Batı'nın yaptırımları Rusya ve Hindistan'ı nasıl yakınlaştırdı?

Analizde, Modi ve Putin arasındaki işbirliğinin yıllar boyunca sürebileceği öngörüsü paylaşıldı (Reuters)
Analizde, Modi ve Putin arasındaki işbirliğinin yıllar boyunca sürebileceği öngörüsü paylaşıldı (Reuters)
TT

Batı'nın yaptırımları Rusya ve Hindistan'ı nasıl yakınlaştırdı?

Analizde, Modi ve Putin arasındaki işbirliğinin yıllar boyunca sürebileceği öngörüsü paylaşıldı (Reuters)
Analizde, Modi ve Putin arasındaki işbirliğinin yıllar boyunca sürebileceği öngörüsü paylaşıldı (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ikili ilişkilere katkısından ötürü Hindistan Başbakanı Narendra Modi'ye, Rusya'nın en önemli devlet nişanı olan Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etti. 

Peki Batı'nın Rus petrolüne uyguladığı yaptırımlar, Kremlin ve Yeni Delihi'nin yakınlaşmasını nasıl sağladı?

Amerikan medya kuruluşu CNN'in analizinde, Modi'nin pazartesi düzenlediği Moskova ziyaretinin "Batı'nın yaptırımlarla Putin'i izole etme girişimlerinin sınırlı etkiye sahip olduğunu gösterdiği" belirtildi. 

Haberde, Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşının ardından, ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin Rusya'ya doğalgaz ve petrol alanında yaptırım uygulamasının "Modi-Putin ilişkisini güçlendirdiği" ifade edildi.

CNN, iki ülke arasındaki ilişkilerin nükleer enerji ve yenilenebilir enerji alanlarını kapsayacak şekilde genişlediğine de dikkat çekti. 

Haberde, Putin'in elektrikli otomobille Modi'yi Novo-Ogaryovo başkanlık rezidansının bahçesinde gezdirdiği görüntülere işaret edilerek, "Modi ve Putin arasındaki ilişki hem yeşil enerji hem de nükleer alanını kapsıyor" dendi.

Kremlin ve Yeni Delhi arasındaki işbirliği anlaşması kapsamında Rusya devletine ait nükleer enerji şirketi Rosatom, Hindistan'da 6 nükleer güç ünitesi daha inşa edecek. 

Washington merkezli Atlantik Konseyi'nden Elisabeth Braw, şu değerlendirmeyi paylaştı: 

Ticari açıdan Rusya pek çok şeyi üretmekte iyi değil ancak doğal kaynakları var ve Sovyet dönemine dayanan güçlü bir nükleer geleneğe sahip. Bu mevcut durumda yararlanabilecekleri bir şey. Kremlin'in de bunun iyi bir fikir olduğuna karar verdiği açık. Bazı ülkeler kendi nükleer enerji üretimlerini genişletmeye hevesli. Petrol ihracatında olduğu gibi Hindistan da bu ülkelerden biri.

Analizde, ABD ve Avrupa Birliği yaptırımlarla Rusya'yı zayıflatmaya çalışsa bile "nükleer alanındaki bu hakimiyetin, Putin'in dünya sahnesindeki konumunu korumasını sağladığı" belirtildi. 

Diğer yandan Hindistan'ın dış politika geleneğinin "herhangi bir taraf tutumama" anlayışı üzerine kurulu olduğu savunularak "Bu sayede Modi, Rusya'yla ticaret yaparken Batı'nın dostu olarak kalıyor" dendi.

Haberde, Rosatom'un Hindistan'dan kuracağı nükleer güç ünitelerinde uranyuma ihtiyaç duyulacağı ve Rusya'nın elinde bu maddeden bol miktarda bulunduğu ifade edildi. 

CNN, ABD Başkanı Joe Biden'ın uzun süre direndikten sonra mayısta attığı adımla Rusya'dan zenginleştirilmiş uranyum ithalatını yasakladığı da hatırlatıldı. 

Washington merkezli enerji araştırma şirketi Third Way'den Alan Ahn, ABD'nin nükleer alanında Rusya'yla yarışabilmek için "piyasada rekabet gücüne sahip ürünler üretmesi gerektiğini" belirtti.

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian'daki analizde, Yeni Delhi-Kremlin yakınlaşmasında Hindistan ve Çin ilişkilerinin etkisine dikkat çekildi.

Haberde, "Rusya'yla köprü inşa etmek isteyen Hindistan'ın Pekin ve Moskova arasına girerek bu iki ülkenin çok daha yakın ilişki kurmasını engellemeyi hedeflediği" değerlendirmesi yapıldı. 

Ayrıca Çin ve Hindistan arasında Himalayalar'daki sınır anlaşmazlığı nedeniyle "çıkabilecek olası bir savaşta Yeni Delhi'nin Kremlin'in iyi niyetli tarafsızlığına ihtiyaç duyacağı" yorumu paylaşıldı.

Independent Türkçe, CNN, Times of India, Guardian



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.