ABD istihbaratı: Gazze eylemlerini İran fonluyor

İran'ın protestoları örgütlediğine dair herhangi bir somut kanıt yok

Hamaney, ABD kampüslerindeki eylemcileri "vicdanlı protestoları" için kutlamıştı (AP)
Hamaney, ABD kampüslerindeki eylemcileri "vicdanlı protestoları" için kutlamıştı (AP)
TT

ABD istihbaratı: Gazze eylemlerini İran fonluyor

Hamaney, ABD kampüslerindeki eylemcileri "vicdanlı protestoları" için kutlamıştı (AP)
Hamaney, ABD kampüslerindeki eylemcileri "vicdanlı protestoları" için kutlamıştı (AP)

ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines, İran'ın gizlice ABD'de Gazze'ye destek eylemleri organize ettiğini öne sürdü.

Haines, salı günkü açıklamasında İran merkezli bazı hesapların internet üzerinden propaganda yaptığını ve protestolara finansman sağladığını savundu. 

İstihbarat direktörü, "İran hükümetine bağlı aktörer, son haftalarda Gazze'deki savaşla ilgili devam eden protestolardan fırsatçı şekilde yararlanmaya çalışıyor" iddialarını dile getirdi. 

"Protestolara katılan Amerikalıların Gazze'deki çatışmalara ilişkin görüşlerini iyi niyetle ifade ettiğini" belirten Haines, buna rağmen eylemcilerin Tahran yönetiminin faaliyetlerinden haberdar olmadığını savunarak şu iddiaları paylaştı:  

İran'ın bu kampanyasının hedefi olan Amerikalılar, yabancı bir hükümetle etkileşime girdiklerinin ya da yabancı bir hükümetten destek aldıklarının farkında olmayabilir. Tüm Amerikalıları kişisel olarak tanımadıkları hesaplarla ve aktörlerle çevrimiçi etkileşimde bulunurken dikkatli davranmaya çağırıyoruz.

Haines'in iddiaları, her türlü protestonun ardından "Bu eylemleri Soros fonluyor" iddiasında bulunan komplo teorisyenlerini hatırlattı.

Amerikan medya kuruluşu CNN ise ABD'li yetkililerin, Hamas'a desteğine rağmen İran'ın Gazze savaşında doğrudan İsrail'le çatışmaya girmekten kaçınarak dengeli bir politika uygulamayı hedeflediğini düşündüğünü aktardı. 

ABD'deki Gazze eylemleri

Gazze savaşı, ABD'de özellikle üniversite kampüslerinde geniş ölçekli protestoların fitilini ateşledi. 

ABD'deki Columbia Üniversitesi'nde 18 Nisan'da başlayan olaylar, onbinlerce öğrenci ve akademisyenin katılımıyla Princeton, Yale, MIT ve Harvard gibi prestijli eğitim kurumlarının da yer aldığı birçok üniversiteye hızla yayıldı. 

Halen yer yer süren protestolarda Amerikan gazetesi New York Times'ın en son 17 Haziran'da paylaştığı bilgilere göre, eylemlerde aralarında öğrenci ve akademisyenlerin yer aldığı toplamda en az 3 bin 100 kişi tutuklandı veya gözaltına alındı. 

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, mayıstaki açıklamasında protestoculara destek vererek "Tarihin doğru tarafındasınız" demişti.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani de Gazze yanlısı gösterilere ABD polisinin müdahalesini eleştirerek "İnsan hakları ve ifade özgürlüğü savunucusu olduğunu iddia eden Batı ülkelerinin maskesi düştü" ifadelerini kullanmıştı.

Amerikan kampüslerindeki eylemleri İran'ın örgütlediğine dair hiçbir somut veri bulunmuyor. Gözaltına alınan veya tutuklanan herhangi bir protestocunun İran yönetimiyle bağı olduğuna yönelik herhangi bir bilgi de söz konusu değil. 

İran-İsrail çatışmaları

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'deki Aksa Tufanı operasyonuyla başlayan savaşta Tahran yönetimi, Filistinli örgütün mücadelesine destek verdiğini duyurmuştu. 

Gazze savaşı, İran ve İsrail arasındaki tansiyonu da tırmandırmıştı. 

1 Nisan'da İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına hava saldırısı düzenlenmişti. İsrail'in resmen üstlenmediği olayda, İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan ikisi general rütbesinde toplam 7 kişi ölmüştü.

Tahran, konsolosluk saldırısının ülkesinin topraklarına saldırı anlamına geldiğini ve İsrail'e misillemede bulunacaklarını duyurmuştu.

Bunun ardından İran, 13 Nisan akşamı en az 170'i insansız hava aracı 120'si de balistik füze olmak üzere yaklaşık 300'e yakın silahla İsrail'e karşı saldırı düzenlemişti. Tel Aviv, bunların yüzde 99'unun İsrail ve ortaklarının hava savunma sistemleriyle etkisiz hale getirildiğini, altyapının hafif hasarlar aldığını bildirmişti. 
Independent Türkçe, CNN, AP



ABD Dışişleri Bakanı, Ruanda'yı Washington Anlaşması’nı ihlal etmemesi konusunda uyardı

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (Reuters)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (Reuters)
TT

ABD Dışişleri Bakanı, Ruanda'yı Washington Anlaşması’nı ihlal etmemesi konusunda uyardı

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (Reuters)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (Reuters)

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde stratejik öneme sahip bir şehrin M23 isyancı milisleri tarafından ele geçirilmesinin ardından, Washington'da barış anlaşmasının imzalanmasından sadece birkaç gün sonra Amerika Birleşik Devletleri Ruanda'yı harekete geçmekle tehdit etti.

fgthy
Trump, Washington'da Ruanda ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti başkanlarıyla "barış anlaşması"nın imza törenine katıldı (AFP)

Kongo Devlet Başkanı Felix Tshisekedi ve Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame, aralık ayı başlarında Trump'ın huzurunda bir barış anlaşması imzaladı.

Anlaşma, kaynak bakımından zengin Doğu Kongo'da 30 yılı aşkın süredir devam eden kanlı çatışmayı sona erdirmeyi amaçlıyor.

Anlaşmanın imzalanmasından kısa bir süre sonra, M23 isyancı milisleri stratejik öneme sahip Uvira şehrini ele geçirdi. BM uzmanlarına göre milisler Ruanda tarafından destekleniyor.

Amerika Birleşik Devletleri, bölgedeki şiddeti sona erdirmek için barış görüşmeleri başlattı. Trump, Amerika Birleşik Devletleri'nin nadir toprak minerallerinin çıkarılması konusunda her iki ülkeyle de ikili anlaşmalar imzalayacağını duyurdu.


İsrail, Lübnan ordusunun talebi üzerine Lübnan’ın güneyindeki bir köyün bombalanmasını askıya aldı

İsrail'in el-Matala yerleşim biriminden görülen Lübnan'ın güneyindeki el-Adaissa beldesi (EPA)
İsrail'in el-Matala yerleşim biriminden görülen Lübnan'ın güneyindeki el-Adaissa beldesi (EPA)
TT

İsrail, Lübnan ordusunun talebi üzerine Lübnan’ın güneyindeki bir köyün bombalanmasını askıya aldı

İsrail'in el-Matala yerleşim biriminden görülen Lübnan'ın güneyindeki el-Adaissa beldesi (EPA)
İsrail'in el-Matala yerleşim biriminden görülen Lübnan'ın güneyindeki el-Adaissa beldesi (EPA)

İsrail ordusunun Arapça Sözcüsü Avichay Adraee, Lübnan ordusunun ateşkes anlaşmasının ‘ihlal edilmesi’ meselesini ele almak için bölgeye erişim talebinde bulunmasının ardından, İsrail'in dün Lübnan’ın güneyindeki bir köye düzenlemeyi planladığı hava saldırısını askıya aldığını söyledi.

İsrail dün sabah, Lübnan’daki silahlı grup Hizbullah'ın altyapısına saldırı düzenleyeceğini açıklayarak Yanuh köyü için tahliye uyarısında bulunmuştu.

Adraee, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Uyarı yayınlandıktan sonra, Lübnan ordusu suç unsuru bulunan belirli bir bölgeye erişim ve anlaşmanın ihlalini ele almak için talepte bulundu. İsrail ordusu bunu kabul etmeye karar verdi ve buna bağlı olarak saldırı geçici olarak askıya alındı.”

frgty6
İsrail, Lübnan'ın güneyindeki Ensar ve Zarariya arasındaki bölgeye iki hava saldırısı düzenledi (Sosyal medya)

İsrail ve Lübnan, 2024 yılında ABD'nin arabuluculuğunda bir ateşkes anlaşması imzalayarak, İsrail ile Hizbullah arasında bir yılı aşkın bir süre devam eden ve İsrail’in İran yanlısı grubu ciddi şekilde zayıflatan saldırılarıyla sonuçlanan çatışmalara son verdi. O tarihten bu yana, iki taraf birbirlerini ateşkesi ihlal etmekle suçluyor.

İsrail, geçtiğimiz salı günü, Lübnan'ın güneyindeki birkaç bölgede Hizbullah'ın altyapısının olduğunu iddia ettiği hedefleri bombaladı.

Lübnan ve İsrail, ABD Başkanı Donald Trump'ın ‘Ortadoğu’da barış gündemine’ uygun olarak görüşmelerin kapsamını genişletme yönündeki talebine yanıt olarak, aralarındaki ateşkesi izleyen askeri komiteye sivil temsilciler gönderdi.


Trump yönetimi, Bolsonaro davasını yöneten yargıca yaptırımı kaldırdı

Moraes, X'e yönelik kapatma davası nedeniyle Elon Musk'la da atışmıştı (Reuters)
Moraes, X'e yönelik kapatma davası nedeniyle Elon Musk'la da atışmıştı (Reuters)
TT

Trump yönetimi, Bolsonaro davasını yöneten yargıca yaptırımı kaldırdı

Moraes, X'e yönelik kapatma davası nedeniyle Elon Musk'la da atışmıştı (Reuters)
Moraes, X'e yönelik kapatma davası nedeniyle Elon Musk'la da atışmıştı (Reuters)

ABD, Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes'e uyguladığı yaptırımı kaldırdı.

ABD Hazine Bakanlığı'ndan cuma günü yapılan açıklamada, Moraes'e 30 Temmuz'da getirilen yaptırımların kaldırıldığı duyuruldu.

Donald Trump yönetimi, Moraes'in eşi Viviane Barci de Moraes ve onun hukuk eğitim şirketi Instituto Lex'i de yaptırım listesinden çıkardı.

Açıklamada, "Moraes'e yaptırımın sürdürülmesi, ABD'nin dış politika çıkarlarıyla bağdaşmamaktadır" dendi.

Moraes, 2022 seçimlerinin ardından darbe planladığı gerekçesiyle eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro hakkında başlatılan hukuki süreci yürütüyordu.

Davada 70 yaşındaki Bolsonaro'ya 27 yıl 3 ay hapis cezası verilmişti. Radikal sağcı siyasetçinin avukatları, sağlık sorunları nedeniyle eski liderin ev hapsinde kalmasını talep etmişti. Ancak Yüksek Mahkeme yargıcı, geçen ay yaptığı açıklamada davanın tüm hukuki süreçlerinin tamamlandığını ve temyiz yolunun bulunmadığını bildirmişti. Hapis cezasının kesinleştiğine ve infazının başlatılmasına hükmetmişti.

Brezilya'da 2022'de düzenlenen devlet başkanı seçimini ikinci turda solcu Lula da Silva kazanmış, 1 Ocak 2023'te parlamentoda yemin ederek göreve başlamıştı.

Ancak radikal sağcı Bolsonaro destekçileri, önce ülkede günlerce süren otoyol kapatma eylemleri yapmış, 8 Ocak 2023'te de Ulusal Kongre binasını basmıştı.

Olaylar, 6 Ocak 2021'de Trump destekçilerinin ABD Kongresi'ni basmasına benzetilmişti.

Trump ise Bolsonaro hakkındaki davayı "cadı avı" diye nitelemiş, yargıç Moraes'e yaptırım kararı almıştı. Washington ayrıca Lula yönetimine yüzde 50 gümrük vergisi de getirmişti.

Brezilya'da Bolsonaro'nun hapis cezasının düşürülmesi için Temsilciler Meclisi'ne sunulan teklif çarşamba günü onaylanmıştı. Tasarının yasalaşması için Senato'dan geçmesi ve Lula tarafından da onaylanması gerekiyor.

Teklif kapsamında Ulusal Kongre baskınında yer aldıkları gerekçesiyle hapse atılanların da serbest bırakılması veya cezalarının azaltılması isteniyor.

Tartışmalı teklif için Temsilciler Meclisi'nde düzenlenen oturumda siyasetçiler arasında arbede yaşanmıştı. Solcu parlamenter Glauber Braga, meclis başkanının koltuğuna oturup kalkmamış, "darbe girişimi hamlesine karşı protesto düzenlediğini" söylemişti.

Polisin müdahale ettiği olayda bazı parlamenterler ve gazeteciler de dışarı çıkarılmıştı.

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post