Erdoğan, Almanya ile diplomatik kriz yaşanırken Berlin'de Türkiye-Hollanda maçına gidiyor

Demiral'ın 'bozkurt' kutlaması siyasi soruna dönüştü 

Milli Takım oyuncusu Merih Demiral "Bozkurt" sembolü ile kutlama yaparken (AP)
Milli Takım oyuncusu Merih Demiral "Bozkurt" sembolü ile kutlama yaparken (AP)
TT

Erdoğan, Almanya ile diplomatik kriz yaşanırken Berlin'de Türkiye-Hollanda maçına gidiyor

Milli Takım oyuncusu Merih Demiral "Bozkurt" sembolü ile kutlama yaparken (AP)
Milli Takım oyuncusu Merih Demiral "Bozkurt" sembolü ile kutlama yaparken (AP)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün (Cumartesi) Berlin'de Hollanda ile oynanacak olan Euro 2016 çeyrek final maçına katılacak. Merih Demiral'ın, Milli Takımın geçen salı günü Avusturya ile oynadığı maçta iki gol attıktan sonra "bozkurt" sembolü ile kutlama yapması, Türkiye ile Almanya arasında diplomatik gerilim yaşanmasına neden oldu.

Erdoğan, UEFA tarafından Merih Demiral’a iki maç men cezası verilmesinin ardından, maça katılmak için cuma günü Azerbaycan'ın Şuşa kentinde başlayan Türk Devletleri Örgütü zirvesine katılımını iptal etti.

Erdoğan, Avusturya maçından sonra takımı tebrik etmek için telefonla aradığı teknik direktör Vincenzo Montella'ya, "Gelemiyorum çünkü birçok burada devlet işleri var. Ama adım adım takip ediyorum. Bugün de bütün heyecanımla yanınızdaydım. Bütün gönlümle sizleri kucaklıyorum." ifadelerini kullandı.

Ancak Erdoğan, Almanya ile yaşanan “bozkurt krizinin” kötüleşmesi üzerine kararını değiştirdi. Türk Dışişleri Bakanlığı, çarşamba günü Almanya İçişleri Bakanı Nancy Wieser'in "Türk aşırı sağcı işaretlerinin stadyumlarımızda yeri yoktur" demesi ve Türkiye Futbol Federasyonu'na yaptırım uygulanması çağrısında bulunmasının ardından, Almanya'nın Ankara Büyükelçisi Jürgen Schultz'u çağırdı. Alman Dışişleri Bakanlığı da Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Ahmet Başar Şen'i çağırarak protestoya karşılık verdi.

"Bozkurt" sembolü, Türkiye'nin tarihi simgesi olmaktan çıkıp, Milliyetçi Hareket Partisi'nin Türkiye'deki gençlik kolunu oluşturan "Ülkü Ocakları"nın sembolü haline geldi. Almanya ve Avusturya dahil olmak üzere birçok Avrupa ülkesi tarafından "aşırıcılık ve siyasal İslam ile mücadele" kapsamında yasaklandı veya gözetim altına alındı.

Erdoğan, Şanghay Kalkınma Örgütü'nün (ŞİÖ) 24. zirvesine katıldıktan sonra Astana'dan dönüşünde uçakta kendisine eşlik eden gazetecilere şunları söyledi: "Kimse Almanların formalarında kartal var diyor mu? Kimse kalkıp da Fransızların formasında horoz var, niye horozlanıyorsun diyor mu? Orada Merih heyecanını bu görüntüyle verdi. Bunun üzerine de malum Dışişleri Bakanlığımız bunların yetkililerini çağırdılar, gerekli adımlar da buna göre atılıyor."

Ankara, UEFA'nın Merih Demiral'a "bozkurt" işareti yaptığı gerekçesiyle iki maç men cezası vermesinden duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Türk Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi: "Uluslararası spor etkinlikleri toplumları ve ülkeleri birbirine yakınlaştırmak için düzenlenir... "Bu karar, yurtiçi ve yurtdışındaki tüm Türk vatandaşları için derin bir hayal kırıklığı yaratmış ve bazı Avrupa ülkelerinde yabancı düşmanı önyargıların artmakta olduğu yönündeki inancı pekiştirmiştir."

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise Demiral'a verilen cezayı ve UEFA ile ev sahibi Almanya'nın "aşırı" tutumunu protesto etmek amacıyla Türk milli takımının cumartesi günü Hollanda ile oynayacağı maça çıkmaması çağrısında bulundu.

Ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) lideri Özgür Özel, Demiral'ın iki maç ceza almasını "siyasi bir karar" olarak nitelendirdi. Özel X hesabı üzerinden yaptığı açıklamada: "Adalete uygun olmayan siyasi bir karar, bu kararın düzeltileceğini umuyoruz, karar ne olursa olsun milli takımımız bu duruma en güzel cevabı cumartesi günkü maçta verecektir" ifadelerini kullandı.

Berlin polisi, Türkiye ile Hollanda arasında bugün oynanacak çeyrek final maçını "yüksek riskli maç" olarak sınıflandırdı ve daha fazla polis görevlendirileceğini açıkladı.



Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
TT

Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)

Hindistan'ın kuzeyindeki Akalia Kalan köyü sakinleri 7 Mayıs günü erken saatlerde art arda gelen patlama sesleri üzerine yataklarından fırladılar. Dışarı çıktıklarında bir alev topunun başlarının üzerinden geçerek yakındaki bir tarlaya düştüğünü gördüler. Enkazın bir savaş uçağı olduğu açıkça görülebiliyordu. İki Hintli pilot daha önce uçaktan fırlatılmış ve yakındaki tarlalarda yaralı olarak bulunmuşlardı.

Şarku’l Avsat’ın The Economist'ten aktardığına göre Hindistan henüz resmi olarak doğrulamadı ama bu uçak mayıs ayında Pakistan'la dört gün süren çatışmalar sırasında kaybolan savaş uçaklarından biriydi.

Hindistan hükümeti Pakistan'ın, üçü yeni Fransız Rafale jetleri olmak üzere altı savaş uçağını düşürdüğü iddiasına şüpheyle yaklaşıyor. Ancak yabancı askeri yetkililer, en az biri Rafale olmak üzere beş Hint uçağının imha edildiğine inanıyor. Hintli askeri yetkililer rakamları doğrulamayı reddederken, bazı uçakların kaybolduğunu kabul ediyorlar.

Söz konusu itiraflar, Çin'in Pakistan'ın en büyük silah tedarikçisi olması nedeniyle önemli. Bu, gelişmiş Çin savaş uçakları ve füzelerinin Batılı ve Rus muadillerine karşı kullanıldığı ilk çatışmaydı. ABD ve müttefikleri, Çin'in Tayvan'a karşı olası bir savaşta aynı silahların birçoğunu kullanabileceği için bu konuyla yakından ilgileniyor.

İlk raporlar belirleyici faktörün Pakistan-Çin yapımı J-10 savaş uçakları ve PL-15 havadan havaya füzelerinin üstünlüğü olduğunu gösteriyordu. Hindistan onları hafife almış gibi görünüyor.

Ayrıca Çin, Pakistan'a gerçek zamanlı erken uyarı ve hedefleme verileri sağlayarak dengeyi değiştirmiş olabilir.

Ancak savaşın ilerleyen safhalarında Hindistan'ın elde ettiği başarı göz önüne alındığında, belki de en büyük sorun Hindistan'ın o ilk gece savaş uçaklarını nasıl kullandığıdır. En son ve en tartışmalı değişimlerden biri haziran ayında, Hindistan medyasının Hindistan'ın Cakarta'daki Savunma Ataşesi Yüzbaşı Shiv Kumar'ın ay başında bir seminerde yaptığı konuşmanın kaydını yayınlamasıyla yaşandı.

Kumar, Hindistan'ın bazı uçaklarını kaybettiğini, çünkü siyasi liderliğinin hava kuvvetlerine Pakistan'ın hava savunma sistemlerini vurmamalarını emrettiğini söyledi. Bunun yerine ilk gün sadece militan mevzilerini hedef aldılar. Kumar, “Kayıptan sonra taktiklerimizi değiştirdik ve askeri tesislerine yöneldik” dedi.

Bu gelişme, Hindistan Genelkurmay Başkanı Anil Chauhan'ın mayıs ayı sonunda bir televizyon röportajında Hindistan'ın çatışmanın ilk gecesinde ‘taktiksel hatalar’ nedeniyle bazı uçaklarını kaybettiğini itiraf etmesinin ardından geldi.

Chauhan, Hindistan'ın iki gün sonra hatalarını düzelttiğini ve tüm savaş uçaklarının yeniden uçmasına izin vererek Pakistan'daki hedefleri uzaktan vurduğunu kaydetti. Hindistan çatışmanın ilerleyen safhalarında füzelerinin Pakistan'ın hava savunmasını aşması ve bazı askeri üslerini vurmasıyla daha büyük başarılar elde etti.

Yabancı yetkililer arasındaki bir teoriye göre Hindistan ilk gün Rafale savaş uçaklarını uzun menzilli Meteor havadan havaya füzelerle donatmadı. Muhtemelen Pakistan savaş uçaklarının ulaşamayacağını ya da Pakistan'ın ilk tepkisinin daha az şiddetli olacağını düşündü.

Bir başka neden de Hindistan'ın savaş uçaklarının Pakistan'ın yeni silahlarından korunmak için uygun elektronik karıştırma ekipmanına, güncellenmiş yazılıma ya da ilgili verilere sahip olmamasıdır.

Üçüncü ve daha geniş bir açıklama ise Hindistan'ın, Pakistan'ın Hint planlarını nasıl tespit edebileceğini, verileri savaş uçaklarına nasıl aktarabileceğini ve füzeleri hedeflerine nasıl yönlendirebileceğini anlamak için gereken ‘görev verilerinden’ yoksun olmasıdır.

Ancak Yüzbaşı Kumar'ın öne sürdüğü gibi savaş uçakları siyasi liderlerin sadece militanları vurma emri nedeniyle tehlikeye girdiyse, sorumluluk daha çok Narendra Modi hükümetine aittir.

Rafale'nin Fransız üreticisi Dassault, İsveçli Saab, Boeing ve Lockheed Martin ile birlikte Hindistan'ın silah anlaşmalarındaki başlıca rakibi. Ancak bazı Hintli askeri figürler Rafale'nin son çatışmada iyi performans göstermediğine dikkat çekti. Diğerleri ise Dassault'nun Rafale'nin kaynak kodunu paylaşmakta isteksiz davranarak Hindistan'ın uçağı kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirmesini engellediğinden şikayetçi.

Anlaşmazlıktan bu yana Çinli diplomatların Rafale'yi diğer potansiyel alıcılara küçümsediği ve onları bunun yerine Çinli savaş uçakları almaya çağırdığı bildiriliyor.

Dassault yöneticileri, Mısır, Endonezya, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de dahil olmak üzere Rafale uçağı satın alan ülkelerin yanı sıra gelecekteki potansiyel müşterilere güven vermek istiyor.

Dassault Aviation Yönetim Kurulu Başkanı Eric Trappier, Pakistan'ın üç Rafale jetini düşürdüğü iddialarını “Kesinlikle doğru değil” diyerek reddetti.

Trappier, bir Fransız dergisine verdiği ve 11 Haziran'da yayınlanan röportajda, “Tüm ayrıntılar bilindiğinde, gerçek birçok kişiyi şaşırtabilir” ifadesini kullandı. Trappier ayrıca, Rafale'in ‘Çin'in şu anda sunduğu her şeyden çok daha iyi’ olduğunu söyledi.

Fransız hükümeti de bir Rafale'in savaşta ilk kez kaybedilmesi konusunda açıklama yapması için baskı altında. Fransız parlamentosunun bir üyesi olan Marc Chavanne, mayıs ayı sonunda hükümete yazılı bir soru önergesi sunarak Hint Rafale jetlerindeki Spectra elektronik harp sisteminin Pakistan yapımı PL-15 havadan havaya füzeleri tespit edemediği ya da karıştıramadığı yönündeki endişelerini dile getirmişti.