Gazze: İsrail, mülteci kampına yönelik ölümcül hava saldırısından saatler sonra saldırılarını yoğunlaştırdı

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AFP)
TT

Gazze: İsrail, mülteci kampına yönelik ölümcül hava saldırısından saatler sonra saldırılarını yoğunlaştırdı

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AFP)

İsrail güçleri, Filistinli yetkililerin 24'ten fazla kişinin hayatını kaybettiğini söylediği bir kampa düzenlenen hava saldırısından saatler sonra, çatışmaları sona erdirmeyi amaçlayan müzakerelerin yeniden başlayacağı çarşamba günü (bugün) Gazze'nin kuzey ve orta kesimlerindeki saldırılarını yoğunlaştırdı.

Gazze şehrine atılan broşürlerde bu kez sadece belirli bölgelerin değil tüm şehrin boşaltılması için ‘güvenli yollar’ gösteren bir harita yer aldı. Söz konusu İsrail broşürleri, sivilleri Gazze Şeridi'nin merkezine giden iki güzergâh boyunca güneye yönelmeye çağırıyor.

Hamas, İsrail'in yeniden başlattığı saldırıların dün (salı) Gazze Şeridi'nde 60'tan fazla Filistinlinin hayatını kaybetmesine yol açtığını ve dokuz aydır devam eden savaşta ateşkes sağlanması çabalarının rayından çıkma tehlikesi taşıdığını söyledi.

dsvb
Deyr el-Balah'ta bulunan bir hastane morgunun önündeki Filistinliler (AP)

Filistinli sağlık yetkilileri, İsrail hava saldırısının Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda yer alan Abasan'daki bir okulun dışında yerinden edilmiş ailelerin çadırlarını vurduğunu ve çoğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 29 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

İsrail ordusu sivil kayıplarla ilgili raporları incelediğini ifade etti. Açıklamada olayın, İsrail'in Gazze'ye saldırısını tetikleyen 7 Ekim saldırısına katılan bir Hamas savaşçısının ‘hassas mühimmatla’ vurulması sonucu meydana geldiği belirtildi.

İsrail güçleri bugün Gazze şehrinin iki bölgesine yönelik saldırılarını derinleştirdi. Şarku’l Avsat’a konuşan bölge sakinleri, askerlerin bazı bölgelerde ev ev arama yaptığını ve İsrail tanklarının bazı evleri bombaladığını söyledi.

Bölge sakinleri, İsrail güçlerinin sahile giden ana yolda devriye gezdiğini, keskin nişancıların halen ayakta olan bazı yüksek binaların çatılarını kontrol altına aldığını ve tankların Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) merkezinin içine yerleştirildiğini belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, kuvvetlerinin Gazze'de Hamas ve müttefiki İslami Cihad militanlarına karşı operasyonlarını sürdürdüğü, militanların UNRWA tesislerinin içinde faaliyet gösterdikleri ve buraları saldırılar için bir üs olarak kullandıkları ifade edildi.

Açıklamanın devamında şu ifadeler yer aldı: “Sivillerin bölgeden tahliyesini kolaylaştırmak için belirlenen bir koridor açtıktan sonra, İsrail güçleri binayı hedef alan bir saldırı gerçekleştirdi. Yakın mesafeli çatışmada iki terörist öldürüldü ve bölgede büyük miktarda silah bulundu.”

Diğer yandan Filistin Kızılayı, evlerinde mahsur kalan Gazze şehri sakinlerinden çok sayıda yardım çağrısı aldıklarını, ancak yoğun bombardıman nedeniyle ekiplerinin kendilerine ulaşamadığını bildirdi.

Filistin Kızılayı tarafından yapılan açıklamada, “Gazze’den gelen saha raporları, halkın durumunun çok trajik olduğunu ve işgal güçlerinin yerleşim yerlerini hedef almaya ve vatandaşları ikamet ettikleri yerlerden ve barınma merkezlerinden uzaklaştırmak için çalışmaya devam ettiğini gösteriyor” ifadesi yer aldı.

csdfb
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerleri (AFP)

Hamas ve İslami Cihad Hareketi’nin silahlı kanatları, savaşçılarının bölgedeki İsrail güçleriyle tanksavar roketleri ve havan toplarıyla, bazen de yakın mesafeden çatışmaya girdiğini duyurdu.

Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda çalışan sağlık görevlileri, günün erken saatlerinde bir eve düzenlenen hava saldırısında aralarında çocukların da bulunduğu altı Filistinlinin yaşamını yitirdiğini, Han Yunus'ta düzenlenen bir başka hava saldırısında ise iki kişinin hayatını kaybettiğini ve birkaç kişinin de yaralandığını söyledi.

Hamas tarafından yönetilen Gazze Şeridi’ndeki sağlık yetkilileri, savaşın başlangıcından bu yana Gazze'de 38 binden fazla Filistinlinin öldürüldüğünü söylüyor.

İsrail tarafına göre savaş, Hamas liderliğindeki militanların 7 Ekim'de İsrail'in güneyine düzenlediği ve bin 200 kişinin öldüğü, 250 kadar kişinin de esir alındığı saldırının ardından patlak verdi.



Ateşkes sonrası... İran-İsrail çatışmasında siber cephe

Görsel: Nash
Görsel: Nash
TT

Ateşkes sonrası... İran-İsrail çatışmasında siber cephe

Görsel: Nash
Görsel: Nash

Alice Gower

1 Temmuz 2025 tarihinde kendisine ‘Robert’ adını veren İran bağlantılı bir hacker grubu, aralarında Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Susie Wiles ve kıdemli danışman Roger Stone'un da bulunduğu ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk dönem danışmanlarından çaldığını iddia ettiği 100 gigabaytlık e-postayı yayınlamakla tehdit etti. ABD'li yetkililer bu ihlali siyasi amaçlı bir karalama kampanyası olarak kınadı. Operasyon, İsrail Hava Kuvvetleri’nin İran topraklarına koordineli saldırılar ve ardından siber saldırılar düzenlediği Yükselen Aslan Operasyonu sırasında ABD'nin İsrail'e verdiği desteğe Tahran'ın verdiği yanıtın bir parçası gibi görünüyor.

17 Haziran'da İsrail bağlantılı Predatory Sparrow adlı hacker grubu İran devletine ait olan ve Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile geniş çapta ilişkili Bank Sepah’ı hackledi. Ardından, ülkenin en büyük kripto para borsası platformu olan Nobitex'i hedef alarak, platformun yaptırımların delinmesi ve yasadışı finansmanda oynadığı iddia edilen rolü ortaya çıkarmaya çalıştı. Bu saldırı, 90 milyon dolarlık varlığın kaybıyla sonuçlandı. İsrail ve İran arasındaki fiili düşmanlıklar kırılgan bir ateşkesin sonucu olarak azalsa bile, söz konusu dijital saldırılar siber savaş alanının halen aktif olduğunu ve uluslararası alanda büyüdüğünü gösteriyor.

Yaşanan olaylar, İsrail ile İran arasındaki siber çatışma doktrininde on yıldır devam eden bir evrimi yansıtıyor. Her iki ülke de dijital alanı güvenlik stratejilerinin merkezi olarak ele alıyor ve siber kampanyaları askeri operasyonları ve diplomatik duruşlarıyla bütünleştiriyor.

İsrail, hassas siber saldırıları sağlam ulusal savunmalarla birleştiren incelikli ve gelişmiş bir siber caydırıcılık stratejisi geliştirmiş. Operasyonel düzeydeki siber kampanyalar iki İsrail kuruluşu tarafından yönetiliyor: İsrail Ulusal Siber Güvenlik Direktörlüğü ve İsrail ordusunun elit istihbarat birimi olan Birim 8200. İran'ın nükleer santrifüjlerine 2010 yılında zarar veren Stuxnet solucan saldırısındaki rolüyle bilinen bu birim, İsrail'in hem saldırı hem de savunma amaçlı siber yeteneklerine liderlik etmeye devam ediyor.

Gevşek bağlantılar

Bu resmi hükümet yapıları, resmi olarak bağlı olmayan ancak gevşek bir şekilde bağ bulunan İsrail yanlısı hacker grupları tarafından tamamlanıyor. Siber güvenlik firması Cyfirma, aralarında UCC Team, Anonymous Israel ve Red Evils'in de bulunduğu bu türden yirmiden fazla grup tespit etti. Söz konusu gruplar, İsrail'in mesajlarını desteklemek ve İran'ın dijital alandaki çıkarlarını hedef almak amacıyla sunucuları ve internet sitelerini Dağıtık Hizmet Engelleme (DDoS) saldırıları olarak bilinen taleplerle doldurmanın yanı sıra, web sitelerini tahrif etmekle de uğraşıyor.

Siber gerilimin daha geniş stratejik sonuçları endişe verici. İlk olarak, askeri ve sivil hedefler arasındaki geleneksel sınırlar bulanıklaşıyor.

Diğer yandan İran siber yeteneklerini arttırdı. Haziran saldırılarının ardından siber güvenlik firması Radware, İran'ın İsrail'i hedef alan siber faaliyetlerinin yüzde 700 oranında arttığını bildirdi. Bu saldırılar arasında DDoS saldırıları, altyapı sistemlerine sızma girişimleri ve hatta füze saldırıları sırasında anında hedef almayı kolaylaştırmak için İsrail akıllı kameralarına sızma girişimleri yer aldı. Bu durum, pasif siber gözetlemeden aktif bozma ve psikolojik savaşa doğru açık bir evrimi temsil ediyor.

İran İstihbarat ve Güvenlik Bakanlığı (MOIS) ve DMO, bir dizi Gelişmiş Kalıcı Tehdit (APT) ekibi tarafından desteklenen Tahran'ın siber yeteneklerine liderlik ediyor. APT34 (Oil Rig), APT35 (Charming Kitten) ve APT33 (Elfin), kötü amaçlı yazılım dağıtımı, kimlik avı kampanyaları ve altyapı sabotajı faaliyetleriyle bilinen bu grupların en önde gelenleri arasında. Void Manticore gibi dezenformasyon aktörleri de genellikle Tahran'ın çıkarlarıyla uyumlu jeopolitik söylemleri güçlendirerek İran'ın etkileme kabiliyetini artırıyor.

İran'ın Rusya, Çin ve Kuzey Kore ile giderek büyüyen dijital ittifakı da bu tehdidi artırıyor. Bu ortaklar onlara gözetleme teknolojileri, fidye yazılım taktikleri ve yapay zekâ tabanlı etkileme araçları sağlayarak, küresel çapta daha sofistike ve yaygın kampanyalar yürütmelerini mümkün kılıyor.

frgtyhu
Fotoğraf: Reutres/David Swanson

İran ve destekçilerinin dijital etkisi ABD içinde oldukça görünür hale geldi. ABD'nin 22 Haziran'da İran hedeflerini vurmasının ardından İran yanlısı gruplar ABD altyapısına ve siyasi hedeflere yönelik siber saldırılarını artırdı. İran yanlısı bilgisayar korsanları 1 Temmuz'da ABD merkezli KVE Metals'e yapılan fidye yazılımı saldırısının sorumluluğunu üstlendi ve haziran sonunda sosyal medya platformu Truth Social'da meydana gelen bir hizmet kesintisinin sorumluluğunu üstlendi. Finans kurumları, kamu hizmeti şirketleri ve savunma müteahhitleri yüksek öncelikli hedeflerdir ve İsrail teknolojilerinin bazı ABD kritik altyapılarında kullanılması İran'ın misilleme amaçlı siber faaliyetlerini çekebilir veya mümkün kılabilir. İran'ın birçok sektöre uzun vadeli, tespit edilemeyen erişim sağlayabilecek güvenlik açıkları olan, ana akım yazılım ve operasyonel teknoloji sistemleri tedarikçilerine odaklanması endişe vericidir.

Siber güvenlik yönetişiminde son dönemde yaşanan aksaklıklar, ABD kurumlarının karşı karşıya kaldığı güvenlik açıklarını daha da arttırmıştır. General Timothy Ho'nun görevden alınması ve federal siber güvenlik bütçelerinde yapılan kesintiler ciddi endişelere yol açmıştır. İç Güvenlik Bakanlığı, Siber Güvenlik ve Altyapı Güvenliği Ajansı (CISA) gibi kurumlar su, enerji ve ulaşım gibi sektörlerde teyakkuzun artırılması çağrısında bulunurken, özel sektör zor durumda ve yetersiz kaynaklara sahip olmaya devam ediyor. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre siber güvenlik alanında 500 binden fazla profesyonel işgücü açığı bulunan ABD'nin savunması ciddi bir baskı altında. Önlem alınmazsa, kritik sistemler giderek daha sofistike, iyi finanse edilen ve ideolojik motivasyona sahip düşmanların tehditlerine maruz kalabilir.

Siber gerilimin daha geniş stratejik sonuçları endişe verici. İlk olarak, askeri ve sivil hedefler arasındaki geleneksel sınırlar bulanıklaşıyor. Hastaneler, bankalar ve kamu hizmetleri bu asimetrik savaşlarda meşru hedefler haline geliyor. İkincisi, her iki tarafta da yarı özerk siber birimlerin yaygınlaşması, kazara tırmanma veya yanlış hesaplama olasılığını artırıyor. Üçüncüsü, siber ittifaklar ve vekalet faaliyetlerinin Ortadoğu sınırlarının ötesindeki aktörleri de cezbetmesi nedeniyle bölgesel çatışmalar giderek uluslararasılaşıyor.

Bu yeni siber çatışma dönemini yönetmek, teknik savunmaları geliştirmekten daha fazlasını gerektiriyor. Stratejik netlik, uluslararası koordinasyon ve caydırıcılık kavramının yeniden düşünülmesini gerektirir. İsrail için siber operasyonlar, tam ölçekli bir kara savaşına başvurmadan baskı uygulamanın bir yolunu sunuyor. İran için ise bir düşmana karşılık vermek ve kabiliyetlerini test etmek için uygun maliyetli, ancak yüksek etkili bir araç sağlıyor. Ancak bu noktada hem İsrail hem de İran için stratejik yanlış hesaplama riski artıyor.

Dijital cephe artık ikincil bir çatışma alanı değil. Siber araçlar, devletlerin hasımları üzerinde baskı kurma, faaliyetlerini sekteye uğratma ve stratejik varlıklarını savunma yöntemlerinin merkezi haline gelmiştir. Dijital ve fiziksel alanlar giderek daha fazla birbirine bağlanırken, siber dayanıklılık sadece Tel Aviv ve Tahran'da değil, Washington, Riyad, Brüksel ve diğer başkentlerde de ulusal savunmanın temel bir unsuru olarak ele alınmalıdır.