Güney Afrika, yoksulluğu bitirmek için tarihi bir adıma hazırlanıyor

"Tüm ülke ekonomisi canlanır"

Uzmanlar, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin evrensel temel gelir uygulaması için yeterli maddi kaynağa sahip olduğunu düşünüyor (Reuters)
Uzmanlar, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin evrensel temel gelir uygulaması için yeterli maddi kaynağa sahip olduğunu düşünüyor (Reuters)
TT

Güney Afrika, yoksulluğu bitirmek için tarihi bir adıma hazırlanıyor

Uzmanlar, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin evrensel temel gelir uygulaması için yeterli maddi kaynağa sahip olduğunu düşünüyor (Reuters)
Uzmanlar, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin evrensel temel gelir uygulaması için yeterli maddi kaynağa sahip olduğunu düşünüyor (Reuters)

Güney Afrika Cumhuriyeti, yoksulluğu azaltmak için pandemi fonlarını kullanarak evrensel temel gelir uygulamasına geçmeyi tartışıyor.

Afrika Ulusal Kongresi (ANC) 30 yıllık iktidarın ardından 29 Mayıs'ta düzenlenen genel seçimde meclisteki çoğunluğu ilk kez kaybetti.

ANC ve ana muhalefetteki Demokratik İttifak (DA) arasında koalisyon görüşmeleri devam ederken, neredeyse tüm taraflar, yoksul hanelere gelir desteğini artırmakta mutabık durumda.

ANC, seçimden bir hafta önce yayımladığı açıklamada, hükümet kurulduktan sonra iki yıl içinde pandemi fonunun evrensel temel gelir uygulaması için kullanılmasına yönelik çalışmaların tamamlanacağını vaat etti.

Bu kapsamda 18 ila 59 yaşındaki herkese iş arama şartı olmaksızın düzenli bir hibe ödenmesi hedefleniyor.

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian'ın haberinde, bunun tamamlanması halinde Güney Afrika Cumhuriyeti'nin evrensel gelir uygulamasını hayata geçiren ilk ülke olacağına dikkat çekildi. 

Pandemi döneminde oluşturulan Sosyal Yardım Fonu (SRD), halihazırda bireysel yoksulluk sınırı altındaki kişilere aylık ödenek oluşturulması için kullanılıyor. 

Yoksulluk sınırının belirlenmesi için kullanılan ve 2021'de hazırlanan parametrelerin güncellenmesi ve SRD fonunun çok daha geniş kesimleri kapsayacak şekilde dönüştürülmesi hedefleniyor. 

Johannesburg merkezli düşünce kuruluşu Ekonomik Adalet Enstitüsü'nden Kelle Howson, evrensel temel gelir uygulamasının önemine dikkat çekerek "En yoksul hanelere para verdiğinizde bu tüm ülke ekonomisini canlandırır" dedi. 

Howson, mevcut SRD fonlarının etkili şekilde kullanılmadığına da dikkat çekti. Araştırmacı, hibelerin dijital başvurularla alındığını fakat ülkede birçok kişinin bilgisayara ya da internete erişimi olmadığını söyledi.

Yetkili, temel gelir uygulamasının ülkedeki servet dağılımıyla da ilişkili olduğuna işaret etti. Dünya Eşitsizlik Veritabanı'nın verilerine göre ülkede en tepedeki yüzde 10'luk kesim toplam servetin yüzde 86'sına sahip.

Independent Türkçe, Guardian, Dünya Eşitsizlik Veritabanı



İsrail, ABD’yi dinlemeden İran’ı vurabilir

 İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, 18 Nisan’da Tahran’da düzenlenen Ulusal Ordu Günü törenlerine katılmıştı (Reuters)
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, 18 Nisan’da Tahran’da düzenlenen Ulusal Ordu Günü törenlerine katılmıştı (Reuters)
TT

İsrail, ABD’yi dinlemeden İran’ı vurabilir

 İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, 18 Nisan’da Tahran’da düzenlenen Ulusal Ordu Günü törenlerine katılmıştı (Reuters)
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, 18 Nisan’da Tahran’da düzenlenen Ulusal Ordu Günü törenlerine katılmıştı (Reuters)

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın desteği olmasa bile İran’ın nükleer tesislerine saldırı düzenleyebilir.

Adlarının paylaşılmaması şartıyla Reuters’a konuşan kaynaklar, İsrail’in “gelecek aylarda” İran’ın nükleer tesislerine saldırı düzenleme planının hâlâ masada olduğunu söylüyor.

New York Times’ın (NYT) 16 Nisan’da yayımladığı haberde, İsrail’in İran’ın nükleer tesislerini mayısta vurmak için bir plan hazırladığı ve bunu Washington’la paylaştığı yazılmıştı. Ancak Trump’ın İsrail'in saldırı planını desteklememe kararı alarak müzakere yolunu tercih ettiği aktarılmıştı. Cumhuriyetçi liderse planı “ertelemediğini fakat acelesinin olmadığını” belirtmişti.

Reuters’a konuşan İsrailli yetkililer, Tel Aviv’in saldırı için Trump yönetimine birden fazla plan sunduğunu söylüyor. Bahar sonu ve yaz ayları için yapılan bu planlarda komando birlikleriyle düzenlenecek kara operasyonları ve hava saldırılarının yer aldığı ifade ediliyor.

Diğer yandan ABD’nin onaylamayacağı bir operasyonun, İsrail’in planladığından daha sınırlı kalacağı ve Tahran’ın nükleer silah geliştirme sürecini sadece bir yıllığına geciktirebileceği aktarılıyor.

NYT’nin bugün yayımladığı analizde de İsrail ordusunun saldırı için ABD’den istihbarata ihtiyaç duyacağı belirtiliyor. Ayrıca İran’ın misilleme yapması durumunda Amerikan ordusunun İsrail’e koruma sağlaması gerekeceği ifade ediliyor.

Analizde, ABD-İran arasında nükleer anlaşma görüşmeleri sürerken İsrail’in böyle bir saldırı düzenlemesinin Tel Aviv-Washington hattında gerilim yaratacağı belirtiliyor. Trump’ın Gazze savaşında İsrail’e verdiği desteğin tehlikeye girebileceği yorumu da yapılıyor.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, dünkü açıklamasında Tahran'a saldırı tehdidini yineleyerek "neye mal olursa olsun İran'ın nükleer silah elde etmesini engelleyeceklerini" söylemişti.

Öte yandan ABD-İran müzakerelerini yürüten Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un, İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Mossad Direktörü David Barnea’yla dün gizli görüşme yaptığı aktarılıyor.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla Axios’a konuşan İsrailli yetkililer, Dermer ve Barnea’nın İran’ın nükleer programının durdurulmasını istediğini söylüyor. Witkoff’unsa “nükleer krizin diplomatik yoldan çözümüne” ve İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin durdurulmasına odaklanıldığını söylediği belirtiliyor.

ABD ve İran’dan heyetler, Umman’da 12 Nisan’da yapılan görüşmenin ardından müzakerelerin “olumlu ve yapıcı” geçtiğini bildirmişti. Görüşmelerin ikinci turu İtalya’nın başkenti Roma’da bugün gerçekleştirilecek.

Independent Türkçe, Reuters, Axios, New York Times