Dune'dan ilham aldılar: İdrarı suya çeviren astronot kıyafeti tasarlandı

Dune serisinin beyazperde uyarlamalarını Denis Villeneuve yönetmişti (Warner Bros)
Dune serisinin beyazperde uyarlamalarını Denis Villeneuve yönetmişti (Warner Bros)
TT

Dune'dan ilham aldılar: İdrarı suya çeviren astronot kıyafeti tasarlandı

Dune serisinin beyazperde uyarlamalarını Denis Villeneuve yönetmişti (Warner Bros)
Dune serisinin beyazperde uyarlamalarını Denis Villeneuve yönetmişti (Warner Bros)

Bilim insanları idrarı içme suyuna dönüştürebilen bir astronot kıyafeti tasarladı. 

ABD'nin prestijli eğitim kurumlarından Cornell Üniversitesi'nde yürütülen araştırmada geliştirilen kıyafetin, 2030'a kadar NASA'nın Artemis görevlerinde kullanılması hedefleniyor. 

NASA, Ay'ın güney kutbuna bir mürettebat göndermeyi amaçlayan Artemis III görevine 2026'da başlamayı planlıyor. Proje kapsamında 2030'lara kadar Mars'a insanlı görevler başlatılması da öngörülüyor. 

NASA'nın mevcut uzay giysisi idrar ve dışkıyı toplamak için emici bir bebek bezi kullanıyor.

Araştırmada çalışan Sofia Etlin, "Astronotların bebek bezi giymek zorunda kalması yerine, tasarladığımız sistem idrarı topluyor ve daha sonra filtreleyerek giysi içinde içilebilir su olarak geri veriyor" dedi.

Giysi idrarı topladıktan sonra bir vakum pompası bunu filtre sistemine aktarıyor, buradaki osmoz işleminin ardından temiz su bir elektrolit çözeltisiyle karıştırılıyor ve astronotun içmesi için giysiye geri pompalanıyor. 

zxscdfvg
Arıtma sisteminin ağırlığı yaklaşık 8 kilogram (Claire Walter ve Karen Morales)

Hakemli dergi Frontiers in Space Technology'de yayımlanan çalışmaya göre 500 mililitre idrarın toplanması ve arıtılması sadece 5 dakika sürüyor. Filtrelenmiş suyun elektrolitlerle zenginleştirilip enerji içeceğine dönüştürülmesi de sistemin artılarından. 

Etlin, astronotların kıyafetlerindeki su bölümünde yalnızca 1 litre su taşınabildiğine dikkat çekerek, "Bu, 10 saat hatta acil bir durumda 24 saate kadar sürebilen daha uzun süreli Ay uzay yürüyüşleri için yetersiz" dedi.

Vücudun kaybettiği tüm nemi ve idrarı içme suyuna dönüştüren "damıtıcı giysi" (stillsuit) teknolojisi, Frank Herbert'ün ünlü bilimkurgu serisi Dune'daki Arrakis gezegeninde yaşayan Fremenler tarafından kullanılıyor. 

Dune serisini 15 yaşındayken okuduğunu söyleyen Etlin, "Kendimi bildim bileli Dune hayranıyım. Bir gün damıtıcı giysiyi tasarlamak hep hayalimdi" dedi. Bilim insanı, bu teknolojiyi ileride standart astronot kıyafeti haline getirmeyi amaçladıklarını belirtti. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Guardian, Science News



Trump'a yönelik suikast girişiminin ardından ABD Gizli Servisi altı üyesini görevden uzaklaştırdı

ABD Başkanı Donald Trump, Pensilvanya'daki suikast girişiminin ardından alandan ayrılırken (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Pensilvanya'daki suikast girişiminin ardından alandan ayrılırken (Reuters)
TT

Trump'a yönelik suikast girişiminin ardından ABD Gizli Servisi altı üyesini görevden uzaklaştırdı

ABD Başkanı Donald Trump, Pensilvanya'daki suikast girişiminin ardından alandan ayrılırken (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Pensilvanya'daki suikast girişiminin ardından alandan ayrılırken (Reuters)

New York Post'un haberine göre ABD Gizli Servisi, ABD Başkanı Donald Trump'a geçen yıl Butler, Pensilvanya'daki bir miting sırasında düzenlenen suikast girişimiyle ilgili başarısızlıkları nedeniyle altı üyesini açığa aldı.

Gizli Servis Yardımcı Direktörü Matthew Quinn dün CBS News'e yaptığı açıklamada, altı ajanın 10 ila 42 gün arasında değişen sürelerle açığa alındığını ve bu süre zarfında kendilerine ödeme yapılmayacağını ifade etti.

Ajanlar kovulmayacak, ancak işe döndüklerinde daha az operasyonel sorumlulukları olan pozisyonlara atanacaklar.

Quinn, “Bu sorunu çözmek için işten çıkarmalara başvurmayacağız. Temel nedene odaklanacağız ve bizi bu duruma getiren eksiklikleri ele alacağız” ifadelerini kullandı.

Trump, 13 Temmuz 2024'te Butler'daki bir seçim mitingi sırasında suikastçı Thomas Matthew Crooks tarafından kulağından vurularak yaralanmıştı.

Olayda, eski itfaiyeci Corey Comperatore, ailesini Crooks'un kurşunlarından korurken öldürüldü. Gizli Servis'ten bir keskin nişancının Trump'ın açıkça görebileceği bir çatıda bulunan 20 yaşındaki genci vurarak öldürmesinden önce iki kişi daha ağır yaralandı.

Suikast girişimiyle ilgili olarak eylül ayında yayınlanan sert bir Senato raporu, Crooks'un ölümcül saldırıyı gerçekleştirebilmesinde ‘Gizli Servis'in öngörülebilir ve önlenebilir birçok planlama ve operasyonel hatasının katkıda bulunduğu’ sonucuna vardı.

Raporda, “Bu nedenler arasında rol ve sorumlulukların net olmaması, eyalet düzeyindeki kolluk kuvvetleriyle yetersiz koordinasyon, etkili iletişim eksikliği ve daha birçok neden yer alıyor” denildi.

Trump'a yönelik ikinci bir suikast girişimi iki ay sonra Florida Palm Beach'teki golf sahasında gerçekleşti.

Quinn, “Butler olayı operasyonel bir hataydı ve şimdi bunun bir daha yaşanmamasını sağlamaya odaklanmış durumdayız” dedi.

Quinn, teşkilatın artık yeni bir insansız hava aracı (İHA) filosuna ve ajanların doğrudan yerel kolluk kuvvetleriyle telsiz bağlantısı kurmasına olanak tanıyan mobil komuta merkezlerine sahip olduğunu kaydetti.