Fordo Nükleer Tesisi'nde 8 santrifüj setinden 4'ünü kurdu

 İran'ın Ulusal Nükleer Enerji Günü’nde Tahran'da bir dizi İran santrifüjü sergilendi (Reuters)
İran'ın Ulusal Nükleer Enerji Günü’nde Tahran'da bir dizi İran santrifüjü sergilendi (Reuters)
TT

Fordo Nükleer Tesisi'nde 8 santrifüj setinden 4'ünü kurdu

 İran'ın Ulusal Nükleer Enerji Günü’nde Tahran'da bir dizi İran santrifüjü sergilendi (Reuters)
İran'ın Ulusal Nükleer Enerji Günü’nde Tahran'da bir dizi İran santrifüjü sergilendi (Reuters)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) dün yayınladığı bir raporda, İran'ın sekiz uranyum zenginleştirme kitinden dördünü kurduğunu, Tahran'ın bu ayın başlarında bunları Fordo tesisine acilen ekleyeceğini söylediğini, ancak henüz çalıştırmaya başlamadığını belirtti.

İran iki hafta önce BM ajansına Fordo tesisindeki zenginleştirme kapasitesini artıracağını ve üç ila dört hafta içinde tesise sekiz yeni IR-6 santrifüj seti kuracağını bildirdi.

Ajans, iki gün içinde bu kitlerden ikisinin kurulumunu doğruladı. Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre dün üye ülkelere gönderilen gizli bir raporda, grup sayısının şu ana kadar iki katına çıktığı belirtildi.

UAEK raporunda "UAEK, İran'ın Fordo uranyum zenginleştirme tesisindeki Ünite 1'e sekiz set IR-6 cihazından dördünü kurduğunu doğruladı" dedi ve doğrulamanın cumartesi günü gerçekleştiğini belirtti.

Rapor şöyle devam etti: "İran, uranyum hekzaflorür (UF6) gazını (Bu gaz santrifüjleri beslemek için kullanılır) ilk birim gruplarından herhangi birine ne zaman pompalamaya başlayacağını veya planlanan zenginleştirme seviyesine ne zaman başlayacağını kuruma bildirmedi."

Diplomatlar, IR-6 santrifüjlerinin yerleştirilmesinin, UAEA'nın 35 ülkeden oluşan yönetim kurulunun 5 Haziran'da İran'a karşı aldığı ve Tahran'ı ajansla iş birliğini arttırmaya ve son dönemde müfettişlere uyguladığı erişim yasağını kaldırmaya çağıran karara yanıt olarak gerçekleştiğini ifade etti.

ABD, perşembe günü İran'ın petrol ticaretini hedef alan yeni yaptırımlar açıkladı ve bunların, "(İran'ın) nükleer programını güvenilir, barışçıl amaçlara işaret etmeyen bir şekilde genişletme adımlarına" yanıt olduğunu belirtti.

İran şu anda iki tesiste uranyumu yüzde 60 saflığa, yani nükleer silah geliştirmek için gereken yüzde 90'a yakın bir saflığa kadar zenginleştiriyor: Fordo tesisi ve Natanz'daki bir başka yer üstü araştırma tesisi.

Tahran, uranyumu %20 yerine %60 saflıkta zenginleştirmek için Fordo tesisinde iki set IR-6 santrifüj kullanıyor.

Rapora göre İran, yeraltındaki Natanz nükleer tesisindeki üç set IR-2M ve üç set IR-4 santrifüjüne UF6 gazı pompaladı.



"Pasifik'in Hayaleti" 80 yıl sonra bulundu

USS Stewart'ın kıçının "gelişmiş" deniz teknolojileriyle su altında çekilmiş görüntüsü (Ocean Infinity)
USS Stewart'ın kıçının "gelişmiş" deniz teknolojileriyle su altında çekilmiş görüntüsü (Ocean Infinity)
TT

"Pasifik'in Hayaleti" 80 yıl sonra bulundu

USS Stewart'ın kıçının "gelişmiş" deniz teknolojileriyle su altında çekilmiş görüntüsü (Ocean Infinity)
USS Stewart'ın kıçının "gelişmiş" deniz teknolojileriyle su altında çekilmiş görüntüsü (Ocean Infinity)

"Pasifik'in Hayalet Gemisi" ismiyle bilinen II. Dünya Savaşı'ndan kalma ABD Donanması muhribinin enkazı, battıktan neredeyse 80 yıl sonra Kaliforniya açıklarında bulundu.

Ocean Infinity, Air/Sea Heritage Vakfı, SEARCH, Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'nin Ulusal Deniz Koruma Alanları'yla ABD Donanması Tarih ve Miras Komutanlığı'nın (NHHC) ortak basın açıklamasına göre okyanus araştırmacıları, USS Stewart'ı 1 Ağustos'ta Cordell Bank Ulusal Deniz Koruma Alanı'nda, su yüzeyinin yaklaşık 1070 metre altında buldu.

Eylül 1919'da Philadelphia'da inşa edilen gemi, I. Dünya Savaşı'na yetiştirilemese de II. Dünya Savaşı'nda hem Amerikan hem Japon bayrakları altında savaşmıştı.

Gemi 1941'de ABD Donanması'nın Asya filosuyla birlikte Manila'da konuşlandırılmıştı. Sonraki yıl çatışma sırasında hasar almış ve beklenmedik bir kaza sonucunda mürettebatı tarafından Cava açıklarında terk edilmek zorunda kalmıştı.

Orada Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri tarafından ele geçirilen muhrip, Devriye Gemisi No. 102. adı altında görev almaya başlamıştı:

Müttefikler sık sık düşman elinde eski bir ABD Donanması gemisi gördüklerini bildirdiği için muhrip, "Pasifik'in Hayalet Gemisi" lakabını almıştı.

ynht
24 Mayıs 1946'da, USS Stewart batırılırken izleyen denizciler (ABD Donanması/Ulusal Arşivler)

Savaş sona erdikten sonra savaş gemisi, Japonya'nın Kure bölgesinde su üzerinde bulunmuş ve ABD Donanması'nda yeniden kullanılmaya başlamıştı.

Savaşın ardından bir deniz tatbikatında USS Stewart, San Francisco yakınlarında 24 Mayıs 1946'da kasıtlı bir şekilde batırılmıştı.

Sonrasında 78 yıl boyunca orada saklı kalarak su yüzeyinin altında çürümüştü.

Bu yaz ise araştırma ekipleri nihayet geminin izini sürdü ve daha önce yakalanmamış görüntüler elde etti.

xscd
USS Stewart'ın kıç tarafının çoklu ışın görüntüsü (Ocean Infinity/Air/Sea Heritage Vakfı/SEARCH/Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'nin Ulusal Deniz Koruma Alanları/NHHC)

Keşif gezisi sırasında araştırma ekibi, üç otonom su altı aracı kullanarak suyun derinliklerindeki enkazın izini sürdü.

Deniz tabanı, sonar teknolojisiyle 24 saat boyunca tarandı ve tabanda neredeyse dik duran, "şık ve heybetli" gemi gövdesiyle "büyük oranda tek parça olan" enkaza ulaşıldı.

Kuruluşlar, açıklamalarında "Bu kadar eski bir geminin bu seviyede korunmuş olması olağanüstü ve bu muhtemelen ABD Donanması'nın '4 bacalı' muhriplerinin en iyi korunmuş örneklerinden biri" dedi.

defvb
​​​​​​USS Stewart, 24 Mayıs 1946'da kasıtlı bir şekilde batırıldı (ABD Donanması/Ulusal Arşivler)

Tarih ve Miras Komutanlığı'nın başkanı olan ABD Donanması'ndan emekli Tümamiral Samuel Cox, yaptığı açıklamada şöyle dedi:

ABD Donanması, USS Stewart'ın enkazının konumunu tespit eden ekibin profesyonelliğini çok takdir ediyor.

Savaşta kaybedilse de, hedef alınarak batırılsa da, bir savaş gemisi sonsuza dek, egemen olana aittir.

Independent Türkçe