Putin'in Ukrayna'yla barış görüşmelerine yeşil ışık yakması ne anlama geliyor?

Putin'in Batı'ya "Ukrayna için bu kadar para harcamanıza gerek yok" mesajı verdiği de CNN'in analizinde savunuldu (AFP)
Putin'in Batı'ya "Ukrayna için bu kadar para harcamanıza gerek yok" mesajı verdiği de CNN'in analizinde savunuldu (AFP)
TT

Putin'in Ukrayna'yla barış görüşmelerine yeşil ışık yakması ne anlama geliyor?

Putin'in Batı'ya "Ukrayna için bu kadar para harcamanıza gerek yok" mesajı verdiği de CNN'in analizinde savunuldu (AFP)
Putin'in Batı'ya "Ukrayna için bu kadar para harcamanıza gerek yok" mesajı verdiği de CNN'in analizinde savunuldu (AFP)

Vladimir Putin'in cuma yaptığı açıklamalar Ukrayna'da barışa yönelik umutları yeşertirken CNN konuyla ilgili bir analizi cumartesi yayımladı.

CNN'in uluslararası güvenlik muhabiri Nick Paton Walsh, iki yılı aşkın süredir devam eden Rus istilasının ardından Kiev'in temkinli yaklaşmakta haklı olduğunu savundu. Geçmişte Rus diplomasisiyle yaşanan tecrübelerin Batı'yı da şüpheye sevk ettiği bildirildi. 

Reuters haber ajansının dört kaynağa dayandırdığı haberine göre, Moskova'nın Ukrayna'nın beşte biriyle yetinecek şekilde istilayı durdurabileceği aktarıldı. Putin'in de açıklamasında 2022'de İstanbul'da müzakere edilen anlaşmayı işaret ettiği belirtildi. 

Rus liderin Minsk ziyareti sırasında Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun yanında bu açıklamayı yaptığına dikkat çekildi.

Belarus'un Ukrayna'ya yönelik askeri manevralarda kendi topraklarının kullanılmasına izin verdiği ve cuma günü iki liderin ortak nükleer silah tatbikatını görüştüğü vurgulandı. 

Putin'in Ukraynalı lider Volodimir Zelenski'nin meşruiyetini sorgulaması da analizde zikredilen unsurlar arasında. Savaş yüzünden Ukrayna Devlet Başkanlığı seçimi yapılamıyor.

Diğer yandan 2014'te kendisine karşı yapılan gösteriler sonucunda ülkesinden kaçmak zorunda kalan eski Ukrayna lideri Viktor Yanukoviç'in de Putin-Lukaşenko görüşmesi sırasında Belarus'ta olduğu bildiriliyor. 

CNN muhabiri bu haberi doğrulayamasa da Moskova'nın Yanukoviç gibi bir Rus kuklasını Ukrayna'ya gönderebileceğini savunuyor. Bu sayede Kiev'in AB ve NATO'ya üyelikten vazgeçebileceği tahmin ediliyor. 

Nick Paton Walsh, Rusya'nın cephede en iyi zamanlarını geçirirken ateşkes açıklaması yapmasını da Kremlin'in genel tutumuyla açıklıyor. 2015'te Suriye ve Ukrayna'da barış hakkında müzakere yürüten Moskova'nın diğer yandan da saldırılarını sürdürdüğünü hatırlatıyor. Moskova'nın askeri hedefler için diplomasiyi kullandığını öne sürüyor. 

Analizde Batı'da seçimlerin düzenlendiği dönemde Kremlin'in bu adamı atmasının "Ukrayna için bu kadar para harcamanıza gerek yok" mesajı verdiği de bildirildi. 

CNN muhabirine göre, Moskova, Ukrayna ve müttefiklerinin haziranda İsviçre'de düzenlemeleri beklenen barış zirvesinde Rusya aleyhinde çıkacak kararların önünü bu yolla kesmek istiyor da olabilir.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba da cuma günü yaptığı açıklamada Putin'in barışa dair açıklamalarının zirveyi sabote etme amacı taşıdığını savunmuştu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Lukaşenko'yla görüştükten sonra düzenlenen ortak basın toplantısında Ukrayna'yla barış müzakerelerine ilişkin, "Müzakerelere dönebilirler ancak bunu tek bir ülkenin isteklerine göre değil, Belarus ve Türkiye'de yapılan müzakerelerde varılan temel nitelikteki anlaşmalar ve sahadaki gerçeklerden yola çıkarak yapabilirler. Biz buna hazırız" demişti.

Zelenski'nin görev süresinin dolduğunu hatırlatan Putin, "İş müzakere noktasına gelirse elbette yasal olarak bağlayıcı belgelerin imzalanması için kiminle anlaşabileceğimizi anlamamız gerekiyor. Meşru yönetimle iş yaptığımızdan emin olmalıyız" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe



Savaştan kısa bir süre önce

İsrail'in Güney Lübnan'a düzenlediği saldırılardan dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Güney Lübnan'a düzenlediği saldırılardan dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

Savaştan kısa bir süre önce

İsrail'in Güney Lübnan'a düzenlediği saldırılardan dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Güney Lübnan'a düzenlediği saldırılardan dumanlar yükseliyor (AFP)

Husam İytani

İsrail'in son saldırısının belki de en kötü sonuçlarından biri, gerçeği kavrama konusunda giderek artan yetersizlik duygusudur. Lübnanlıların her geçen gün daha da perişan hale gelen günlük hayatlarıyla en yakından bağlantılı yerlerde olup bitenlere yabancılaşma duygusudur.

İsrail servislerinin, Hizbullah üyelerinin İsrail’in mutlaka hackleyeceği ve sızacağı cep telefonları yerine daha güvenli olacağını düşünerek kullandıkları çağrı cihazı olarak bilinen iletişim cihazlarını patlatmakta kullandığı gelişmiş ve ileri teknoloji, bırakın sıradan vatandaşları, gözlemciler için bile anlaşılması kolay değil. İsrail'in Lübnan ve Suriye'deki binlerce iletişim cihazına nasıl sızıp patlattığına dair teknik detaylar ve bunların ister Amerikan medyasının bildirdiği gibi birkaç gün önce gelen yeni cihazlar, isterse diğer medya araçlarının belirttiği gibi İsraillilerin bataryalarını ısıtarak patlatmanın bir yolunu bulabildikleri eski cihazlar olması bir yana, bu mesele birçok Lübnanlının istekleri ile yaşamak ve katlanmak zorunda kaldıkları şeyler arasında büyük bir engel oluşturuyor. Patlamalarda ölenler arasında masumların da olduğunu söylemek de yeni bir bilgi değil.

Hizbullah yetkililerinin yaşadığı ve Lübnanlıların sonuçlarına katlandığı paranoya, Hizbullah’ın ülkeyi içine soktuğu bu savaşın ne getireceğini sormaya cüret edenlere karşı üstten bakış, onları ihanetle, teslimiyetle, umutsuzluğu yaymakla suçlamak, artık kendisi için güçlerin seferber edilmesi gereken “büyük hedef” bahanesiyle göz ardı edilebilecek bir şey değil. Çünkü artık sadece özel unsurlarını ikna eden Hizbullah’ın saçmalıkları ve kibri karşısında her gün yüzünde patlayan bir skandala dönüşüyor gibi görünen bir savaşta, Lübnan halkının seferber edeceği bir gücü kalmamış durumda. “Hedef”e gelince, belirsizliği gittikçe artıyor ve Rakka, Deyrizor, Zabadani ve Sana'dan geçtikten sonra yol haritasını anlamak zorlaşıyor.

Bir saatten kısa bir süre içinde 2.800'den fazla “mücahidin” yaralanmış olması, güvenlik operasyonlarıyla ilgilenenlerin dikkatli ve detaylı takibini gerektirebilecek bir konu. Peki ama bu olay Hizbullah kontrolündeki bölgelerde veya yakınında ikamet eden vatandaşlar için ne anlama geliyor? Bunun, belki Filistin için özgürlük isteyen ama çocuklarının yaşamasını tercih eden bölge sakinleri üzerinde ne gibi etkileri olacak? Bu, ahlaki sorgulamaya tabi tutulmaması gereken bir mukayesedir.

İletişim cihazlarının bu kadar büyük çapta bir operasyonla patlatılmasının ve çok sayıda Hizbullah üyesinin ve bazı İranlı diplomatların (ve elbette sivillerin) ölmesinin veya yaralanmasının, bir sonraki savaşın Lübnan'a ne getireceğine dair kötü bir alamet olduğunu söylemek kaçınılmaz. İsrail'in, güneydeki çatışmanın ilk günlerinden bu yana, yüzlerce Hizbullah üyesini avlamasını veya askeri yetkilisi Fuad Şükür’e suikast düzenlenmesini ve hatta Hizbullah'ın Suriye'nin Masyaf bölgesinde bulunan bilimsel bir araştırma merkezine baskın düzenlemesini ve havaya uçurmasını sağlayan büyük güvenlik zaafı,  İsrail'in yalnızca Hizbullah planlamacıları ile askeri ve güvenlik liderlerinin şimdiye kadar aklına gelmeyen alanlara kadar sızdığı anlamına gelmiyor. Aksine bu aynı zamanda beklenen savaşın Lübnanlıların daha önceki savaşlarda görmediği yeni bir savaş türü olacağı anlamına da geliyor.

İletişim cihazlarının bu kadar büyük çapta bir operasyonla patlatılması ve çok sayıda Hizbullah üyesinin ve bazı İranlı diplomatların (ve elbette sivillerin) ölmesi veya yaralanması, bir sonraki savaşın getirebileceklerine dair kötü bir alamettir.

Bu gerçeklere ilaveten, birkaç gün önce bir Hizbullah yetkilisinin Hizbullah’ın onayı olmadan seçilmiş herhangi bir cumhurbaşkanına suikast düzenlemekle ilgili yaptığı tehditler, iç yıkım faktörlerinin, vahşi düşmanların eliyle gerçekleşen dış yıkımla birleştiği ülkeyi neyin beklediğine dair kasvetli bir tablo sunuyor. Lübnan'ın kronik krizlerinden çıkma girişimlerini engelleyen siyasi boşluk, ancak Hizbullah’ın istediği yönde bitecektir. Bu ise yaşamın her alanında sadece daha fazla yıkıma yol açan bir yöndür. Daha fazla yıkım getiren kapalı bir yıkım çemberidir.

Önceki deneyimlerle, özellikle de Hizbullah’ın hemen ardından Lübnan devleti üzerindeki kontrolünü deklare ettiği ve başkent Beyrut'u işgal ettiği Temmuz 2006 savaşıyla karşılaştırıldığında, İsrail'in Lübnan'a yönelik herhangi bir savaşı, Hizbullah'ın toplum, otorite ve devlet üzerindeki kontrolünü artırmasıyla sona erecek gibi görünüyor. Keza yıllardır anlaşılması güç ve anlaşılması zor sonuçlar üreten bir hızla dönen Lübnan'ın yaşanabilir bir versiyonunun üretilmesine yönelik tüm çabaları uzak bir geleceğe erteleyecek gibi görünüyor.

Trajediyi dört dörtlük yapansa, seyirciler, sempatizanlar ya da masumları kurtarmak için müdahale etmeye istekli olanlar olmadan gerçekleşmesidir.

Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.