Teksas'taki kürtaj yasağı, bebek ölümlerinin yüzde 13 artmasına yol açtıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5034933-teksastaki-k%C3%BCrtaj-yasa%C4%9F%C4%B1-bebek-%C3%B6l%C3%BCmlerinin-y%C3%BCzde-13-artmas%C4%B1na-yol-a%C3%A7t%C4%B1
Teksas'taki kürtaj yasağı, bebek ölümlerinin yüzde 13 artmasına yol açtı
Haziran 2022'de kürtajın anayasal hak kapsamından çıkarılmasının ardından ABD Yüksek Mahkemesi önünde protestolar düzenlenmişti (Reuters)
ABD'nin Teksas eyaletindeki kürtaj yasağının ardından, bir yaşına ulaşmadan ölen bebeklerin sayısının neredeyse yüzde 13 arttığı saptandı.
Teksas'ta 1 Eylül 2021'de yürürlüğe giren yasa, fetüsün kalp atışı duyulduktan sonra kürtaj yapılmasını yasaklıyor. Bu evrede pek çok kişi hamile olduğunu bile öğrenmemiş olurken, yasa tecavüz veya ensest ilişki sonucu hamile kalan kişileri de kapsıyor.
Eyalette sadece "tıbbı acil durumlarda" kürtaja izin veriliyor fakat doktorlar bunun da işlevsel olmadığını söylüyor. Kürtaj yasağının olduğu diğer eyaletler gibi Teksas da acil durumlarda bu işleme izin veriyor.
Fakat doktorlar yasalarda tercih edilen ifadelerin, bu seçeneğin kullanılmasını zorlaştırdığını ve harekete geçmek yerine, hastaların müdahale edebilecekleri kadar kötüleşmesini beklemek zorunda kaldıklarını aktarıyor.
JAMA Pediatrics adlı hakemli dergide pazartesi günü yayımlanan araştırmayı yürüten ekip, Teksas'taki kürtaj yasağının bebek ölümleri üzerindeki etkisini saptadı.
Araştırmacılar Teksas ve 28 eyaletteki Ocak 2018 ila Şubat 2022'deki ölüm belgelerini analiz etti. İstatistiksel bir modelle, 6 haftalık kürtaj yasağının yürürlüğe girmemesi halinde meydana gelecek ölüm sayısı hesaplanarak bu, gerçek ölüm sayısıyla karşılaştırıldı.
Teksas'ta yasa yürürlüğe girdikten sonraki ilk doğumların denk geldiği Mart-Aralık 2022 döneminde bir yaşına ulaşmadan ölen bebek sayısının 216 arttığı kaydedildi. Araştırmacılar bunun beklenene göre yüzde 12,7'lik bir artış anlamına geldiğini belirtiyor.
Bilim insanları bu dönemde doğuştan gelen hastalıklar nedeniyle hayatını kaybeden bebek sayısının eyalette yüzde 22,9; ABD genelindeyse yüzde 3,1 arttığını tespit etti.
Teksas'ta 2021'de yürürlüğe giren yasadan önce, fetüsle ilgili tıbbi bir sorun tespit edilmesi halinde gebeliğin 20. haftasına kadar kürtaj yaptırmak mümkündü.
ABD Yüksek Mahkemesi, Haziran 2022'de Dobbs-Jackson Kadın Sağlığı Örgütü davasında verdiği kararla ülke genelinde kürtajı anayasal bir hak olmaktan çıkarmış ve kürtaj yasağıyla ilgili kararı eyaletlere bırakmıştı.
Bu kararın ardından pek çok eyalet kürtajı tamamen veya büyük ölçüde yasaklarken, bu yasağın kaldırılmasına karşı mücadeleler sürüyor.
Yeni araştırmanın başyazarlarından Dr. Alison Gemmill "Kürtaj yasasını eyaletlere iade eden Haziran 2022 Dobbs Yüksek Mahkeme kararı ve ardından birçok eyalette üreme haklarının geri alınması düşünüldüğünde, çalışmamız özellikle önem arz ediyor" diyor:
Bu bulgular kısıtlayıcı kürtaj politikalarının, bebek sağlığı ve buna bağlı olarak ailelerin yaşadığı travma ve tıbbi maliyetler açısından önemli ve istenmeyen sonuçlara yol açabileceğini gösteriyor.
Yeni araştırma, kürtaj yasaklarının bebek ölümlerinin artmasıyla ilişkisini gösteren diğer çalışmaları destekliyor.
Independent Türkçe, Guardian, IFL Science, JAMA Pediatrics, New York Times
Koordinasyon Çerçevesi, ABD'nin başyargıcı hedef alan yasası karşısında tepkilihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5035562-koordinasyon-%C3%A7er%C3%A7evesi-abdnin-ba%C5%9Fyarg%C4%B1c%C4%B1-hedef-alan-yasas%C4%B1-kar%C5%9F%C4%B1s%C4%B1nda-tepkili
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (ortada) Haşdi Şabi Heyeti Başkanı Falih el-Feyyad (sağda) ve Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan (solda) ile birlikte bir resmi törene katıldıkları sırada (AFP)
Koordinasyon Çerçevesi, ABD'nin başyargıcı hedef alan yasası karşısında tepkili
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (ortada) Haşdi Şabi Heyeti Başkanı Falih el-Feyyad (sağda) ve Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan (solda) ile birlikte bir resmi törene katıldıkları sırada (AFP)
ABD Temsilciler Meclisi’nin gündeminde olan ve Iraklı üst düzey yetkilileri ‘sadakatsizlik’ ve ‘İran’ın Irak’taki çıkarlarına hizmet ettikleri’ gerekçesiyle cezalandırmayı öngören bir yasa tasarısı, Mukteda es-Sadr ve hareketi dışında Şii güçlerin çoğunun aynı çatı altında buluştuğu Koordinasyon Çerçevesi güçleri arasında büyük tepkiyle karşılandı.
Ülkenin en yüksek yargı organını Yüksek Yargı Konseyi’nin başındaki ismin ABD’nin yasa tasarısında hedef alınan isimlerin başına konulması, Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin iki kat öfkelenmesine neden oldu.
ABD basınında yer alan haberlere göre ABD Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler ve Dış İlişkiler Komiteleri Üyesi Florida’dan Cumhuriyetçi Temsilci Mike Waltz, Yabancı Hesaplar Vergi Uyum Yasası’nda (FATCA) bir değişiklik taslağı sunacak.
YüksekYargıKonseyiBaşkanıZeydan’ınİran'larolü
Aynı haberlere göre Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, ‘İran'ın Irak'taki çıkarlarını desteklemek ve Tahran'a bağlı milislerin ülkede yer edinmesine yardımcı olmak için çalışan önde gelen isimler’ arasında yer alıyor.
Aralarında ABD’nin önde gelen gazetelerinden The Washington Free Beacon’ın da olduğu ABD basınında yer alan haberlere göre Irak Yüksek Federal Mahkemesi tarafından 2022 yılının şubat ayında alınan ve cumhurbaşkanlığı seçimleri için düzenlenen oturum sırasında Temsilciler Meclisi'nde hazır bulunan üye sayısı için gerekli sayıyı yorumlayan karar, seçimlerde kaybeden Koordinasyon Çerçevesi güçlerine söz konusu oturumun sonuçlarını bozma, böylece yerel seçimlerde en fazla sandalyeyi kazanan Sadr bloğunu Temsilciler Meclisi’nden çekilmeye zorlama ve Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin hükümeti kurmasının önünü açma hakkı verdi.
Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Zeydan (sağda) Irak Başbakanı Sudani (solda) (X platformu)
Yüksek Federal Mahkeme, sadece mahkemelerin idari işlerini denetleyen Yüksek Yargı Konseyi'nden ayrı, bağımsız bir organ olmasına rağmen, ABD Temsilciler Meclisi üyeleri, Faik Zeıdan'ı ‘Irak Yüksek Federal Mahkemesi’ni kontrol etmekle ve İran yanlısı Iraklı güçler lehine karar alması için zorlamakla’ suçluyor. ABD Temsilciler Meclisi üyeleri, Irak Yüksek Yargı Konseyi’nin ‘İran karşıtı Iraklı unsurların ABD ile daha dost bir hükümet kurmasını etkili bir şekilde engelleyen tartışmalı Şubat 2022 kararının arkasında olduğunu’ söylüyorlar.
“Tehlikelibiremsal”
Yargı kaynaklarına göre ABD'nin yeni tasarısının onaylanması ve uygulanması, ABD’deki çeşitli makamların Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan ve bir bütün olarak Irak yargısı ile uğraşmasını engelleyecek ve ABD ile uyumlu ülkelerin Zeydan ve kontrol ettiği makamlarla uğraşmaktan kaçınmasına izin verecek.
Kaynaklar, iş birliği yapılmamasının, (ister teröristlerin ister yolsuzluk yapan kişilerin yargılanmasıyla ilgili olsun) yurtdışında alınan yargı kararlarını uygulamanın reddedilmesi, Irak mahkemeleri tarafından Interpol’den uygulanması istenen tutuklama kararlarının ve çıkarılan kırmızı bültenlerinin tanınmaması ve Irak ve mahkemeleriyle uluslararası hukuki iş birliğini reddedilmesi anlamına geliyor.
Irak Temsilciler Meclisi Başkanvekili Muhsin Ali Ekber el-Mendelavi, cumartesi günü yaptığı ilk resmi açıklamada ABD Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Üyesi Mike Waltz tarafından Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan'ı hedef alan bir maddenin yer aldığı bir yasa değişikliği taslağının sunulmasının ‘tehlikeli bir emsal’ teşkil ettiği vurgulandı.
Irak Dışişleri Bakanlığı, Mike Waltz'ın Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan’a yönelik sözlerinin ‘Irak’ın iç işlerine yönelik açıkça yapılmış bir müdahale’ olduğu açıklamasında bulundu.
Bakanlık tarafından yapılan açıklamada ‘Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan'ın şahsına ve yargının hak ve özgürlüklerin başlıca garantörü olduğu Irak devletinin temel haklarına yönelik bu saldırıların reddedildiği’ vurgulandı.
Koordinasyon Çerçevesi güçlerine yakın siyasetçilerden biri olan İzzet eş-Şabander, X platformundan ABD’nin karar tasarısıyla ilgili yaptığı yorumda, “ABD Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçiler tarafından (Iraklı liderleri İran'ın Irak'taki nüfuzunun araçları olarak göstermek üzere) sunulan ve yargı kurumunu ön plana çıkararak başkanını ismen hedef alan son tasarı kınanacak önemli bir olay ve Irak'ın iç işlerine açıkça müdahaledir” ifadelerini kullandı.
Irak'taki İnsan Hakları Komisyonu eski Üyesi Ali el-Bayati, karar tasarısının, daha önce eski Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in politikalarının yaptığı gibi Irak'ın uluslararası arenadan tecrit edilmesine katkıda bulunacağını söyledi.
Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan
Beyati, X hesabından yaptığı açıklamada, “ABD Temsilciler Meclisi’nin Yüksek Yargı Konseyi’ne ve Başkanı’na yaptırım uygulanmasını öngören bir yasa çıkarma hamlesi çok tehlikeli bir adım adımdır. Bu konuda hızlıca diplomatik çabaların başlatılması gerekiyor” dedi.
Beyati sözlerine şöyle devam etti:
“İki gün önce Cenevre'deki İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından (Irak'taki insan haklarına ilişkin) şok edici ve tehlikeli bir rapor yayınlandı. Ne yazık ki Iraklılar, sanki rapor Irak'tan değil de başka bir ülkeden bahsediyormuş gibi bu konuda tepkisiz ve ilgisizdi.”
Sorunİran
Iraklı eski diplomat Gazi Faysal ise yasa tasarısının ABD'de, İran'ın hegemonyasına ve Irak'taki ekonomik, siyasi ve güvenlik alanlarındaki nüfuzunu genişletmesine karşı Temsilciler Meclisi’ndeki Demokrat ve Cumhuriyetçi parti üyelerinin ortak olarak attığı bir adımı temsil ettiğini söyledi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Faysal, “ABD, İran'ı bir terör projesi olarak görüyor ve İran rejimini dünyadaki terörizmin başta gelen destekçisi olarak tanımlıyor. Bugün ABD Temsilciler Meclisi’nde Iraklı siyasi ve hukuki yetkililer hakkında İranlı kurumlarla yakın ilişkileri konusundaki gelişmeler, ABD yönetimi ile Şii Koordinasyon Çerçeve güçlerini temsil eden Bağdat hükümeti arasındaki hassas konulardan biridir” değerlendirmesinde bulundu.
Faysal, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tüm bunlar Washington ile Bağdat arasındaki ilişkileri karmaşık hale getirip, ikili ilişkilerde yeni ve ek krizlere yol açıyor. Belki ABD'nin Irak'taki yeni büyükelçisinin İran ve İran’la bağlantılı Iraklı grupların nüfuzuyla mücadele tehdidinde bu gerilimlerin bazı yönlerini keşfedebiliriz.”
Öte yandan Iraklı araştırmacı Yahya el-Kubeysi, ABD'nin değişiklik tasarısında Yüksek Yargı Konseyi'nin Yüksek Federal Mahkeme ile karıştırıldığını ve her iki kurumun da bu listeye dahil edilebileceğini açıkladı. Irak yargısını mercek altına alan büyük bir adımla karşı karşıya kalacaklarını belirten Kubeysi, bunun da Irak yargısının tüm siyasileştirilmiş ve profesyonel olmayan kararlarını sıkı bir incelemeye tabi tutacağını söyledi.
The Washington Free Beacon gazetesinin aktardığına göre değişikliği öneren Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Üyesi Waltz, yaptığı açıklamada, “Bu, İran'ın Irak hükümetindeki varlıklarının izole edilmesi ve katı muhafazakar İran rejiminin artan nüfuzunun azaltılması yönünde atılmış bir ilk adımdır” dedi.
“İran rejiminin, ABD'nin (Temsilciler Meclisi’nin) İran’ın Dini Lideri’nin (Ali Hamaney) Irak'ı bir vasal devlete dönüştürmesine izin vermeyeceğini anlaması gerekiyor” diyen Waltz, Irak'taki Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan ve diğerleri gibi İran sempatizanlarının bunu dikkate alması gerektiğini de sözlerine ekledi.
