Telekomünikasyon tarihindeki en büyük küresel kesintiden hangi şirketler ve hizmetler etkilendi?

Sidney Havalimanı'ndaki uçak program panosu (AFP)
Sidney Havalimanı'ndaki uçak program panosu (AFP)
TT

Telekomünikasyon tarihindeki en büyük küresel kesintiden hangi şirketler ve hizmetler etkilendi?

Sidney Havalimanı'ndaki uçak program panosu (AFP)
Sidney Havalimanı'ndaki uçak program panosu (AFP)

Bugün (cuma) dünya, birçok ülkede havayolu şirketlerini, medya kuruluşlarını ve kurumları etkileyen tarihin en büyük internet kesintisine tanık oldu.

Microsoft

ABD'li teknoloji devi Microsoft, sorun çözülürken ‘hafifletici önlemler’ aldığını açıkladı.

Şirket, ‘hizmet bozulması’ başlıklı bir mesajda, kullanıcıların ‘çeşitli uygulamalara ve hizmetlere (Microsoft 365) erişemeyebileceğini’ doğruladı.

dsfvgrt
Teknik arıza nedeniyle uçuşu ertelenen bir yolcu (AFP)

Şirket kesintinin sorumluluğunu açıkça belirtmedi. Ancak ‘bu olayı yüksek öncelikli ve acil bir durum olarak ele alırken, bozulan diğer (Microsoft 365) uygulamalar üzerinde devam eden etkiyi ele almaya devam ettiğini’ doğruladı.

Fransız siber güvenlik ajansı ANSSI, ‘kesintinin bir siber saldırıdan kaynaklandığını gösteren hiçbir kanıt olmadığını’ belirterek, ‘ekiplerin Fransa'daki etkilenen kuruluşları tespit etmek ve kesintinin kaynağını belirlemek için tamamen seferber olduğunu’ bildirdi.

Kesinti havalimanlarını etkiledi

Aralarında Zürih, Berlin, Amsterdam Schiphol ve İspanya'daki tüm havalimanlarının da bulunduğu çok sayıda havalimanı kesintiden etkilendiğini duyurdu. Diğer yandan Delta, United, American Airlines, Air France, İrlanda'nın Ryanair ve üç Hint havayolu şirketi de dahil olmak üzere çok sayıda havayolu şirketi sorun bildirdi.

Berlin Havalimanı Sözcüsü, ‘check-in işlemlerinde yaşanan gecikmelerin’ ardından, öğle saatlerinde trafiğin kısmen yeniden başladığını duyurdu.

xcfdvbg
Sidney Havalimanı'ndaki yolcular (AFP)

Hollandalı Kraliyet Havayolları KLM, ‘uçuşları yönetmeyi imkânsız kılan’ bir arıza nedeniyle ‘operasyonlarının büyük bölümünü’ askıya aldığını duyurdu.

İspanya'nın yolcu sayısı bakımından dünya birincisi olan havalimanlarının işletmecisi Aena, uçuşlardaki olası ‘gecikmeler’ hakkında bilgi verdi. Kuruluş, söz konusu küresel teknik olayın, esas olarak yolcular için kayıt ve bilgi noktalarını etkilediğini belirtti.

Kuruluş, arızanın giderilmesini beklerken, kayıt ve biniş işlemlerini manuel olarak gerçekleştiren Hintli SpiceJet şirketinin düşük maliyetli uçuşlar için yaptığına benzer şekilde, bazı işlemleri ‘manuel sistemlerle’ gerçekleştirdiğini duyurdu.

Press Trust of India (PTI), check-in sürecindeki teknik bir sorun nedeniyle yolcuların turistik sahil bölgesi Goa'da ‘mahsur kaldığını’ bildirdi.

sfergt
Sidney Havalimanı'ndaki yolcular (AFP)

Ryanair ise tüm yolculara ‘uçuşlarından en az 3 saat önce havalimanına gelmelerini’ tavsiye etti.

Ryanair ve Wizz Air tarafından indirimli uçuşlar için kullanılan Fransa'nın Beauvais Havalimanı’nda, gerçek zamanlı çevrimiçi kalkış ve iniş verilerine göre uçuşlar normal şekilde devam etti.

Kesintiden etkilenen Arap ülkeleri

Kuveyt Havayolları, bazı havalimanlarının sistemlerinde ve bulut bilişim platformlarında meydana gelen küresel teknik aksaklık nedeniyle herhangi bir acil duruma karşı gerekli hazırlıkları yapmak üzere Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile sürekli koordinasyon halinde olduğunu duyurdu.

Yapılan açıklamada, ‘operasyonlarda herhangi bir gelişme olması durumunda şirketin resmi kanalları aracılığıyla bir duyuru yapılacağı’ belirtildi.

Jazeera Airways tarafından yapılan açıklamada, küresel hizmet kesintisinden etkilenildiği belirtilerek, “Küresel Microsoft kesintisi bilgi teknolojisi sistemlerimizi ve operasyonlarımızı ciddi şekilde etkiledi” denildi.

Beyrut Refik Hariri Uluslararası Havalimanı Başkanı Fadi el-Hasan, küresel kesintinin havalimanının kayıt ve rezervasyon sistemlerini kısa süreliğine etkilediğini, ancak hava trafiğini etkilemediğini söyledi.

scdvfdfev
Sidney Havalimanı'ndaki yolcular (AFP)

Dubai Uluslararası Havalimanı, bazı havayolları aracılığıyla seyahat eden yolcular için kimlik doğrulama hizmetini etkileyen küresel bir teknik aksaklığın ardından operasyonların normale döndüğünü açıkladı.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanlığı, küresel teknik aksaklığın bazı elektronik sistemlerini etkilediğini belirterek, kullanıcılara sorun çözülene kadar herhangi bir işlem yapmaktan kaçınmalarını tavsiye etti.

Paris Olimpiyatları

Paris 2024 Olimpiyatları Organizasyon Komitesi, kesintinin olimpiyat organizatörlerinin ‘bilgi işlem operasyonlarını aksattığını’ bildirdi.

Komite tarafından yapılan açıklamada, “Microsoft'un yazılımını etkileyen küresel teknik sorunların farkındayız. Bu sorunlar Paris 2024'teki bilgi teknolojileri operasyonlarını aksatıyor” denildi.

btrgb
Amsterdam Schiphol Havalimanı (AFP)

Organizasyon Komitesi’nden bir kaynak, kredi sisteminin değiştirildiğini ve bazı kişilerin kartlarını çekmelerinin engellendiğini söyledi.

Bu durumun uçuşları iptal edilen sporcuların gelişini de aksatabileceğini, çünkü birkaç saat boyunca havaalanlarındaki faaliyetlerin durma noktasına geldiğini ve uçuşların havayolları tarafından iptal edildiğini sözlerine ekledi.

Kaynak, “Paris 2024 Olimpiyatları teknik ekipleri, bu sorunların etkisini en aza indirmek için tamamen harekete geçirildi. Ayrıca operasyonların sürekliliğini sağlamak için acil durum planları devreye sokuldu” ifadelerini kullandı.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.