Teksas'taki kürtaj yasağı, bebek ölümlerinin yüzde 13 artmasına yol açtı

Bir hayran sosyal medyada "Ürpertici bir Hugh Grant karakterini seviyorum" diye yazdı

Haziran 2022'de kürtajın anayasal hak kapsamından çıkarılmasının ardından ABD Yüksek Mahkemesi önünde protestolar düzenlenmişti (Reuters)
Haziran 2022'de kürtajın anayasal hak kapsamından çıkarılmasının ardından ABD Yüksek Mahkemesi önünde protestolar düzenlenmişti (Reuters)
TT

Teksas'taki kürtaj yasağı, bebek ölümlerinin yüzde 13 artmasına yol açtı

Haziran 2022'de kürtajın anayasal hak kapsamından çıkarılmasının ardından ABD Yüksek Mahkemesi önünde protestolar düzenlenmişti (Reuters)
Haziran 2022'de kürtajın anayasal hak kapsamından çıkarılmasının ardından ABD Yüksek Mahkemesi önünde protestolar düzenlenmişti (Reuters)

ABD'nin Teksas eyaletindeki kürtaj yasağının ardından, bir yaşına ulaşmadan ölen bebeklerin sayısının neredeyse yüzde 13 arttığı saptandı. 

Teksas'ta 1 Eylül 2021'de yürürlüğe giren yasa, fetüsün kalp atışı duyulduktan sonra kürtaj yapılmasını yasaklıyor. Bu evrede pek çok kişi hamile olduğunu bile öğrenmemiş olurken, yasa tecavüz veya ensest ilişki sonucu hamile kalan kişileri de kapsıyor. 

Eyalette sadece "tıbbı acil durumlarda" kürtaja izin veriliyor fakat doktorlar bunun da işlevsel olmadığını söylüyor. Kürtaj yasağının olduğu diğer eyaletler gibi Teksas da acil durumlarda bu işleme izin veriyor. 

Fakat doktorlar yasalarda tercih edilen ifadelerin, bu seçeneğin kullanılmasını zorlaştırdığını ve harekete geçmek yerine, hastaların müdahale edebilecekleri kadar kötüleşmesini beklemek zorunda kaldıklarını aktarıyor.

JAMA Pediatrics adlı hakemli dergide pazartesi günü yayımlanan araştırmayı yürüten ekip, Teksas'taki kürtaj yasağının bebek ölümleri üzerindeki etkisini saptadı. 

Araştırmacılar Teksas ve 28 eyaletteki Ocak 2018 ila Şubat 2022'deki ölüm belgelerini analiz etti. İstatistiksel bir modelle, 6 haftalık kürtaj yasağının yürürlüğe girmemesi halinde meydana gelecek ölüm sayısı hesaplanarak bu, gerçek ölüm sayısıyla karşılaştırıldı. 

Teksas'ta yasa yürürlüğe girdikten sonraki ilk doğumların denk geldiği Mart-Aralık 2022 döneminde bir yaşına ulaşmadan ölen bebek sayısının 216 arttığı kaydedildi. Araştırmacılar bunun beklenene göre yüzde 12,7'lik bir artış anlamına geldiğini belirtiyor. 

Bilim insanları bu dönemde doğuştan gelen hastalıklar nedeniyle hayatını kaybeden bebek sayısının eyalette yüzde 22,9; ABD genelindeyse yüzde 3,1 arttığını tespit etti. 

Teksas'ta 2021'de yürürlüğe giren yasadan önce, fetüsle ilgili tıbbi bir sorun tespit edilmesi halinde gebeliğin 20. haftasına kadar kürtaj yaptırmak mümkündü.

ABD Yüksek Mahkemesi, Haziran 2022'de Dobbs-Jackson Kadın Sağlığı Örgütü davasında verdiği kararla ülke genelinde kürtajı anayasal bir hak olmaktan çıkarmış ve kürtaj yasağıyla ilgili kararı eyaletlere bırakmıştı.

Bu kararın ardından pek çok eyalet kürtajı tamamen veya büyük ölçüde yasaklarken, bu yasağın kaldırılmasına karşı mücadeleler sürüyor. 

Yeni araştırmanın başyazarlarından Dr. Alison Gemmill "Kürtaj yasasını eyaletlere iade eden Haziran 2022 Dobbs Yüksek Mahkeme kararı ve ardından birçok eyalette üreme haklarının geri alınması düşünüldüğünde, çalışmamız özellikle önem arz ediyor" diyor:

Bu bulgular kısıtlayıcı kürtaj politikalarının, bebek sağlığı ve buna bağlı olarak ailelerin yaşadığı travma ve tıbbi maliyetler açısından önemli ve istenmeyen sonuçlara yol açabileceğini gösteriyor.

Yeni araştırma, kürtaj yasaklarının bebek ölümlerinin artmasıyla ilişkisini gösteren diğer çalışmaları destekliyor.

Independent Türkçe, Guardian, IFL Science, JAMA Pediatrics, New York Times



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.