ECOWAS’tan Mali, Nijer ve Burkina Faso'nun ayrılma kararı sonrası dağılma uyarısı

Dün Nijerya'nın başkenti Abuja'da düzenlenen 63. ECOWAS Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde çekilen hatıra fotoğrafı (EPA)
Dün Nijerya'nın başkenti Abuja'da düzenlenen 63. ECOWAS Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde çekilen hatıra fotoğrafı (EPA)
TT

ECOWAS’tan Mali, Nijer ve Burkina Faso'nun ayrılma kararı sonrası dağılma uyarısı

Dün Nijerya'nın başkenti Abuja'da düzenlenen 63. ECOWAS Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde çekilen hatıra fotoğrafı (EPA)
Dün Nijerya'nın başkenti Abuja'da düzenlenen 63. ECOWAS Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde çekilen hatıra fotoğrafı (EPA)

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) dün Nijerya'nın başkenti Abuja'da düzenlenen 63. ECOWAS Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde Nijer, Mali ve Burkina Faso'daki askeri cuntaların ECOWAS'tan ayrılarak yeni bir rakip birlik kuracaklarını açıklamalarının ardından topluluğun ‘dağılma’ riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) haberine göre üç ülke (Nijer, Mali ve Burkina Faso) ECOWAS'tan ayrılma kararı alarak Sahel Devletleri İttifakını (AES) kurduklarını açıkladılar. AES’in ilk zirvesi, bu yılın başlarında ayrılma kararı aldıkları ECOWAS için bir başka sınav oldu.

ECOWAS, kökten dinci radikal örgütlerin şiddet olaylarının artması, mali sıkıntılar ve bölgesel gücü harekete geçirme gibi çeşitli zorluklarla karşı karşıya olduğu bir dönemde bu yeni zorlukla yüzleşiyor.

Nijer, Mali ve Burkina Faso'nun Abuja’daki ECOWAS zirvesinin hemen öncesinde cumartesi günü Nijer’in başkenti Niamey'de AES’in kurmalarına ECOWAS’ın nasıl tepki vereceği merak ediliyordu.

ECOWAS Komisyonu Başkanı Omar Alieu Touray, üç ülkenin ayrılarak ‘siyasi tecritle’ karşı karşıya kalma ve milyonlarca dolarlık yatırımı kaybetme riski aldıklarını söyledi.

Touray, Nijer, Mali ve Burkina Faso'nun ECOWAS’tan ayrılma kararının güvensizliği arttıracağını ve uzun zamandır önerilen bölgesel gücün çalışmalarını engelleyeceğini vurguladı.

Touray, “Bölgemiz parçalanma riskiyle karşı karşıya” diye uyardı.

“Sırtını döndü”

Burkina Faso, Mali ve Nijer, 2020-2023 yılları arasında darbelerle iktidara gelen askeri cuntalar tarafından yönetilirken üç ülke kökten dinci radikal örgütlerin tehdidiyle karşı karşıya. Eski sömürgeci güç olan Fransa'ya sırtlarını dönen üç ülke de Fransız birliklerini topraklarından kovdu. Nijer'de iktidardaki askeri cuntanın lideri General Abdurrahmane Tchiani, ‘yabancı güçlerin egemenliğinden kurtulmuş egemen bir halklar topluluğu’ oluşturulması çağrısında bulundu.

Cumartesi günü Niamey'de düzenlenen AES zirvesinde konuşan Tchiani, “Üç ülkenin halkı ECOWAS'a tamamen sırtını döndü” diyerek ECOWAS'ın üç ülkeye yaptığı bloka geri dönmeleri çağrılarını reddetti.

Üç ülkenin ECOWAS’tan ayrılma kararında Paris'e yönelik ‘ECOWAS'ı manipüle ettiği ve kökten dinci radikal örgütlere karşı verilen mücadeleye yeterince destek vermediği’ suçlamalar kısmen etkili oldu.

Batı Afrika ülkeleri liderlerinin çoğu, diyaloğun yeniden başlatılması çağrısında bulundu.

Öte yandan dünkü ECOWAS zirvesi Senegal'in yeni Cumhurbaşkanı Bassirou Diomaye Faye için bir ilkti. Diomaye Faye, mayıs ayında yaptığı bir açıklamada, uzlaşmanın mümkün olduğunu söylemişti.

Diomaye Faye, dünkü zirve sırasında yaptığı konuşmada, “Bu üç kardeş ülkenin (Nijer, Mali ve Burkina Faso) ECOWAS'tan ayrılmasını önlemek için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız” derken ECOWAS'ın mevcut duruma ayak uydurması için reformlara ihtiyaç duyduğunu da sözlerine ekledi.

Nijer'in ECOWAS ile ilişkileri General Tchiani'yi iktidara getiren bir yıl önceki askeri darbenin ardından bozuldu. Nijer’e yaptırımlar uygulayan blok, darbeyle düşürülen Devlet Başkanı Muhammed Bazum'un görevine iadesi için askeri müdahalede bulunmakla tehdit etti.

Yaptırımlar şubat ayında kaldırıldı, ancak ilişkilerdeki sorunlar halen devam ediyor.

Askeri güç

ECOWAS ayrıca ‘bölgesel terör tehdidiyle mücadele için oluşturulacak bir askeri gücün nasıl finanse edileceğini ve anayasal düzenin nasıl yeniden tesis edileceğini’ de tartışıyor.

Başlangıçta bin 500 askerlik bir güç oluşturulması öngörülürken, yılda yaklaşık 2,6 milyar dolar maliyetle 5 bin askerlik bir gücün oluşturulması da bir başka öneri olarak masada duruyor.

ECOWAS geçmişte askeri müdahalelerde bulunsa da Nijer'deki darbenin ardından askeri müdahale tehditleri azaldı.

ECOWAS Komisyonu Başkanı Touray, blokun bölgedeki çeşitli zorlukların yanı sıra ‘endişe verici bir mali durumla’ da karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

ECOWAS, Nijerya Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu'nun Dönem Başkanlığına yeniden seçilmesi konusunda anlaşmazlık yaşandığına dair sızıntılara rağmen Tinubu'nun bu göreve devam edeceğini açıkladı.



Ukrayna'nın kuzeyinde bir otobüse düzenlenen Rus saldırısında 9 kişi öldü

Ukrayna'nın Sumi kentine düzenlenen Rus füze saldırısının ardından otobüsün önünde ağlayan bir adam (AP)
Ukrayna'nın Sumi kentine düzenlenen Rus füze saldırısının ardından otobüsün önünde ağlayan bir adam (AP)
TT

Ukrayna'nın kuzeyinde bir otobüse düzenlenen Rus saldırısında 9 kişi öldü

Ukrayna'nın Sumi kentine düzenlenen Rus füze saldırısının ardından otobüsün önünde ağlayan bir adam (AP)
Ukrayna'nın Sumi kentine düzenlenen Rus füze saldırısının ardından otobüsün önünde ağlayan bir adam (AP)

Yerel yetkililerin bugün yaptığı açıklamaya göre Rus hava kuvvetlerinin Ukrayna'nın kuzeyinde sivilleri taşıyan bir minibüse düzenlediği saldırıda 9 kişi öldü, 4 kişi yaralandı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Sumi sınır bölgesi askeri yönetimi Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, "Düşmana ait bir insansız hava aracı, bir otobüse saldırdı, 9 kişi öldü, 4 kişi yaralandı" bilgisini paylaştı.

Kaynak, aracın Rusya sınırındaki Sumi'ye doğru ilerlediğini belirtti.

Bu şehir, mart ayında Ukrayna güçlerinin, 2024 yazından beri küçük bir bölümünü işgal ettiği karşıdaki Rus bölgesi Kursk'tan çıkarılmasından bu yana artan Rus bombardımanına maruz kalıyor.

Rusya ve Ukrayna, 2022 baharından bu yana ilk kez İstanbul'da yapılan doğrudan görüşmelerde, her iki tarafın da bin kişiyi kapsayan geniş çaplı esir takası konusunda anlaştıklarını açıkladı.

Ancak toplantı, Kiev ve müttefiklerinin ilan ettiği "öncelik" olan ateşkes duyurulmadan sona erdi.

Rus müzakereci, düzenlediği basın toplantısında, iki tarafın ateşkes vizyonunu "detaylandırmak" için birlikte çalışacaklarını doğruladı.

Ukrayna müzakere heyeti başkanı Rustam Umerov, Ukrayna tarafının ayrıca iki ülke cumhurbaşkanları Vladimir Putin ile Volodimir Zelenskiy arasında bir görüşme fikrini de gündeme getirdiğini açıkladı.

Görüşme gerçekleşirse, Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlamasından bu yana ilk görüşme olacak. Rus müzakereci, Moskova'nın "talebi not aldığını" ifade etti.