Netanyahu, Gazze'nin Filistin Yönetimi'ne devrinde ikili oynuyor

İsrail'in Ukrayna'ya Patriot gönderme planı Rusya'dan tepki topladı

İsrail, sivillere bölgeyi terk etmelerini söyledikten sonra dün Han Yunus'a saldırı düzenledi (Reuters)
İsrail, sivillere bölgeyi terk etmelerini söyledikten sonra dün Han Yunus'a saldırı düzenledi (Reuters)
TT

Netanyahu, Gazze'nin Filistin Yönetimi'ne devrinde ikili oynuyor

İsrail, sivillere bölgeyi terk etmelerini söyledikten sonra dün Han Yunus'a saldırı düzenledi (Reuters)
İsrail, sivillere bölgeyi terk etmelerini söyledikten sonra dün Han Yunus'a saldırı düzenledi (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun kapalı kapılar ardında Filistin Ulusal Yönetimi'nin savaş sonrası Gazze'nin yönetimine katılmasına sıcak baktığı savunuldu. 

Kimliklerinin açıklanmamasını isteyen yetkililer, İsrail'in önde gelen haber sitelerinden Times of Israel'e, Netanyahu'nun Gazze'de savaş sonrası planlarına Filistin Ulusal Yönetimi'nin dahil olmasına karşı tutumunu değiştirdiğini belirtti.

Kaynaklar, Netanyahu ve ekibinin Gazze'nin yeniden inşası planlarında "yerel Filistinlilerle" çalışmayı istediğini, bu ifadenin Filistin Ulusal Yönetimi'yle bağlantılı kişiler için kullanıldığını söyledi.

Yetkililer, Hamas'ın Gazze'nin kontrolünü 2007'de ele geçirmeden önce bölgedeki sivil işlerin yönetiminden sorumlu olan iki ismi değerlendirmeye aldığını aktardı. 

Batı Şeria'daki Filistin Ulusal Yönetimi'yle bağlantılı bu kişilerin kimlikleri paylaşılmadı.

Ayrıca Netanyahu'nun Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'la eskiden Gazze'deki birimlerde görev yapmış Filistin Ulusal Yönetimi'nden yetkililer arasında bir ayrıma gittiği belirtildi.

Diğer yandan kaynaklar, İsrail'in iki devletli çözümü mümkün kılacak bir senaryo hazırlamaması halinde, Abbas'ın bu yetkilileri savaş sonrası Gazze'nin yeniden inşasında görevlendirmesinin çok düşük ihtimal olduğuna dikkat çekildi. 

Aynı durumun Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Mısır ve Ürdün gibi ülkelerin Gazze'nin yeniden inşasına destek vermesinin önünde engel oluşturduğuna da işaret edildi.

Kaynaklar, Abbas yönetiminin "terörle mücadeleye" ilişkin reformlar gerçekleştirmesi halinde savaş sonrası Gazze planlarına dahil edilebileceğini de paylaştı.

Diğer yandan Netanyahu'nun radikal sağcı koalisyon ortakları Filistin Ulusal Yönetimi'yle herhangi bir uzlaşmaya yakın durmuyor. 

Netanyahu da basın açıklamalarında Abbas yönetimiyle birlikte çalışmayacaklarını sık sık dile getirmişti. 

İsrail lideri, ülkenin medya kuruluşlarından Kanal 14'e geçen hafta yaptığı açıklamada, bağımsız Filistin devletine izin vermeyeceğini ve Gazze'nin idaresini Abbas yönetimine devretmeyeceğini söylemişti.

ABD ise uzun süredir iki devletli çözümü kabul etmesi ve Gazze'nin idaresini reformlarla yenilenmiş Filistin Ulusal Yönetimi'ne devretmesi için Netanyahu'ya baskı yapıyor. Ancak Tel Aviv yönetimi henüz bu seçeneği kabul etmedi.

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Abbas'ın partisi Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Öte yandan İsrail'in Ukrayna'ya ABD yapımı Patriot füze sistemlerini gönderme planı Rusya'dan tepki topladı. 

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Financial Times, geçen haftaki haberinde Washington, Tel Aviv ve Kiev'in 8 adet Patriot sisteminin tedariki için görüştüğünü aktarmıştı. 

Rusya'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, dünkü açıklamasında böyle bir hamlenin İsrail-Rusya ilişkilerini olumsuz etkileyeceğini söyledi. Diplomat, açıklamasında şu ifadeleri kullandı: 

Bunun elbette bazı siyasi sonuçları olacak. Ukrayna'ya kim tarafından gönderilirse gönderilsin, bu silahlar da tıpkı diğer Batı ve ABD silahları gibi eninde sonunda imha edilecektir. Bu çok açık.

Rusya'nın istilasıyla Şubat 2022'de başlayan savaşta İsrail, şu ana dek Ukrayna'ya sadece insani yardım gönderdi. Patriot füzelerinin gönderilmesi durumunda İsrail, Ukrayna'ya ilk kez silah tedarik etmiş olacak.

Independent Türkçe, Times of Israel, RT, Financial Times



İsrail, İran'ın nükleer programını hedef almama konusunda ABD'ye ‘garanti vermiyor’

ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurguladılar, ancak bölgesel bir yangından duydukları korkuyu da dile getirdiler. (Reuters)
ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurguladılar, ancak bölgesel bir yangından duydukları korkuyu da dile getirdiler. (Reuters)
TT

İsrail, İran'ın nükleer programını hedef almama konusunda ABD'ye ‘garanti vermiyor’

ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurguladılar, ancak bölgesel bir yangından duydukları korkuyu da dile getirdiler. (Reuters)
ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurguladılar, ancak bölgesel bir yangından duydukları korkuyu da dile getirdiler. (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden yönetimindeki yetkililer, ülkelerinin askeri yığınağının Ortadoğu'da savaşı önlemek yerine körükleyip körüklemediğini sorgularken, CNN üst düzey bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin İsrail'in İran'ın nükleer tesislerini hedef almayacağına dair Washington'a ‘güvence vermediğini’ söylediğini aktardı.

New York Times, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e karşı düzenlediği saldırıdan bu yana geçen 12 ay içinde çatışmanın giderek genişlediğini ve farklı derecelerde Yemen, Lübnan, Suriye, Irak ve İran'ı da içine aldığını bildirdi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) bölgeye uçak gemileri, güdümlü füze destroyerleri, amfibi saldırı gemileri ve savaş filoları da dahil olmak üzere geniş bir silah yelpazesi gönderdi. Ayrıca bu hafta bölgede konuşlu yaklaşık 30 bin askere ‘birkaç bin’ asker daha ekleyeceğini ve hava gücünü iki katına çıkaracağını duyurdu.

Başkan Biden, takviye askeri teçhizat ve birliklerin İsrail'in kendisini savunmasına ve bölgedeki ABD güçlerini korumasına yardımcı olmayı amaçladığını açıkladı. Pentagon Sözcü Yardımcısı Sabrina Singh, Savunma Bakanlığı yönetiminin ‘bölgedeki ABD vatandaşlarını ve askerlerini korumaya, İsrail'i savunmaya ve caydırıcılık ve diplomasi yoluyla durumu sakinleştirmeye odaklandığını’ belirterek, ABD'nin artan varlığının ‘saldırganlığı caydırmayı ve daha geniş bir bölgesel savaş riskini azaltmayı’ amaçladığını vurguladı.

Savaşı genişletmek mi?

Diğer bazı Pentagon yetkilileri ise bir savaş gemisi filosu ve onlarca ABD saldırı uçağının İran ve vekil güçlerinden gelebilecek herhangi bir saldırıyı püskürtmeye yardımcı olmak için hazır beklediği göz önüne alındığında, İsrail'in Hizbullah'a karşı savaşını genişlettiğine dair endişelerini dile getirdiler.

Şarku’l Avsat’ın New York Times’tan aktardığına göre eski Pentagon yetkilisi Dana Stroul “Şu anda bölgede İranlılar müdahale ederse, İsrail'in savunmasını destekleyebilmemiz için yeterli hazırlık var. Eğer bir İsrailli askeri planlamacıysanız, tüm bunları ABD güçleri bölgeden ayrıldıktan sonra değil, bölgedeyken yapmak istersiniz” ifadelerini kullandı.

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkililere göre, Ortadoğu'da bir dönem görev yapmış olan ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Charles Brown, Pentagon ve Beyaz Saray toplantılarında konuyu gündeme getirerek, ABD'nin bölgedeki varlığının artmasının genel savaş ‘hazırlığı’ ve ABD ordusunun Çin ve Rusya da dahil olmak üzere çatışmalara hızlı yanıt verme yeteneği üzerindeki etkisini sorguladı. Üst düzey bir ABD askeri yetkilisi, Brown, Savunma Bakanı Lloyd Austin ve diğer yetkililerin ‘çatışmayı kontrol altına almak ve İsrail'i cesaretlendirmek arasında bir denge kurmaya çalıştıklarını’ söyledi. Bir başka yetkili ise ‘Büyük Birader’ (yani ABD) yakınlardaysa İsrail'in saldırı düzenlemesinin daha kolay olduğunu belirtti.

Zor anlaşmalar

Yetkililer, özellikle İsrail'in varoluşsal tehdit olarak gördüğü eylemlere karşı harekete geçmeden önce ABD'yi önceden bilgilendirmeyeceğini açıkça belirtmesinden sonra, Pentagon için İsraillilerle başa çıkmanın daha zor hale geldiğini vurguladılar. ABD'li yetkililer, İsraillilerle Lübnan'a ‘sınırlı bir kara harekâtı’ konusunda anlaşmış olmalarına rağmen İsrail saldırılarının geniş çaplı bir operasyona işaret ettiğini belirttiler. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'a düzenlenen suikast konusunda ABD'li mevkidaşını operasyonun gerçekleşeceği zamana kadar bilgilendirmedi.

Pentagon yetkilileri Austin'in İsraillilerin bölgedeki ABD güçlerinin İran'ın olası misillemesine karşı savunmalarını arttırabilmeleri için önceden haber vermemesine kızdığını vurguladı. Austin'in tepkisi sorulduğunda Singh, “Hazırlıksız yakalandı” cevabını verdi.

Ancak daha sonra ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella, bölgedeki ABD güçlerini korumak ve İsrail'in savunmasına yardımcı olmak için ilave birlikler (2 bin ila 3 bin) talep etti.

Birbirini izleyen ABD yönetimleri ABD ordusunu Ortadoğu'dan çekmeye çalıştı, ancak Biden yönetimi kendisini bir kez daha büyüyen bir ABD askeri gücü havuzuna ev sahipliği yapmak zorunda buldu.

Garanti yok

ABD Dışişleri Bakanlığı üst düzey yetkilisi, Hamas'ın 7 Ekim'de Gazze Şeridi'ni çevreleyen İsrail yerleşimlerine yönelik saldırısının birinci yıldönümünde İsrail'in karşılık verip vermeyeceğini bilmenin ‘gerçekten zor’ olduğunu belirtti. Yetkili, İsrail'in ABD'ye İran'ın nükleer tesislerinin hedef alınmasının söz konusu olmadığına dair güvence verip vermediği sorusuna ise şu yanıtı verdi: “Öyle olmasını umuyoruz… Biraz bilgelik görmeyi bekliyoruz ama bildiğiniz gibi bunun garantisi yok.”

Yetkili, İsrail'in 7 Ekim saldırılarının yıldönümünü İran'a misilleme yapmak için kullanıp kullanmayacağı sorusuna “Bunu söylemek gerçekten zor. Tahminimce herhangi bir şey olursa, o günden önce veya sonra olacaktır” cevabını verdi. ABD'nin Gazze savaşının tırmanmasını engellemek için yaklaşık bir yıldır çalıştığını vurgulayan yetkili, “Şu anda savaşın eşiğindeyiz” dedi.

ABD'li yetkililer, İsrail'in İran'ın füze saldırısına verdiği yanıtı desteklediklerini vurgulasalar da Ortadoğu'da geniş çaplı bir bölgesel çatışmadan duydukları korkuyu dile getirdiler. Diğer yandan Başkan Biden, yönetiminin İran'ın nükleer programını hedef alan İsrail'i desteklemeyeceğini açıkladı. Biden dün (Cuma) yaptığı açıklamada, “Onların yerinde olsaydım petrol sahalarını vurmaktan başka alternatifleri de değerlendirirdim” dedi. Biden ayrıca, ABD'li yetkililerin İsrailli mevkidaşlarıyla ‘günde 12 saat’ temas halinde olduklarını belirtti.