İran: UAEK ile iş birliğimiz Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması çerçevesindedir

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Direktörü Rafael Grossi ve İran Atom Enerjisi Ajansı başkanı Muhammed İslami İsfahan'da (AFP)
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Direktörü Rafael Grossi ve İran Atom Enerjisi Ajansı başkanı Muhammed İslami İsfahan'da (AFP)
TT

İran: UAEK ile iş birliğimiz Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması çerçevesindedir

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Direktörü Rafael Grossi ve İran Atom Enerjisi Ajansı başkanı Muhammed İslami İsfahan'da (AFP)
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Direktörü Rafael Grossi ve İran Atom Enerjisi Ajansı başkanı Muhammed İslami İsfahan'da (AFP)

İran Atom Enerjisi Örgütü Başkanı Muhammed İslami, ülkesinin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile iş birliğinin, Birleşmiş Milletler ajansının Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması ve Kapsamlı Güvenlik Anlaşması kapsamındaki görevleri çerçevesinde olduğunu söyledi.

İslami dün (Pazar), BM nükleer ajans direktörü Rafael Grossi'nin İran ile yeni bir nükleer anlaşmaya varılması gerektiği yönündeki sözlerini değerlendirdi.

İslami, İran ile UAEK arasındaki ilişkilerin “yasal bir temeli; Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması ve Kapsamlı Güvenlik Önlemleri Anlaşmasıdır. Ajansın iddialarının bu çerçevede olmasını, "Kurumun denetim, takip, destek ve teşvikten sorumlu olduğunu" aksi takdirde UAEA'nın soruşturacağı ya da takip edeceği bir şey olmadığını belirtti.

Grossi geçen hafta İran'ın nükleer programıyla ilgili krizin çözümü için diplomasiye geri dönülmesi gerektiğini söyledi. Grossi, pazartesi günü Rus Izvestia gazetesinde yayınlanan röportajında, "Kapsamlı Ortak Eylem Planı'nın (nükleer anlaşma)" şu anda hiçbir şey ifade etmediğini belirtti. Grossi, "Bu sadece kâğıt üzerindeki bir mürekkep, kimse bunu uygulamıyor ya da uymuyor" ifadelerini kullandı.

Grossi, nükleer anlaşmanın ikinci versiyonuna ya da başka herhangi bir anlaşmaya geri dönülmesine yardımcı olmak için UAEA'ya asgari erişim sağlanmasının önemini vurguladı. "On yıllardır tüm çabaların ve müzakerelerin başarısız olduğu Kuzey Kore senaryosunu tekrarlamamalıyız" dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller ise perşembe günü yaptığı açıklamada, "İran nükleer programını, inandırıcı barışçıl amacı olmayan yollarla genişletmeye devam ediyor" dedi.

Miller, İran'ın "daha fazla gecikmeden UAEK ile iş birliği yapması gerektiğini" vurgularken, "Washington'un İran'ın test edilebilir bir nükleer cihaz üretmek için gerekli olan temel faaliyetleri yürüttüğüne dair şu anda hiçbir belirti görmediğini" kaydetti. "Bu bizim izlemeye devam ettiğimiz bir konu: "Bu konuyu yakından izlemeye devam ediyoruz" dedi.

Bu ayın başlarında G7 ülkeleri, İran'ı uranyum zenginleştirme programına ilerlememesi konusunda uyarmış ve Tahran'ın Rusya'ya balistik füze transfer etmesi halinde, yeni tedbirler uygulamaya hazır olduğunu belirtmişti.

Buna karşılık; Fransa, Almanya ve İngiltere Dışişleri Bakanlıkları yaptıkları ortak açıklamada İran'ın "nükleer anlaşmayı anlamsız kılacak yeni adımlar atmasını" kınadı.



Riyad ve Washington’dan Ortadoğu’da ve dünyada barış ve güvenliğin tesisi için çalışma vurgusu

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'na katıldıktan sonra tokalaştılar (EPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'na katıldıktan sonra tokalaştılar (EPA)
TT

Riyad ve Washington’dan Ortadoğu’da ve dünyada barış ve güvenliğin tesisi için çalışma vurgusu

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'na katıldıktan sonra tokalaştılar (EPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'na katıldıktan sonra tokalaştılar (EPA)

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ile ABD Başkanı Donald Trump dün Riyad'dan yatırım, siyasi ve güvenlik gibi çeşitli konularda mesajlar gönderdi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman “Riyad ve Washington arasındaki ortak çalışmaların ekonomik iş birliğiyle sınırlı olmadığını, Ortadoğu’da ve dünyada güvenlik, istikrar ve barışın tesis edilmesine kadar uzandığını’ söyledi. ABD Başkanı Trump ise bölge liderlerinin bu fırsatı değerlendirebilmeleri halinde Ortadoğu'yu ‘harika bir şafağın’ beklediğini söylerken, Suudi Arabistan'ı ‘dünyanın kalbi’ olarak nitelendirdi.

Veliaht Prens'in konuşması

ABD Başkanı Donald Trump'ın dün Suudi Arabistan'a gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında düzenlenen Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'nun açılış konuşmasını yapan Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Suudi Arabistan ve ABD arasındaki ekonomik ilişkilerin 90 yılı aşkın bir süredir enerjiden bilgi ve inovasyona kadar uzanan derin bir geçmişe sahip olduğunu vurguladı. Veliaht Prens, ülkesinin ABD'nin bölgedeki en büyük ekonomik ortağı olduğuna ve ‘ortak yatırımların’ iki ülkenin ekonomik ilişkilerinin en önemli ayaklarından biri olduğuna dikkati çekti.

5y6u7ı8
Veliaht Prens Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Trump Yatırım Forumu katılımcılarıyla hatıra fotoğrafı çektirdi (SPA)

İki ülke arasındaki ortaklık fırsatlarının büyüklüğünün 600 milyar dolar olduğunu ve Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'nda açıklanan anlaşmaların 300 milyar doları bulduğunu söyleyen Veliaht Prens, Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'nun (PIF) küresel yatırımlarının yüzde 40'ının ABD'ye gittiğini belirtirken, bin 300 ABD şirketinin ülkesinde yatırım yaptığın altını çizdi.

Suudi Arabistan 2030 Vizyonunun ‘ekonomiyi çeşitlendirmeyi ve özel sektörü güçlendirmeyi’ amaçlayan benzeri görülmemiş bir ekonomik dönüşümü gerçekleştirebildiğini söyleyen Veliaht Prens, Riyad ve Washington arasındaki ortak eylemin sadece ekonomik iş birliğiyle sınırlı olmadığını, bölgede ve dünyada güvenlik, istikrar ve barışın tesis edilmesini de kapsadığını vurguladı.

Trump'ın konuşması

Öte yandan Suudi Arabistan Veliaht Prensi ile birlikte Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'na katılan ABD Başkanı Donald Trump, bölge liderlerinin bu fırsatı değerlendirmeleri, anlaşmazlıkları bir kenara bırakmaları ve ortak çıkarlara odaklanmaları halinde Ortadoğu'yu ‘harika bir şafağın’ beklediğini söyledi. Suudi Arabistan'ı ‘dünyanın kalbi ve merkezi’ olarak nitelendiren Trump, ABD ekonomisinin Suudi Arabistan dışında dünyanın en iyi ekonomisi olduğuna dikkati çekti.

ABD’nin Suudi Arabistan'daki ‘müttefiklerini ve dostlarını’ savunmak için askeri güç kullanmaktan çekinmeyeceğini ifade eden Trump, Suudi Arabistan'ın Ukrayna'daki savaşı durdurmaya yönelik müzakerelerdeki rolünü takdir ettiğini belirterek “Suudi Arabistan Veliaht Prensi güçlü müttefiklerimizin en iyi temsilcisidir” dedi. Trump, Riyad'ın tüm dünya için bir iş merkezi olma yolunda ilerlediğini de sözlerine ekledi.

Gazze halkının daha iyi bir geleceği hak ettiğini söyleyen ABD Başkanı, ülkesinin oradaki korkunç savaşı durdurmak için çalıştığını vurguladı.

“Eğer o dönemde başkan ben olsaydım, Ukrayna'daki savaş ve 7 Ekim saldırısı olmazdı” sözlerini yineleyen Trump, bu savaşları durdurmak için çalıştığını belirterek, Batı'yı ‘durdurulamaz başka bir savaşa sürüklenmemeleri’ konusunda uyardı.

İran ve Hizbullah'ın politikalarının kurbanı olduğunu düşündüğü Lübnan hakkında da konuşan Trump, Lübnan'ın komşularıyla birlikte daha iyi bir gelecek inşa etmesine ve ekonomik kalkınmasına yardımcı olmaya hazır olduğunu ifade etti. Trump, Lübnan'ın yeni yöneticilerinin ‘profesyonel olduğunu ve ülkeleri için en iyisini istediklerini’ duyduğunu belirtti.

Konuşmasında İran'a da bir mesaj gönderen ve İran'ın uzatılan ‘zeytin dalını’ reddetmesi halinde yaptırımlar yoluyla İran'ın karşısına çıkacağını söyleyen Trump, İran'la bir anlaşma yapmak istediğini ve İran’ın nükleer silah elde etmesine asla izin vermeyeceklerini vurguladı.

Trump, Yemen'deki Husilerle ilgili olarak ise eski ABD Başkanı Joe Biden'ın Husileri terör örgütleri listesinden çıkarma kararını eleştirdi. Trump, ABD güçlerinin Husilere karşı bin 100'den fazla saldırı düzenlediğini ve örgütün Kızıldeniz'de hiçbir ABD gemisini yeniden hedef almayacağını söyledi.

Sekiz yıl önceki ziyareti sırasında Kral Selman'ın gösterdiği misafirperverliği unutmadığını söyleyerek övgüde bulunan ABD Başkanı, bu bağlamda Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın liderliğini de takdir etti. Trump, Suudi Arabistan Veliaht Prensi'ne izleyicilerin önünde geceleri uyuyup uyumadığını sorarken, Suudi Arabistan ekonomisinin pek çok yönünün petrolden daha üstün hale gelmesinden duyduğu şaşkınlığı dile getirdi ve Suudi Arabistan'ın son 8 yılda kendisini eleştirenlerin yanıldığını kanıtladığını ifade etti.

Suudi Arabistan'da gördüğü ‘mimari dehanın’ dünyanın başka hiçbir yerinde görmediğini belirten Trump, Riyad'ın dünyanın yüksek teknoloji başkenti haline geldiğini kaydetti. Suudi Arabistan'ın Dünya Kupası'na ve diğer turnuvalara ev sahipliği yapmasının harika olacağını söyleyen ABD Başkanı, “Ortadoğu'nun geleceği buradan başlıyor” diyerek bu bölgedeki dönüşümün inanılmaz olduğunu vurguladı.

Bölgenin ‘halkı sayesinde’ gelişmesinden övgüyle söz eden ve Suudi Arabistan'ın geleceğe bakarken, gelenek ve göreneklerini korumasına duyduğu hayranlığı dile getiren ABD Başkanı, iki ülke arasındaki ortaklığın güçlü kalmaya devam edeceğini ve yönetiminin bunu güçlendirmek için adımlar attığını söyledi.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'na katılmadan önce ABD Başkanı Donald Trump'a eşlik ederek forum sergisini gezdirdi. İki lidere PIF'in başlıca projeleri hakkında bilgi verildi.

Tur kapsamında ayrıca 2034 yılında FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak stadyumlar gezildi ve Kral Selman Parkı ve Kızıl Deniz Projesi hakkında bir sunum yapıldı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Trump ve Muhammed bin Selman, Saudi Aramco Yönetim Kurulu Başkanı Emin Hasan en-Nasır’dan bir brifing, Diriyah Company Group CEO'su Jerry Inzerillo’dan bir açıklama ve Kral Salman Parkı ve Kızıl Deniz Projesi hakkında yapılan bir sunumu dinlediler.