denizde ABD ve müttefiklerine üstünlük sağlamak isteyen Çin'in en son teknolojiye sahip yeni nükleer denizaltısının battığı iddia edildi.
Hem kendi ülkelerindeki yayın organlarına hem de Birleşik Krallık merkezli Reuters haber ajansına konuşan Amerikalı yetkililer, olayın Kovid-19 pandemisiyle tüm dünyanın tanıdığı Vuhan kenti yakınlarındaki Wuchang tersanesinde mayıs ya da haziranda gerçekleştiğini öne sürüyor.
Pekin yönetiminin gizlemeye çalıştığı olayın, uyduların gönderdiği fotoğraflarla gün yüzüne çıktığı bildiriliyor.
Ölen ya da yaralananlara dair net bir bilgi henüz yok.
Haberi ilk kez dünyaya duyuran Wall Street Journal'a konuşan uzmanlar, batan denizaltında nükleer yakıt bulunmasının muhtemel olduğunu söyledi.
Amerikalı yetkililer, Çinlilerin deniz ve çevresinde radyasyon kontrolü yaptığına dair herhangi bir emare görülmediğini ifade ediyor.
Kurtarılan denizaltının onarılıp yeniden denize açılmasının aylar süreceği aktarılıyor.
Çin'in yeni nesil nükleer denizaltı programının ilk ürünü olarak dikkat çeken Zhou sınıfı denizaltı, daha iyi manevra kabiliyeti sağlayan X şeklinde tasarlanmış kıç kısmıyla benzerlerinden ayrılıyor.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu'ndan henüz olaya dair bir açıklama gelmedi.
Eskiden ABD ordusunun denizaltılarında, halihazırdaysa Center for a New American Security adlı düşünce kuruluşunda çalışan Thomas Shugart, yazın gelen uydu görüntülerinde yüzer vinçlerin düzensiz hareket ettiğini görünce bölgede sıradışı bir olayın meydana geldiğini düşünmüş.
Olayı ilk fark eden Batılı olan Shugart, denizaltı kazası ihtimalinin aklına geldiğini ama bunun nükleer enerjiyle çalışan bir deniz aracı olduğunu düşünmediğini söylüyor:
ABD'nin nükleer denizaltısının San Diego'da battığını ve yönetimin bunu herkesten gizlediğini düşünebiliyor musunuz?
ABD ordusundan adı açıklanmayan yetkililer de Çin ordusunun yeterliliği ve hesap verebilirliğini tartışmayı açtı.
Pentagon'un sunduğu verilere göre 2022 itibarıyla Çin'in 6 nükleer balistik füze denizaltısı, 6 nükleer saldırı denizaltısı ve 48 tane de dizel motorla çalışan saldırı denizaltısı vardı.
Pekin'in toplam denizaltı sayısının 2025'te 65'e, 2035'teyse 80'e çıkması bekleniyor.
ABD, Çin'in bu filoyu büyüterek tartışmalı Güney Çin Denizi'nde üstünlük sağlamaya çalıştığını vurguluyor.
ABD Donanması ise 53 hızlı saldırı, 14 balistik füzeli, 4 tane de güdümlü füzeli denizaltına sahip ve bunların hepsi nükleer enerjiyle çalışıyor.
Washington merkezli düşünce kuruluşu Heritage Foundation'dan Brent Sadler, "Yeni bir tersanede üretilen yeni bir nükleer denizaltının batışı, Çin'in nükleer denizaltı filosunu büyütme planlarını yavaşlatır. Bu önemli bir olay" diyor. Independent Türkçe, Guardian, CNN, WSJ
