ABD, İsrail'e 18 milyar dolarlık F-15 satışını onayladı

İsrail, "Rehineler kurtarılmadan savaşı bitiremeyiz" dedi.

İsrail'de protestocular, Netanyahu'nun konutunun yakınında dün düzenledikleri protestoda erken seçim çağrısı yaptı (AFP)
İsrail'de protestocular, Netanyahu'nun konutunun yakınında dün düzenledikleri protestoda erken seçim çağrısı yaptı (AFP)
TT

ABD, İsrail'e 18 milyar dolarlık F-15 satışını onayladı

İsrail'de protestocular, Netanyahu'nun konutunun yakınında dün düzenledikleri protestoda erken seçim çağrısı yaptı (AFP)
İsrail'de protestocular, Netanyahu'nun konutunun yakınında dün düzenledikleri protestoda erken seçim çağrısı yaptı (AFP)

ABD Kongresi'ndeki iki Demokrat siyasetçi, uzun süredir karşı çıktıkları İsrail'e savaş jeti satışına onay verdi.

Amerikan gazetesi Washington Post'a (WP) konuşan ve kimliklerinin açıklanmasını istemeyen üç ABD'li yetkili, Temsilciler Meclisi Üyesi Gregory Meeks ve Senatör Ben Cardin'in 18 milyar dolarlık 50 adet F-15 satışını onayladığını söyledi.

Haberde Meeks ve Cardin'in ABD Başkanı Joe Biden yönetimi ve İsrail yanlısı politikacılardan bir süredir baskı gördüğü yazıldı.

Uluslararası İlişkiler Komitesi'nde görev yapan Meeks ve Cardin, yabancı ülkelere silah satışını veto etme yetkisine sahip 4 kişi arasında yer alıyor. Cumhuriyetçi Senatör James Risch ve Temsilciler Meclisi Üyesi Michael McCaul, savaş jetlerinin satışına aylar önce onay vermişti. Meeks ve Cardin'in imza atmamasıysa jetlerin satışına dair süreci tıkamıştı.

Bir sonraki adımda ABD Dışişleri Bakanlığı, satışın onaylandığına dair Kongre'ye resmi bildirimde bulunacak. Haberde, bu bildirimin henüz yapılmadığına işaret edilirken, Dışişleri Bakanlığı'nın satışın durumu hakkında yorum yapmayı reddettiği de aktarıldı. 

WP, onaylanması durumunda bunun, Gazze savaşının başladığı 7 Ekim'den bu yana ABD'nin İsrail'e yaptığı en büyük silah satışlarından biri olacağına dikkat çekti.

Meeks, pakete verdiği onayla ilgili şunları söyledi: 

İsrail'e yönelik bu ve diğer silah tedariki süreçlerine dair Beyaz Saray ve Ulusal Güvenlik Konseyi'yle yakın temastayım. Yönetimi, insani yardım çalışmalarının artırılmasına ve sivil kayıpların sınırlandırılmasına yönelik somut iyileştirmeler yapması için İsrail'e baskı uygulamaya çağırdım.

Sentör Cardin'in sözcüsüyse, paketle ilgili kararın "rutin değerlendirmeler sonucu" alındığını belirtti.

Meeks, Amerikan medya kuruluşu CNN'e nisanda verdiği söyleşide, savaş jetlerinin gönderilmesine müsaade etmeyeceğini belirterek "İsrail'in sahip olduğu türden silahların daha fazla ölüme yol açacak şekilde kullanılmasını istemiyorum" demişti. 

Diğer yandan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın, geçen hafta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yla yaptığı görüşmede, Washington'ın İsrail'e uyguladığı silah satışı sınırlandırmasını kaldıracağını söylediği savunuldu.

İsrailli televizyon kuruluşu Kanal 12'nin pazartesi yayımladığı haberde kimliği açıklanmayan kaynaklar, Netanyahu'nun ABD'den silah tedariki sıklığını tekrar savaşın başındaki seviyeye getirmesini talep ettiğini aktardı.

Blinken'ın da yakın zamanda ABD'nin tüm sınırlandırmaları kaldırarak silah satışını sürdüreceğini söylediği savunuldu.

Bunun ardından Netanyahu'nun, Savunma Bakanı Yoav Gallant, Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Tzachi Hanegbi'yle görüşerek, ABD'den yapılacak silah transferlerini bizzat takip etmelerini istediği belirtildi. 

Biden, mayısta yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze'de nüfusun yoğun olduğu bölgelere kapsamlı askeri operasyon düzenlemesi halinde silah satışına sınırlandırma getireceğini söylemişti. Netanyahu da geri adım atmayacaklarını belirterek "Tek başımıza da devam ederiz" demişti. Bunun ardından Washington, bazı bombaların ve mühimmatın tedarikini askıya almıştı.
İsrail ordusunun Refah'taki kara harekatı sürerken, ateşkes ve rehine takası görüşmelerinde henüz somut bir ilerleme kaydedilemedi.

Görüşmelerde yer alan ve kimliğinin gizli tutulmasını isteyen İsrailli bir yetkili, "Onlarca rehinenin halen hayatta olduğundan eminiz" dedi.

Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan yetkili, "Onları uzun süre orada bırakamayız. Ölecekler" ifadelerini kullandı. 

Yetkili, İsrail'in Hamas'la rehine takası anlaşması yapmadan savaşı bitiremeyeceğini belirterek, örgütle mutabakat sağlanmazsa İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ndeki operasyonlarını sürdüreceğini de sözlerine ekledi.

Tel Aviv yönetimine göre Hamas'ın elinde yaklaşık 120 rehine var ve bunların 41'inin öldüğü tahmin ediliyor. 

Hamas Siyasi Büro Üyesi Usame Hamdan, geçen hafta CNN'e verdiği söyleşide "Kaç canlı rehine kaldığını biz de bilmiyoruz" demişti.

Independent Türkçe, Times of Israel, Washington Post, New York Times



Uydu görüntüleri, Pekin'in nükleer sırrını ifşa etti

15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)
15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)
TT

Uydu görüntüleri, Pekin'in nükleer sırrını ifşa etti

15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)
15 Haziran'da uydudan çekilen görüntüler, Çin'in denizaltısının battığını ortaya koydu (Planet Labs PBC/AP)

Denizde ABD ve müttefiklerine üstünlük sağlamak isteyen Çin'in en son teknolojiye sahip yeni nükleer denizaltısının battığı iddia edildi. 

Hem kendi ülkelerindeki yayın organlarına hem de Birleşik Krallık merkezli Reuters haber ajansına konuşan Amerikalı yetkililer, olayın Kovid-19 pandemisiyle tüm dünyanın tanıdığı Vuhan kenti yakınlarındaki Wuchang tersanesinde mayıs ya da haziranda gerçekleştiğini öne sürüyor. 

Pekin yönetiminin gizlemeye çalıştığı olayın, uyduların gönderdiği fotoğraflarla gün yüzüne çıktığı bildiriliyor. 

Ölen ya da yaralananlara dair net bir bilgi henüz yok.

Haberi ilk kez dünyaya duyuran Wall Street Journal'a konuşan uzmanlar, batan denizaltında nükleer yakıt bulunmasının muhtemel olduğunu söyledi. 

Amerikalı yetkililer, Çinlilerin deniz ve çevresinde radyasyon kontrolü yaptığına dair herhangi bir emare görülmediğini ifade ediyor.

Kurtarılan denizaltının onarılıp yeniden denize açılmasının aylar süreceği aktarılıyor.

Çin'in yeni nesil nükleer denizaltı programının ilk ürünü olarak dikkat çeken Zhou sınıfı denizaltı, daha iyi manevra kabiliyeti sağlayan X şeklinde tasarlanmış kıç kısmıyla benzerlerinden ayrılıyor.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu'ndan henüz olaya dair bir açıklama gelmedi. 

fghnjy
Battığı bildirilen denizaltı 10 Mart'ta tersanede görülmüştü (Maxar)

Eskiden ABD ordusunun denizaltılarında, halihazırdaysa Center for a New American Security adlı düşünce kuruluşunda çalışan Thomas Shugart, yazın gelen uydu görüntülerinde yüzer vinçlerin düzensiz hareket ettiğini görünce bölgede sıradışı bir olayın meydana geldiğini düşünmüş. 

Olayı ilk fark eden Batılı olan Shugart, denizaltı kazası ihtimalinin aklına geldiğini ama bunun nükleer enerjiyle çalışan bir deniz aracı olduğunu düşünmediğini söylüyor:

ABD'nin nükleer denizaltısının San Diego'da battığını ve yönetimin bunu herkesten gizlediğini düşünebiliyor musunuz?

ABD ordusundan adı açıklanmayan yetkililer de Çin ordusunun yeterliliği ve hesap verebilirliğini tartışmayı açtı. 

Pentagon'un sunduğu verilere göre 2022 itibarıyla Çin'in 6 nükleer balistik füze denizaltısı, 6 nükleer saldırı denizaltısı ve 48 tane de dizel motorla çalışan saldırı denizaltısı vardı.  

Pekin'in toplam denizaltı sayısının 2025'te 65'e, 2035'teyse 80'e çıkması bekleniyor. 

ABD, Çin'in bu filoyu büyüterek tartışmalı Güney Çin Denizi'nde üstünlük sağlamaya çalıştığını vurguluyor. 

ABD Donanması ise 53 hızlı saldırı, 14 balistik füzeli, 4 tane de güdümlü füzeli denizaltına sahip ve bunların hepsi nükleer enerjiyle çalışıyor.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Heritage Foundation'dan Brent Sadler, "Yeni bir tersanede üretilen yeni bir nükleer denizaltının batışı, Çin'in nükleer denizaltı filosunu büyütme planlarını yavaşlatır. Bu önemli bir olay" diyor.
Independent Türkçe, Guardian, CNN, WSJ