İran Cumhurbaşkanı Avrupa ile 'yapıcı diyalog' arayışında

Resim İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (DPA)
Resim İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (DPA)
TT

İran Cumhurbaşkanı Avrupa ile 'yapıcı diyalog' arayışında

Resim İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (DPA)
Resim İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (DPA)

İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, bugün yerel bir gazetede yayımlanan yazısında, Avrupa ülkeleriyle "yapıcı diyalog" içinde olmaya hazır olduğunu ifade etti.

Tahran Times'da yayınlanan açıklamasında "Yeni dünyaya mesajım, ilişkilerimizi doğru yola sokmak için Avrupa ülkeleriyle yapıcı bir diyalog içine girmeyi dört gözle bekliyorum" diye yazdı.

Pezeşkiyan, İran'ın nükleer silah edinme peşinde olmadığını vurgulayarak, Tahran'ın komşularıyla ilişkilerini geliştireceğini ve Avrupa ile yakınlaşacağını belirtti.

Pezeşkiyan, ABD'nin İran'ın baskıya boyun eğmeyeceğini anlaması gerektiğini belirterek şunları söyledi: ABD, İran'ın baskıya boyun eğmediğini ve eğmeyeceğini, İran'ın savunma doktrininin nükleer silahları içermediğini kesin olarak anlamalıdır.

69 yaşındaki kalp cerrahı Pezeşkiyan, pragmatik bir dış politikayı teşvik etme, 2015 nükleer anlaşmasını yeniden canlandırmak için büyük güçlerle şu anda durmuş olan müzakereler üzerindeki gerilimi hafifletme, sosyal liberalleşme ve siyasi çoğulculuk umutlarını iyileştirme sözü verdi. Pezeşkiyan, "Çin ve Rusya zor zamanlarımızda sürekli olarak yanımızda durdular. Bu dostluğa derinden değer veriyoruz" dedi. "Rusya, İran'ın önemli bir stratejik müttefiki ve komşusudur. Benim yönetimim iş birliğimizi genişletme ve güçlendirme konusunda kararlıdır" diyen Cumhurbaşkanı, Tahran'ın Ukrayna'daki çatışmayı sona erdirmeye yönelik girişimleri güçlü bir şekilde destekleyeceğini belirtti. "İran halkı bana haklarımız, onurumuz ve bölgede ve dünyada hak ettiğimiz rolde ısrar ederken uluslararası arenada yapıcı angajman sürdürmem için güçlü bir yetki verdi" diyen Pezeşkiyan, "Bu tarihi çabada bize katılmak isteyen herkese açık bir davette bulunuyorum" ifadelerini kullandı.



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times