Başkanlık tartışmasındaki performansı eleştirilen Biden'ın yerine başka bir aday geçebilir mi?

ABD Başkanı Joe Biden ilk başkanlık tartışması sırasında (AFP)
ABD Başkanı Joe Biden ilk başkanlık tartışması sırasında (AFP)
TT

Başkanlık tartışmasındaki performansı eleştirilen Biden'ın yerine başka bir aday geçebilir mi?

ABD Başkanı Joe Biden ilk başkanlık tartışması sırasında (AFP)
ABD Başkanı Joe Biden ilk başkanlık tartışması sırasında (AFP)

İngiliz Sky News kanalı, ABD Başkanı Joe Biden'ın Kasım ayındaki seçimler öncesinde Amerikan CNN kanalı tarafından düzenlenen başkanlık tartışmasındaki performansının zayıf bularak, zaman zaman tökezlediğini bildirdi.

Biden'ın bocalayan performansının Demokratlar arasında endişe yarattığını ve Biden'ın kendi isteği dışında değiştirilip değiştirilemeyeceği sorusunu gündeme getirdiğini belirten kanal, hiçbir Amerikan partisinin bir adayı istifa etmeye zorlamadığını ve kurallarının bunu neredeyse imkânsız hale getirdiğini kaydetti.

Konu, 2016 yılında hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi partiler nezdinde gündeme gelmiş, ancak iki parti de harekete geçmemişti. Şu anda da Biden'ı istifaya zorlamak için bilinen bir hamle yok.

Bu da Demokrat yetkililerin bu yılın başlarında yapılan ön seçim sonuçlarını iptal edeceği anlamına geliyor. Zira 80 yaşındaki Biden, söz konusu ön seçimlerde delegelerin neredeyse tamamını kazandı. Biden şimdi, 19 Ağustos'ta yapılacak Demokrat Parti Ulusal Kongresi'nde adaylığının onaylanması için olağan süreçten geçecek.

dfgthyjukı
Biden-Trump tartışmasından (AFP)

Ancak kanal, bir adayın ölmesi, istifa etmesi ya da iş göremez hale gelmesi durumunda yerine geçmenin yolları olduğunu belirtti. Biden'ı istifa etmeye zorlamak, delegelerin başka bir aday seçmesi anlamına gelecektir ki bu da pek olası görünmüyor. Zira delegeler ön seçimde başkana olan bağlılıkları ve ona oy vereceklerine olan güvenleri nedeniyle seçildiler. Bununla birlikte, Demokratların kurallarında ‘kendilerini seçenlerin duygularını vicdani olarak yansıtmalarına’ izin veren potansiyel bir boşluk var. Bu nedenle Biden’ın performansı ve zihinsel kapasitesi ile ilgili endişeler kritik bir seviyeye ulaşırsa, bu bir yol olabilir.

Ya Biden adaylıktan çekilirse?

Demokratların Donald Trump'a karşı yeni bir aday seçmesi için tek makul senaryo bu. Biden diğer çalkantılı dönemlerde bu seçeneği defalarca reddetti, ancak fikrini değiştirirse, başkanlığının kalan aylarını rahat bir biçimde tamamlayabilir.

Böyle bir hamle Demokratlar arasında kafa karışıklığı yaratacak. Zira kendisinin ya da partinin Ağustos kurultayından önce yeni bir aday seçmesi için herhangi bir protokol bulunmuyor.

Başkan adaylığını kazanmak için partinin 4 bin kadar delegesinin çoğunluğu gerekiyor ki Biden ön seçimlerde bunun yaklaşık 3 bin 900'ünü almıştı.

Başkanın taahhütte bulunduğu delegeler üzerinde bir miktar etkisi olacak, ancak sonuçta istedikleri gibi oy kullanabilecekler. Bu nedenle adayların, delegelerin desteğini kazanmak için agresif bir kampanya yürütmeleri gerekirken, oylama ‘herkes için serbest’ hale gelebilir.

Biden, kongreden sonra istifa etmeye karar verirse, parti genel başkanı yaklaşık 500 üyeyi özel bir toplantıya çağırabilir ve bu üyeler basit çoğunluk oylamasıyla yeni bir aday seçebilir.

Ancak böyle bir sürecin, perde arkası manevralar ve kamuoyu önünde yürütülen kampanyalarla çalkantılı geçmesi muhtemel.

Diğer yandan Biden'ın 5 Kasım'da yapılması planlanan seçimden önce çekilmesi anayasal, yasal ve pratik kaygılara yol açabilir. Örneğin, oy pusulalarının önceden basılması gerekir ve zamanında değiştirilmesi mümkün olmayabilir.

Biden'ın yerine yardımcısı Kamala Harris gelecek mi?

Biden başkanlıktan istifa ederse, Kamala Harris otomatik olarak onun yerine geçecek, ancak Demokrat Parti'nin adayı olmayacak.

Biden'ın yeniden seçilmekten vazgeçmesi halinde Kamala Harris siyasi bir favori olabilir. Ancak Biden'ın delegeleri otomatik olarak ona geçmeyecek ve diğer aday adaylarıyla eşit bir oyun alanında olacak. Peki Biden adaylıktan çekilirse favori kim olabilir?

Kaliforniya Valisi 56 yaşındaki Gavin Newsom ya da Michigan Valisi 52 yaşındaki Gretchen Whitmer, bu yılki ön seçimlere Biden'a karşı yarışmak için girmediler, ancak gelecekteki potansiyel adaylar olarak konuşuldular.

Newsom en azından şimdilik Biden'a sıkı sıkıya bağlı görünüyor. Zira tartışmadan sonra gazetecilere verdiği demeçte, ‘Biden’ın istifa etmemesi gerektiğini’ söyledi.



İsrail, İran'ın nükleer programını hedef almama konusunda ABD'ye ‘garanti vermiyor’

ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurguladılar, ancak bölgesel bir yangından duydukları korkuyu da dile getirdiler. (Reuters)
ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurguladılar, ancak bölgesel bir yangından duydukları korkuyu da dile getirdiler. (Reuters)
TT

İsrail, İran'ın nükleer programını hedef almama konusunda ABD'ye ‘garanti vermiyor’

ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurguladılar, ancak bölgesel bir yangından duydukları korkuyu da dile getirdiler. (Reuters)
ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurguladılar, ancak bölgesel bir yangından duydukları korkuyu da dile getirdiler. (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden yönetimindeki yetkililer, ülkelerinin askeri yığınağının Ortadoğu'da savaşı önlemek yerine körükleyip körüklemediğini sorgularken, CNN üst düzey bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin İsrail'in İran'ın nükleer tesislerini hedef almayacağına dair Washington'a ‘güvence vermediğini’ söylediğini aktardı.

New York Times, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e karşı düzenlediği saldırıdan bu yana geçen 12 ay içinde çatışmanın giderek genişlediğini ve farklı derecelerde Yemen, Lübnan, Suriye, Irak ve İran'ı da içine aldığını bildirdi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) bölgeye uçak gemileri, güdümlü füze destroyerleri, amfibi saldırı gemileri ve savaş filoları da dahil olmak üzere geniş bir silah yelpazesi gönderdi. Ayrıca bu hafta bölgede konuşlu yaklaşık 30 bin askere ‘birkaç bin’ asker daha ekleyeceğini ve hava gücünü iki katına çıkaracağını duyurdu.

Başkan Biden, takviye askeri teçhizat ve birliklerin İsrail'in kendisini savunmasına ve bölgedeki ABD güçlerini korumasına yardımcı olmayı amaçladığını açıkladı. Pentagon Sözcü Yardımcısı Sabrina Singh, Savunma Bakanlığı yönetiminin ‘bölgedeki ABD vatandaşlarını ve askerlerini korumaya, İsrail'i savunmaya ve caydırıcılık ve diplomasi yoluyla durumu sakinleştirmeye odaklandığını’ belirterek, ABD'nin artan varlığının ‘saldırganlığı caydırmayı ve daha geniş bir bölgesel savaş riskini azaltmayı’ amaçladığını vurguladı.

Savaşı genişletmek mi?

Diğer bazı Pentagon yetkilileri ise bir savaş gemisi filosu ve onlarca ABD saldırı uçağının İran ve vekil güçlerinden gelebilecek herhangi bir saldırıyı püskürtmeye yardımcı olmak için hazır beklediği göz önüne alındığında, İsrail'in Hizbullah'a karşı savaşını genişlettiğine dair endişelerini dile getirdiler.

Şarku’l Avsat’ın New York Times’tan aktardığına göre eski Pentagon yetkilisi Dana Stroul “Şu anda bölgede İranlılar müdahale ederse, İsrail'in savunmasını destekleyebilmemiz için yeterli hazırlık var. Eğer bir İsrailli askeri planlamacıysanız, tüm bunları ABD güçleri bölgeden ayrıldıktan sonra değil, bölgedeyken yapmak istersiniz” ifadelerini kullandı.

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkililere göre, Ortadoğu'da bir dönem görev yapmış olan ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Charles Brown, Pentagon ve Beyaz Saray toplantılarında konuyu gündeme getirerek, ABD'nin bölgedeki varlığının artmasının genel savaş ‘hazırlığı’ ve ABD ordusunun Çin ve Rusya da dahil olmak üzere çatışmalara hızlı yanıt verme yeteneği üzerindeki etkisini sorguladı. Üst düzey bir ABD askeri yetkilisi, Brown, Savunma Bakanı Lloyd Austin ve diğer yetkililerin ‘çatışmayı kontrol altına almak ve İsrail'i cesaretlendirmek arasında bir denge kurmaya çalıştıklarını’ söyledi. Bir başka yetkili ise ‘Büyük Birader’ (yani ABD) yakınlardaysa İsrail'in saldırı düzenlemesinin daha kolay olduğunu belirtti.

Zor anlaşmalar

Yetkililer, özellikle İsrail'in varoluşsal tehdit olarak gördüğü eylemlere karşı harekete geçmeden önce ABD'yi önceden bilgilendirmeyeceğini açıkça belirtmesinden sonra, Pentagon için İsraillilerle başa çıkmanın daha zor hale geldiğini vurguladılar. ABD'li yetkililer, İsraillilerle Lübnan'a ‘sınırlı bir kara harekâtı’ konusunda anlaşmış olmalarına rağmen İsrail saldırılarının geniş çaplı bir operasyona işaret ettiğini belirttiler. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'a düzenlenen suikast konusunda ABD'li mevkidaşını operasyonun gerçekleşeceği zamana kadar bilgilendirmedi.

Pentagon yetkilileri Austin'in İsraillilerin bölgedeki ABD güçlerinin İran'ın olası misillemesine karşı savunmalarını arttırabilmeleri için önceden haber vermemesine kızdığını vurguladı. Austin'in tepkisi sorulduğunda Singh, “Hazırlıksız yakalandı” cevabını verdi.

Ancak daha sonra ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella, bölgedeki ABD güçlerini korumak ve İsrail'in savunmasına yardımcı olmak için ilave birlikler (2 bin ila 3 bin) talep etti.

Birbirini izleyen ABD yönetimleri ABD ordusunu Ortadoğu'dan çekmeye çalıştı, ancak Biden yönetimi kendisini bir kez daha büyüyen bir ABD askeri gücü havuzuna ev sahipliği yapmak zorunda buldu.

Garanti yok

ABD Dışişleri Bakanlığı üst düzey yetkilisi, Hamas'ın 7 Ekim'de Gazze Şeridi'ni çevreleyen İsrail yerleşimlerine yönelik saldırısının birinci yıldönümünde İsrail'in karşılık verip vermeyeceğini bilmenin ‘gerçekten zor’ olduğunu belirtti. Yetkili, İsrail'in ABD'ye İran'ın nükleer tesislerinin hedef alınmasının söz konusu olmadığına dair güvence verip vermediği sorusuna ise şu yanıtı verdi: “Öyle olmasını umuyoruz… Biraz bilgelik görmeyi bekliyoruz ama bildiğiniz gibi bunun garantisi yok.”

Yetkili, İsrail'in 7 Ekim saldırılarının yıldönümünü İran'a misilleme yapmak için kullanıp kullanmayacağı sorusuna “Bunu söylemek gerçekten zor. Tahminimce herhangi bir şey olursa, o günden önce veya sonra olacaktır” cevabını verdi. ABD'nin Gazze savaşının tırmanmasını engellemek için yaklaşık bir yıldır çalıştığını vurgulayan yetkili, “Şu anda savaşın eşiğindeyiz” dedi.

ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurgulasalar da Ortadoğu'da geniş çaplı bir bölgesel çatışmadan duydukları korkuyu dile getirdiler. Diğer yandan Başkan Biden, yönetiminin İran'ın nükleer programını hedef alan İsrail'i desteklemeyeceğini açıkladı. Biden dün (Cuma) yaptığı açıklamada, “Onların yerinde olsaydım petrol sahalarını vurmaktan başka alternatifleri de değerlendirirdim” dedi. Biden ayrıca, ABD'li yetkililerin İsrailli mevkidaşlarıyla ‘günde 12 saat’ temas halinde olduklarını belirtti.