AB'den İsrail'e: Uluslararası Adalet Divanı'nın kararları bağlayıcıdır ve uygulanmalıdırhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5024413-abden-i%CC%87sraile-uluslararas%C4%B1-adalet-divan%C4%B1n%C4%B1n-kararlar%C4%B1-ba%C4%9Flay%C4%B1c%C4%B1d%C4%B1r-ve-uygulanmal%C4%B1d%C4%B1r
AB'den İsrail'e: Uluslararası Adalet Divanı'nın kararları bağlayıcıdır ve uygulanmalıdır
Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (DPA)
Avrupa, İsrail'in Hollanda'nın Lahey kentinde alınan kararı görmezden geleceğini belirtmesine rağmen, Uluslararası Adalet Divanı'nın kararına uyması ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah şehrine yönelik saldırısını durdurması için İsrail'e baskı yaptı.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, dün (Cumartesi) yaptığı açıklamada, İsrail'in Uluslararası Adalet Divanı'nın (UAD) kararına uyması ve askeri saldırısını durdurması gerektiğini söyledi.
Alman Haber Ajansı'na (DPA) göre Borrell "X" platformunda yaptığı açıklamada: "İsrail aleyhine verilen kararı not ediyoruz. Uluslararası Adalet Divanı'nın kararları tüm taraflar için bağlayıcıdır ve tam ve etkin bir şekilde uygulanmalıdır" dedi.
BM'nin en yüksek mahkemesi olan Uluslararası Adalet Divanı (UAD), cuma günü İsrail'in Refah'taki saldırılarını derhal durdurmasına karar verdi.
Yargıçlar Refah'taki insani durumun şu anda "felaket" olduğunu ve sivil halkın daha fazla zarar görmesini önlemek için daha çok tedbir alınması gerektiğini belirttiler.
Borrell paylaşımında mahkemenin İsrail'e "Refah sınır kapısını insani yardım girişi için açık tutma" hükmü verdiğini vurguladı.
İsrail, siviller üzerindeki etkisi nedeniyle Refah'taki operasyonları konusunda, ABD ve Avrupa başkentlerinden yargılama öncesi haftalarca uyarılarla karşı karşıya kaldı.
İsrail saldırının Hamas'ı ortadan kaldırmak için gerekli olduğunu savunuyor. Tel Aviv'den yapılan açıklamada "İsrail, Refah bölgesinde Filistinli sivil nüfusun tamamen ya da kısmen yok olmasına neden olabilecek yaşam koşullarına yol açacak askeri operasyonlar gerçekleştirme niyetinde değildir ve gerçekleştirmeyecektir" denildi.
İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı ve Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada "Güney Afrika'nın Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı önünde İsrail'e yönelttiği soykırım suçlamaları yanlış, haksız ve ahlaken iğrençtir" denildi.
Kararda, İsrail'in, saldırının Filistin halkı üzerindeki etkisini en aza indirmek için elinden gelen her şeyi yaptığı yönündeki iddialarının mahkemeyi "ikna etmediği" belirtildi.
Gazze'de ateşkes için yapılan müzakerelerin önündeki engellerden biri: Philadelphia Koridoru’ndaki güvenlik kuşağıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5038148-gazzede-ate%C5%9Fkes-i%C3%A7in-yap%C4%B1lan-m%C3%BCzakerelerin-%C3%B6n%C3%BCndeki-engellerden-biri-philadelphia
Gazze'de ateşkes için yapılan müzakerelerin önündeki engellerden biri: Philadelphia Koridoru’ndaki güvenlik kuşağı
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ın batısından görülen Philadelphia Koridoru (AFP)
İsrail'in, Philadelphia (Salahaddin) Koridoru boyunca 15 kilometre uzunluğunda ve 800 metre genişliğinde bir güvenlik kuşağı oluşturma planına hem Hamas Hareketi hem de İsrail ile arasındaki barış anlaşmalarının ihlali olarak gören Mısır karşı çıkıyor. Bu plan, Gazze Şeridi’nde ateşkes ve esir takası anlaşmasına doğru ilerlemenin önündeki yeni engellerden birini teşkil ediyor.
İsrail, Refah Sınır Kapısı ile birlikte Philadelphia Koridoru’nu işgal etmesinden bu yana burada çok sayıda tünel keşfedildiğini iddi ediyor. İsrail’in iddiasına göre Gazze Şeridi'nden Mısır’ın Sina Yarımadası’na uzanan bu tüneller Hamas tarafından silah, mühimmat ve insan kaçakçılığı için kullanılıyor. Bu yüzden İsrail, Hamas'ın ‘can damarı’ olarak gördüğü bu tünellerin yok edilmesi ve yeni tünellerin açılmasının engellenmesi konusunda oldukça kararlı görünüyor.
İsrail, bölgeden çekilirken buraları izleyebilmek için ne var ne yoksa yıkıp dümdüz etmeyi planlıyor.
Tel Aviv bu konuyu ateşkes anlaşmasının şartlarından biri haline getirirken Refah Sınır Kapısı’nı kaldırıp başka bir yere taşımaya çalışıyor. Bir yandan da İsrail, Mısır ve Gazze'deki Filistinli vatandaşlar olmak üzere tüm taraflar için güvenlik ve stratejik bir çıkar olduğu iddiasıyla Mısır hükümetini bunu kabul etmeye ikna etmeye çabalıyor. Ancak Mısır bunu kabul etmediği gibi Hamas da şiddetle karşı çıkıyor ve İsrail'in derhal o bölgeden çekilmesini istiyor.
Geçtiğimiz kasım ayında Gazze Şehri'nin güneyindeki Zeytun Mahallesi’nde Salahaddin yolu (Philadelphia Koridoru) üzerinden kuzeyden ayrılan Filistinliler (AFP)
Taraflar bu hafta Kahire’de ve Doha'da Gazze Şeridi’nde ateşkes ve İsrail ile Hamas arasında esir takası için yeni bir müzakere turu yapılması konusunda anlaştılar.
Tel Aviv'deki kaynaklara göre Philadelphia Koridoru dosyası güçlü bir şekilde müzakere masasında olacak ve ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns Katar'ın başkenti Doha'ya, bir başka heyet de Kahire'ye giderek müzakerelere katılacak.
Ateşkes çabaları
İsrail televizyonu Kanal 13, cuma günü Katar’da yapılan ve Mossad Başkanı David Barnea’nın da katıldığı görüşmelerin ‘olumlu’ geçtiğini bildirdi. İsrail'de haftalardır görülmeyen bir iyimserliğe işaret eden bu haber, profesyonellerin yer aldığı müzakere heyetlerinin önümüzdeki günlerde Kahire’ye ve Doha'ya giderek ateşkes anlaşmasının nihai çerçevesini netleştirecekleri ve kimlerin esir takasına dahil edileceği, ateşkesin işleyiş mekanizması ve İsrail güçlerinin Gazze'den çekilmesi gibi ihtilaflı konuları ele alacakları bildirildi.
Zaman çizelgesi açısından, İsrail'in tahminleri nihai bir anlaşmaya birkaç gün içinde varılamayacağını gösteriyor. Birkaç hafta sürebilecek müzakerelerin başlangıcına tanıklık ediyoruz. Ancak Başbakan Binyamin Netanyahu’ya yakın iki kaynak, anlaşmanın temeli ABD Başkanı Joe Biden tarafından İsrail’in önerisi olarak tanıtılan teklife dayansa da başlıca anlaşmazlıklardan bahsederek bu iyimserliğe yerin olmadığını gösterdiler. Kaynaklar, ‘bir anlaşmaya varılması hala garanti değil’ uyarısında bulundular.
İsrail basını, iktidar ortağı Likud Partisi’nde önde gelen bazı isimlerin Netanyahu’nun Hamas ile esir takası anlaşması imzalamasını ihtimal dışı bırakan açıklamalarını aktardı. Söz konusu isimler, bakanlar İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir anlaşmaya varılmasına karşı uyguladıkları baskı nedeniyle anlaşmanın onaylanmasının hükümeti düşüreceğini açıkça dile getirdiler.
Likud Partili isimler, Netanyahu'nun Smotrich ve Ben-Gvir'in isteklerine rağmen, hükümeti dağıtmadan ateşkes anlaşmasını kabul etmesine fazla ihtimal vermediklerini söylediler.
Aşırı sağcı iki bakan
Haaretz gazetesi dün, Netanyahu'nun iki aşırı sağcı bakana yönelik tehditlerinin ciddiyetini henüz açıklamadığını, çünkü İsrail ile Hamas arasındaki müzakerelerin devam ettiğini ve henüz sonuçlanmadığını bildirdi.
İsrail hükümetinde koalisyon ortakları Ultra Ortodoks Yahudi Şas Partisi ve Yahadut Hatora (Birleşik Tevrat Yahudiliği) Partisi’nin geçtiğimiz ay masada olan benzer bir anlaşmayı destekledikleri gibi tarafların bir anlaşmaya varması halinde bunu da desteklemeleri bekleniyor. Pratikte hükümetin çoğunluğu anlaşmadan yana olsa da bazı Likud Partili isimler, Ben-Gvir ve Smotrich'in anlaşmaya karşı çıkması halinde hükümetin düşmesinden korktukları için anlaşmayı desteklemeyeceklerini düşünüyorlar.
Netanyahu, Ulusal Birlik Partisi’nin lideri olan Benny Gantz ile anlaşmaya ilişkin temasların gidişatı hakkında görüştü. Ulusal Birlik Partisi’nden yapılan açıklamaya göre Gantz, Netanyahu’ya partisinin rehinelerin geri dönmesini sağlayacak her türlü sorumlu anlaşmaya tam destek vereceğini söyledi.
Gantz, Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Her şey sizinle ilgili değil, ama bu kez de bağlılık, kararlılık ve samimiyet göstermelisiniz. Siz de benim kadar iyi biliyorsunuz ki bir önceki tekliften bu yana rehinelerden birçoğu esaret altında hayatını kaybetti. Savunma Bakanı Yoav Gallant ile bencilce oyunlar oynamanın zamanı değil.
Walla haber sitesi, eski Genelkurmay Başkanı Gadi Eisenkot'un yaptığı bir açıklamada şunları söylediğini aktardı:
Son dokuz aydır anlaşmaya en çok yaklaştığımız dönemdeyiz. Netanyahu'nun liderlik stratejisini yerine getirdiğini, savaşı durdurmak için zor bir karar verdiğini ve Smotrich ve Ben-Gvir'e bunun doğru karar olduğunu söylediğini görmekte zorlandığım için büyük bir üzüntü duyuyorum. Üstelik Netanyahu, bunun hükümetin dağılmasına yol açacağını biliyor. Netanyahu, İsrail Devleti'ni kurtarmanın önünde tutulan kişisel ve siyasi zorunluluklar tarafından zincirlenmiş durumda.
“Altın fırsat”
ABD, Katar ve Mısır’ın ortak arabuluculuk çabaları çerçevesinde her iki tarafın da ABD yönetimi tarafından sunulan öneriyi kabul etmesinin ardından, işgalci İsrail’in Gazze Şeridi'nde dokuz aydır yürüttüğü savaşın sona ermesine ve Hamas ile esir takasının önünü açacak bir anlaşma için ilerleme kaydetmeye çalışıyor. Kanal 13 televizyonu, ordu komutanlarının Hamas’a yönelik operasyonların yıllarca devam edeceğini ve bu süre zarfında İsrail'in Gazze'deki rehineleri kaybedebileceğini vurguladı.
Mısır'ı Gazze'den ayıran tampon bölge olan Philadelphia Koridoru'na paralel bir yolda devriye gezen sınır muhafızları (Arşiv - AFP)
Kanal 13, görüşmelerde ilerleme kaydedilen bir dönemde İsrail ordusunun, İsrail'in iki ila üç hafta sürecek müzakerelere girmesini kabul ettiğini ve Hamas Hareketi’ne karşı Refah'ta devam eden askeri operasyonun bu süre zarfında tamamlanacağını bildirdi.
İsrail güvenlik kurumları, Hamas’ın zamanın aleyhine işlediğini bildiği ve her gün 50 ila 100 savaşçısını kaybettiği için Refah’taki askeri operasyonun Hamas'ın tutumunda esneklik göstermesine ve İsrail'in savaşı tamamen sona erdirmesi şartından vazgeçmesine yol açtığına inanıyor.
İsrailli kaynaklara göre ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, İsrail ve Hamas'a bir anlaşmaya varmaları için azami baskı uygulamaya çalışıyor ve ABD’de 6 Kasım'da yapılması planlanan başkanlık seçimleri öncesinde bir ateşkes anlaşmasına varılması için çabalıyor.
