Bilim insanları idrarı içme suyuna dönüştürebilen bir astronot kıyafeti tasarladı.
ABD'nin prestijli eğitim kurumlarından Cornell Üniversitesi'nde yürütülen araştırmada geliştirilen kıyafetin, 2030'a kadar NASA'nın Artemis görevlerinde kullanılması hedefleniyor.
NASA, Ay'ın güney kutbuna bir mürettebat göndermeyi amaçlayan Artemis III görevine 2026'da başlamayı planlıyor. Proje kapsamında 2030'lara kadar Mars'a insanlı görevler başlatılması da öngörülüyor.
NASA'nın mevcut uzay giysisi idrar ve dışkıyı toplamak için emici bir bebek bezi kullanıyor.
Araştırmada çalışan Sofia Etlin, "Astronotların bebek bezi giymek zorunda kalması yerine, tasarladığımız sistem idrarı topluyor ve daha sonra filtreleyerek giysi içinde içilebilir su olarak geri veriyor" dedi.
Giysi idrarı topladıktan sonra bir vakum pompası bunu filtre sistemine aktarıyor, buradaki osmoz işleminin ardından temiz su bir elektrolit çözeltisiyle karıştırılıyor ve astronotun içmesi için giysiye geri pompalanıyor.
Hakemli dergi Frontiers in Space Technology'de yayımlanan çalışmaya göre 500 mililitre idrarın toplanması ve arıtılması sadece 5 dakika sürüyor. Filtrelenmiş suyun elektrolitlerle zenginleştirilip enerji içeceğine dönüştürülmesi de sistemin artılarından.
Etlin, astronotların kıyafetlerindeki su bölümünde yalnızca 1 litre su taşınabildiğine dikkat çekerek, "Bu, 10 saat hatta acil bir durumda 24 saate kadar sürebilen daha uzun süreli Ay uzay yürüyüşleri için yetersiz" dedi.
Vücudun kaybettiği tüm nemi ve idrarı içme suyuna dönüştüren "damıtıcı giysi" (stillsuit) teknolojisi, Frank Herbert'ün ünlü bilimkurgu serisi Dune'daki Arrakis gezegeninde yaşayan Fremenler tarafından kullanılıyor.
Dune serisini 15 yaşındayken okuduğunu söyleyen Etlin, "Kendimi bildim bileli Dune hayranıyım. Bir gün damıtıcı giysiyi tasarlamak hep hayalimdi" dedi. Bilim insanı, bu teknolojiyi ileride standart astronot kıyafeti haline getirmeyi amaçladıklarını belirtti.
Independent Türkçe, Wall Street Journal, Guardian, Science News
