Biden'ın önerisi ve “son şansın” kabul edilmesi baskıları

Hamas öneriyi kabul edebileceğinin sinyalini verirken İsrail muhalefeti, Netanyahu'ya 'güvenlik ağı' oluşturulmasını önerdi

İsrail askerlerinin çekilmesinin ardından yerinden edilenler Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’na geri dönüyor (AP)
İsrail askerlerinin çekilmesinin ardından yerinden edilenler Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’na geri dönüyor (AP)
TT

Biden'ın önerisi ve “son şansın” kabul edilmesi baskıları

İsrail askerlerinin çekilmesinin ardından yerinden edilenler Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’na geri dönüyor (AP)
İsrail askerlerinin çekilmesinin ardından yerinden edilenler Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’na geri dönüyor (AP)

ABD diplomasisi, Başkan Joe Biden tarafından cuma günü açıklanan Gazze’de ateşkes önerisine mümkün olduğunca fazla bölgesel destek toplamak için son saatlerde yoğun bir şekilde çalışıyor. Savaşı sonlandırmak için ‘son şans’ olarak nitelendirilen öneriye Hamas'ın nihai yanıtının ne olacağı belirsizliğini korurken hem İsrail’de hem de Gazze Şeridi'nde ABD'nin İsrail'in garantörü, Mısır ve Katar’ın Hamas'ın garantörü olacağı üç aşamalı anlaşmanın eninde sonunda gün ışığına çıkacağına ve önerinin kabul edileceğine dair beklentiler hakim.

Hamas Hareketi’nden kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamalarda Hamas’ın öneriyi incelediğini, Filistinli gruplarla ve arabulucularla istişare edeceğini ve ardından öneriyi onaylamaya doğru ilerleyeceğini söylediler. Kaynaklar, “Gidişat bizim için olumlu” diye eklediler.

ABD'li ve İsrailli yetkililer, İsrail haber sitesi Walla’ya yaptıkları açıklamada Biden'ın açıklamasının ‘savaşı sonlandırmak için son ve stratejik bir girişim’ olduğunu söylediler.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisinden dün yapılan açıklamada, İsrail'in savaşı sona erdirmek için öne sürdüğü; Hamas'ın askeri yeteneklerinin ve hükümetinin ortadan kaldırılması, İsrailli tüm rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'nin artık İsrail için bir tehdit oluşturmayacağının garanti edilmesi şeklindeki şartların değişmediği belirtildi.

Öte yandan İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, anlaşmanın aşırı sağın hükümetten çekilmesine yol açması halinde Netanyahu’ya ikinci kez ‘güvenlik ağı’ oluşturulması önerisinde bulundu.



Çin-Rusya işbirliğinin güçlenmesi, ABD'yi endişelendiriyor

Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
TT

Çin-Rusya işbirliğinin güçlenmesi, ABD'yi endişelendiriyor

Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)

Çin ve Rusya'nın ortak askeri tatbikatları artırması ABD'yi endişelendiriyor.

Amerikan medya kuruluşu CNN'in analizinde, Pekin ve Kremlin'in geçen hafta düzenlediği geniş kapsamlı Okyanus-2024 tatbikatı, "ABD'ye yönelik bir gövde gösterisi" diye niteleniyor. 

Pasifik ve Arktik okyanusları başta olmak üzere Akdeniz, Hazar ve Baltık sularında gerçekleştirilen ve pazartesi günü sonlanan 7 günlük tatbikata 90 binden fazla asker, 500'den fazla savaş gemisi ve denizaltının yanı sıra en az 120 helikopter ve jet katıldı. 

Rusya lideri Vladimir Putin, bunun son 30 yıldır düzenlenen en büyük tatbikat olduğunu belirterek şunları söyledi:

Dost ülkelerimizle işbirliğimizi güçlendirmeye özel önem atfediyoruz. Bu, dünya genelinde jeopolitik gerilimin arttığı günümüzde özellikle önemlidir.

Alaska açıklarında temmuzda düzenlenen tatbikatta da Rus ve Çin ordularına ait bombardıman jetleri ilk kez birlikte uçuş yaparken görüntülendi. Diğer yandan Rusya'nın Alaska civarında son dönemde artan faaliyetlerinden rahatsız olan Amerikan ordusu, dün bölgeye asker sevk etti.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin verilerine göre 2014-2023'te iki ülke orduları her yıl en az 4, en fazla 10 ortak askeri tatbikat ya da devriye gerçekleştirdi. 

Analizde, son dönemde Rusya ve Çin arasında artan askeri işbirliğinin Washington'da tedirginlik yarattığına dikkat çekilerek şu ifadelere yer veriliyor:

Ortak tatbikatlar, nükleer silaha sahip iki gücün gelecekte olasi bir çatışmada birlikte harekete edip etmeyeceğine dair soruları gündeme getiriyor.

Putin, ABD'nin Ukrayna cephesinde saldırganlığını artırması durumunda birçok kez nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmuştu. 

Sidney'deki Yeni Güney Galler Üniversitesi'nden Alexander Korolev, Rusya-Çin işbirliğine dair şu yorumları paylaşıyor: 

NATO müttefikleri kadar etkili biçimde birlikte çalışacak seviyede değiller fakat stratejik ortaklıklarını ve uyumluluklarını geliştirip pekiştiriyorlar.

Analize göre Putin, NATO'nun genişlemesini engellemeyi hedeflerken, Çin lideri Şi Cinping de Tayvan'ın kontrolünü ve Güney Çin Denizi'nin hakimiyetini ele geçirmek istiyor. 

Diğer yandan bazı analistlerse Rusya ve Çin arasındaki işbirliğinin henüz net bir hedefi takip etmediğini savunuyor. ABD merkezli araştırma kuruluşu CNA'den Elizabeth Wishnick, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Örneğin Tayvan'a yönelik bir Çin saldırısını destekleyen Rus uçakları görecek miyiz ya da Filipinler'le bir çatışmada Rus gemileri Çin donanmasını destekleyecek mi? Pek zannetmiyorum. Sırf daha fazla askeri tatbikat yaptıkları için birbirleriyle uyum içinde hareket ettiklerini varsayamayız.

Independent Türkçe, CNN, CBS News, Moscow Times