Üç soruda Çin'in karanlık donanması: Deniz milisleri

Deniz milislerinin, Çin donanması ve sahil güvenlik ekiplerine bağlı çalıştığı düşünülüyor (Reuters)
Deniz milislerinin, Çin donanması ve sahil güvenlik ekiplerine bağlı çalıştığı düşünülüyor (Reuters)
TT

Üç soruda Çin'in karanlık donanması: Deniz milisleri

Deniz milislerinin, Çin donanması ve sahil güvenlik ekiplerine bağlı çalıştığı düşünülüyor (Reuters)
Deniz milislerinin, Çin donanması ve sahil güvenlik ekiplerine bağlı çalıştığı düşünülüyor (Reuters)

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, Çin'in varlığını "nadiren kabul ettiği" deniz milisilerini inceledi.

Gazete, Pekin'in Güney Çin Denizi'ndeki olaylara müdahale amacıyla kullandığı deniz milisleri "Çin donanmasının karanlık bir birimi" diye niteledi.

1 - Deniz milisleri nedir?

Haberde, milislerin iki ana gruptan oluştuğu yazıldı. Birinci grup, yabancı gemilere müdahale amacıyla inşa edilmiş olan fakat balıkçı teknesi görünümü verilen 100 tekneden meydana geliyor.

Spratly Destek Balıkçı Gemileri (SBFV) diye anılan diğer grupsa Çin'in Hainan ve Guangdong eyaletlerindeki limanlarda faaliyet gösteren ve ihtiyaca göre operasyonlara dahil edilen daha büyük bir filodan oluşuyor.

Bu grupta ilkine kıyasla askeri düzeyde ekipmana sahip güçlü tekneler yer alıyor.

Haberde, her iki filodaki mürettebatın da sivil balıkçılar ve denizcilerin yanı sıra Pekin'in özel bir eğitim programıyla görevlendirdiği eski ordu personelinden oluştuğu savunuldu.

2 - Nasıl fonlanıyor?

Deniz milisleri, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in göreve başladığı 2012'den bu yana daha profesyonel ve donanımlı hale geldi.

ABD merkezli düşünce kuruluşu Asya Denizcilik Şeffaflık Girişimi'nin (AMTI) paylaştığı bilgilere göre milisler çeşitli devlet sübvansiyonlarıyla finanse ediliyor. Bazı personele devlete ait şirketlerden tam zamanlı maaş bağlanıyor. 

Ayrıca SBFV mürettebatına milis görevlerine katılmaları için yakıt harcamalarında indirim imkanı sunulduğu da savunuluyor.

AMTI'ın 2021'de yayımladığı raporda, "milislerin Çin hükümeti tarafından örgütlendiği, finanse edildiği ve yönetildiği konusunda artık hiçbir soru işareti kalmadığı" ileri sürülmüştü. 

Haberde, Pekin'in milislerin Güney Çin Denizi'ndeki operasyonlarda kullanıldığını nadiren kabul ettiğine dikkat çekildi. 

3 - Milisler nasıl faaliyet gösteriyor?

Milisler, Sarı Deniz'in yanı sıra Endonezya, Vietnam ve Malezya'nın münhasır ekonomik bölgeleri de dahil geniş bir alanda yapılan operasyonlarda kullanılıyor. 

Ancak Pekin, son dönemde milisleri özellikle Filipinler'le gerginliğin tırmandığı Güney Çin Denizi'ndeki görevlere gönderiyor. 

Su toplarına sahip bu tekneler, operasyonlarda bölgeden uzaklaştırılması gereken gemilere tazyikli suyla müdahale edebiliyor. 

Ayrıca milisler, ihtilaflı bölgelerdeki kayalıkları ve adaları abluka altına aldığı gibi, bölgede istenmeyen gemilere çarparak onları uzaklaştırıyor.

Filipinli protestocular, ihtilaflı Scarborough Sığı'na doğru mayısta yola çıktığında Pekin müdahale için donanma ve sahil güvenlik ekiplerine ek olarak deniz milislerini de göndermişti. 

ABD yönetimi, Pekin'in operasyonlarda deniz milislerini kullanmasını eleştirerek, bunların uluslararası yasaları ihlal ettiğini bildirmişti.

Independent Türkçe, Guardian, Military Review



Feministler "cadı anıtı" için harekete geçti: "Aynı zihniyetle uğraşıyoruz"

Ortaçağ ve erken modern dönemde kurulan cadı avı mahkemeleri, Avrupa'da terör estirmişti (Unsplash)
Ortaçağ ve erken modern dönemde kurulan cadı avı mahkemeleri, Avrupa'da terör estirmişti (Unsplash)
TT

Feministler "cadı anıtı" için harekete geçti: "Aynı zihniyetle uğraşıyoruz"

Ortaçağ ve erken modern dönemde kurulan cadı avı mahkemeleri, Avrupa'da terör estirmişti (Unsplash)
Ortaçağ ve erken modern dönemde kurulan cadı avı mahkemeleri, Avrupa'da terör estirmişti (Unsplash)

Hollandalı feministler, "cadılar" için anıt yapılması adına kampanya başlattı.

Ulusal Cadılar Anıtı vakfının başındaki Susan Smit, Bregje Hofstede ve Manja Bedner, 1450-1750'de Avrupa ve kolonyal Amerika'da gerçekleştirilen cadı avlarında öldürülenler için resmi bir anma yeri inşa edilmesini istiyor.

Bunun için 35 bin euro bağış toplayan vakıftan Hofstede, amaçlarının "kadın cinayetlerinin tarihsel boyutu hakkında daha fazla farkındalık yaratmak" olduğunu belirtiyor. 

Hofstede, toplumsal olarak o dönemlerdeki zihniyetin farklı biçimlerde sürdüğüne dikkat çekerek şunları söylüyor: 

Kültürel açıdan fikirler ve yaklaşımlar birkaç yüzyıl içinde o kadar da hızlı değişmedi. O zamanlar kök salmış bazı düşüncelerle halen uğraşıyoruz.

Roermond, Montferland ve Oudewater belediyelerinin anma yeri inşasına sıcak baktığı bildiriliyor. Vakıf, anma yerinin inşa edileceği bölgenin seçilmesi için halktan geribildirim alıyor.

Avrupa'daki cadı avı mahkemeleri üzerine çalışan Hollandalı tarihçi Steije Hofhuis, o dönemdeki toplumsal algıyı şöyle anlatıyor: 

Halk cadılarla ilgili gerçekten paniğe kapılmıştı. Dünyanın sonunun yaklaştığı ve korkunç cadıların çok tehlikeli olduğu yaygın bir düşünceydi. Bunun, şeytanın Hıristiyan toplulukları mahvetmek için insanlarla işbirliği yaptığına dair büyük bir komplo teorisi olduğunu ve kültürel bir virüs gibi yayıldığını söyleyebiliriz.

Oudewater'daki Cadı Müzesi'nin (Museum de Heksenwaag) direktörü Isa van der Wee, bu karanlık tarihle ilgili halkın bilinçlendirilmesinin önemli olduğunu belirtirken, modern cadı avının sosyal medyada sürdüğünü söylüyor: 

Başkalarıyla aynı fikirde olmayabilirsiniz ama onları yargılamamalısınız. Bu her zaman için geçerli bir mesajdır.

Roermond Belediyesi, cadı mahkemelerinin kurbanlarına yapılan adaletsizliği "şehrin tarihindeki karanlık bir sayfa olarak" 2022'de resmen tanımıştı. Şehirde, 1613-1614'te çoğu kadın 75 kişi cadılıktan suçlu bulunarak öldürülmüştü. Belediye Başkanı Yolanda Hoogtanders, vakfın inşa ettirmek istediği anma yerinin kadına şiddet gibi sorunlarla ilgili de farkındalık yaratacağını belirtiyor.

Independent Türkçe, Guardian, Algemeen Dagblad