عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Biden: Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin yargı yetkisini ve İsrail ile Hamas arasında bir karşılaştırmayı tanımıyoruz

Joe Biden (AP)
Joe Biden (AP)
TT
TT

Biden: Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin yargı yetkisini ve İsrail ile Hamas arasında bir karşılaştırmayı tanımıyoruz

Joe Biden (AP)
Joe Biden (AP)

ABD Başkanı Joe Biden dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, ABD'nin Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) yargı yetkisini tanımadığını ve İsrail ile Hamas arasında bir kıyaslama yapılamayacağını söyledi.

ABD Başkanı, UCM savcısının iki gün önce İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Galant hakkında tutuklama emri çıkarmasını "utanç verici" olarak nitelendirerek kınadı. Biden ayrıca mahkemenin Gazze savaşı nedeniyle istediği tutuklama kararlarına atıfta bulunarak, İsrail'i Hamas ile "eşitlemesini" de reddetti. Biden'ın açıklamaları Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'ın benzer açıklamalarını takip etti.

Blinken, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Gazze Şeridi'ndeki savaş suçları nedeniyle İsrailli yetkilileri tutuklama talebini "utanç verici" olarak nitelendirdi.

Blinken, UCM'nin İsrail üzerinde "yargı yetkisi" olmadığını ve UCM savcısının kararının Gazze'de bir rehine anlaşmasına ve ateşkese varma çabalarını baltalayabileceğini belirtti.

Blinken'in açıklamaları UCM Savcısı Kerim Han'ın Gazze savaşı nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Galant ile Hamas liderleri hakkında tutuklama emri çıkarılmasını talep etmesinin ardından geldi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre UCM, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar, soykırım ve saldırı suçları da dahil olmak üzere dünyanın en korkunç zulümlerinden sorumlu kişileri yargılamak için 2002 yılında bir son çare mahkemesi olarak kuruldu. İsrail, ABD, Rusya ve Çin de dahil olmak üzere onlarca ülke mahkeme kararlarını kabul etmiyor.

UCM, Filistin Devletini, Filistinlilerin Mahkeme'nin yargı yetkisini kabul etmesinden bir yıl sonra 2015 yılında üye olarak kabul etti. Bugüne kadar 134 devlet UCM'nin Roma Protokolüne taraf olmuştur.

BM Genel Kurulu UCM'nin kuruluşunu onayladı, ancak mahkeme bağımsızdır. Devletler kendi topraklarında işlenen suçları kovuşturamadığında ya da kovuşturmak istemediğinde devreye girer. İsrail, işleyen bir yargı sistemine sahip olduğunu iddia etmektedir.

2020 yılında eski ABD Başkanı Donald Trump, ABD güçlerinin ve müttefiklerinin Afganistan'daki olası savaş suçlarına karışmasını araştırdığı için UCM savcısına ve mahkeme üyelerine yaptırım uygulanmasına izin verdi. Başkan Joe Biden bu yaptırımları 2021'de kaldırdı.

UCM Geçtiğimiz yıl, Ukrayna'dan çocukların kaçırılmasından sorumlu olduğu gerekçesiyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında tutuklama kararı çıkardı. Moskova buna, savcı ve mahkemedeki bazı hakimler hakkında tutuklama kararları çıkartarak karşılık verdi.

Mahkeme tarafından suçlanan diğer önde gelen liderler arasında, Darfur'da soykırım yapmakla suçlanan Sudan Devlet Başkanı Ömer Hasan Ahmed el-Beşir de bulunuyor. Mahkeme ayrıca Libya'da silahlı bir grup tarafından tutuklanıp öldürülmeden önce, eski Libya lideri Albay Muammer Kaddafi'ye de suçlamada bulundu.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Nuseyrat Kampı kurbanları ve dünyamız

İsrail askeri operasyonunun ardından Nuseyrat Mülteci Kampı’nda meydana gelen yıkımdan (Reuters)
İsrail askeri operasyonunun ardından Nuseyrat Mülteci Kampı’nda meydana gelen yıkımdan (Reuters)
TT
TT

Nuseyrat Kampı kurbanları ve dünyamız

İsrail askeri operasyonunun ardından Nuseyrat Mülteci Kampı’nda meydana gelen yıkımdan (Reuters)
İsrail askeri operasyonunun ardından Nuseyrat Mülteci Kampı’nda meydana gelen yıkımdan (Reuters)

Husam İytani

İsrail askerlerinin kurşunlarıyla 274 sivilin öldüğünün, yüzlerce kişinin de yaralandığının açıklanmasından sonra, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisi'ne göre, Nuseyrat Kampı’nda 4 İsrailli rehineyi kurtarma operasyonu, İsrail ve "silahlı Filistinli örgütler" tarafından işlenen savaş suçlarının tümünü kapsamış olabilir.

Nuseyrat kurbanları, İsraillilerin 1.200 İsraillinin öldürüldüğü, 230 kadarının da rehin alındığı Aksa Tufanı eylemine karşı operasyonlarının başlamasından bu yana hayatını kaybeden yaklaşık 40 bin Filistinliye eklendi.

Geçen yılın Ekim ayının 7'sinden bu yana Gazze ve Batı Şeria'da olup bitenlere ilişkin uluslararası kararları ve raporları yeniden hatırlatmaya gerek yok.  Filistinlilerin yaşadığı trajedinin dayanılmaz olduğu ve 8 aydaki can kayıplarının daha önceki uzun savaşlardaki kayıplardan daha fazla olduğu konusunda hepsinin hemfikir olduğunu söylemeye de gerek yok.. Tüm raporlar aynı ihmal kaderini paylaşıyorlar.

Ancak dünyanın hâlâ soykırım olarak adlandırmayı reddettiği Filistin halkının başına gelen insani felakete yeni bir gözle bakılmalı çünkü Filistinli sivillerin maruz kaldıklarını yansıttığı ölçüde İsrail hükümetinin, ordusunun ve toplumunun bir resmini çiziyor ve bu resim dünya tarafından da onaylanıyor.

Geçmişteki bu tür davaların belki de en ünlüsü, Alman-Amerikalı filozof Hannah Arendt'in hakkında ünlü "Eichmann Kudüs'te" kitabını yazdığı Nazi subayı Adolf Eichmann'ın davası, Balkan savaşlarında, özellikle de 1990'larda Bosna-Hersek'te yaşanan savaştaki katliamlar ile Ruanda katliamının sorumlularının davalarıdır. Davaların sunulan ifadelere ve belgelere dayanarak Nazi Almanyası, eski Yugoslavya ve Ruanda'daki sosyal yapılar hakkında ortaya çıkardıklarının önemi, hukuki icraatları ve mahkemelerin sanıklara verdiği cezaları gölgede bırakmıştı. Nitekim 3 aydan kısa bir süre içinde 1 milyon insanın ölümünden sorumlu olanların yargılanması sırasında ortaya çıkan bilgilere göz atmadan, yüz binlerce Hutu'nun 1994 yılında nasıl Tutsi yurttaşlarını öldürmeye giriştiklerini anlamak mümkün değil.

Aynı şey Nuseyrat'ta, Batı Şeria'da ve Gazze Şeridi'ndeki onlarca okul ve hastanede yaşananlar için de geçerli. İsrail'in sivillerin varlığını göz ardı etme ve savaşçıların bulunduğu bahanesi ile yıkıcı bombardımana başvurma konusundaki ısrarı, İsrailli yetkililerin Filistinli sivillere verdiği değeri, yani onları bir hiç olarak gördüklerini gösteriyor.

Dünyanın hâlâ soykırım olarak adlandırmayı reddettiği, Filistin halkının başına gelen insani felakete yeni bir gözle bakılmalı çünkü Filistinli sivillerin maruz kaldıklarını yansıttığı ölçüde İsrail hükümetinin, ordusunun ve toplumunun bir resmini çiziyor.

Dört İsrailli rehinenin dönüşüne sevinmek ve İsrail propagandasına göre “dünyanın en ahlaklı ordusunun” askerlerinin kurşunlarıyla can veren 274 Filistinliyi tamamen görmezden gelmek, Gazze ve Batı Şeria'nın ötesinde düşünmeyi gerektiriyor. Bir İsrailliye, 4 vatandaşı için sınırsız sayıda kişiyi öldürmesi yönünde bu açık çeki vermek, bir halk olarak Filistinlilere ve ganimet olarak topraklarına karşı davranışlarda da aynı düşünce modelinin hakim olduğunu söylememize olanak tanıyor. Bu durumda İsrail, kendisini korumak adına başkalarına zarar vermek için aynı yöntemleri, hem de aynı oranlarda kullanabilir. Çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 40 bin ölü Filistinli ile Aksa Tufanı’nda öldürülenler karşılaştırıldığında görülen büyük resim, hükümeti, ordusu ve kurumlarıyla birlikte İsrail'in bu katliamın küresel çapta kabul görmesinden, Filistin toplumunu yok etme ve ona ilkinden çok daha büyük etki yaratabilecek ikinci bir felaket yaşatma çabasına verilen uluslararası desteğin devam etmesinden, kendini güvende hissettiğini söylüyor.

İsrail, dünyanın yüksek sesle söylemek istemediği bir gerçeğe dayanıyor ve bu gerçek özetle; insanların eşit olmadıkları, bazılarının hayattan keyif almaya diğerlerinden daha fazla hakkı olduklarıdır. Egemen güçler tarafından temsil edilen uluslararası toplumun, 40 bin sivilin ölümü pahasına bile olsa İsrail’in kendisini koruması için ona silah ve para sağlamaya çalışmaya devam etmeleri gerektiğidir. Nuseyrat katliamı da bu arka planda gerçekleşti. Gelecekte de aynı arka planda daha birçok katliam yaşanacak.

Ne yazık ki bu gerçeğe karşı çıkanların, boğulmadan önce insanın tutunduğu son dal olan umut dışında bu gerçeği değiştirebilecekleri bir araçları yok.