Myanmar'da cunta, eğitim kurumlarına saldırıyor: "174 okul bombalandı"

"Gençler akıl ve umut yerine hizipçilik ve savaşla büyüyecek"

Sagaing bölgesindeki Chaung Ma kasabasında bulunan bir okulun çatısı saldırılarda ağır hasar aldı (Mandalay Free Press)
Sagaing bölgesindeki Chaung Ma kasabasında bulunan bir okulun çatısı saldırılarda ağır hasar aldı (Mandalay Free Press)
TT

Myanmar'da cunta, eğitim kurumlarına saldırıyor: "174 okul bombalandı"

Sagaing bölgesindeki Chaung Ma kasabasında bulunan bir okulun çatısı saldırılarda ağır hasar aldı (Mandalay Free Press)
Sagaing bölgesindeki Chaung Ma kasabasında bulunan bir okulun çatısı saldırılarda ağır hasar aldı (Mandalay Free Press)

Myanmar'da cuntanın 2021'den beri aralarında üniversitelerin de bulunduğu en az 174 okula saldırı düzenlediği bildirildi.

Birleşik Krallık (BK) merkezli kâr amacı gütmeyen araştırma grubu Centre for Information Resilience (CIR), saldırı düzenlenen bölgedeki görüntüleri analiz ettiği çalışmasını bugün yayımladı. 

2021'deki darbeden bu yana cuntanın eğitim kurumlarına yaptığı saldırılarda en az 64 kişinin öldüğü, 106 kişinin de yaralandığı bildirildi. Diğer yandan kuruluş, bölgeye erişemediğinden kayıpların tam boyutunu doğrulamanın zor olduğunu aktardı. 

CIR'nin Myanmar sorumlusu Matt Lawrence, saldırıların yarısından fazlasında eğitim merkezlerinin önemli ölçüde hasar gördüğünü, bunun da gençler üzerinde kalıcı travmatik etkiler yaratabileceğini belirtti.

Lawrence, BK'nin önde gelen gazetelerinden Guardian'a şunları söyledi: 

Beni endişelendiren şey, bu çatışma devam ettikçe, muhtemelen de uzun süre devam edecek, şiddetin bu nesil tarafından miras alınacak olması. Eğitim sisteminin onlara vereceği akıl ve umutla hareket etmek yerine, hizipçilik ve savaşla büyüyecekler.

Kuruluş, araştırmasında sosyal medyada paylaşılan görüntülerin yanı sıra cunta karşıtı direniş örgütlerinin ilettiği drone görüntülerini ve bilgileri de analiz etti.

Lawrence, en büyük yıkımlardan bazılarının şiddetli çatışmaların yaşandığı Hindistan sınırındaki Sagaing bölgesinde gerçekleştiğini söyledi.
Myanmar ordusu, Kaçin eyaletindeki Mung Lai Hkyet göçmen kampına da geçen yıl hava saldırısı düzenlemişti (AP)​​​​Myanmar ordusu, Kaçin eyaletindeki Mung Lai Hkyet göçmen kampına da geçen yıl hava saldırısı düzenlemişti (AP)​​​​
Hasarı yaratan tarafın her zaman net şekilde tespit edilemediğine dikkat çeken Lawrence, hava saldırılarında kullanılan uçaklara yalnızca Myanmar ordusunun erişimi olduğunu vurguladı. 

Cuntanın yoğun hava saldırıları düzenlediğini belirten CIR yetkilisi, Myanmar'daki iç savaşta asıl kaybeden tarafın çocuklar ve gençler olduğunu söyleyerek şöyle devam etti: 

Her iki taraf da saldırdıkları okulların, o sırada askeri bir amaç için kullanıldığını söyleyecektir. Korunması gereken bu alanlara saldırılırken genellikle bu bahane öne sürülüyor fakat çoğu zaman bir topluluğun çocukları eğitmek için elindeki tek altyapı bunlar. Buraların yıkılması, onların eğitim fırsatını da ortadan kaldırıyor.

Raporu değerlendiren BK Dışişleri Bakanlığı da yayımladığı açıklamada "Başta Myanmar ordusu olmak üzere tüm taraflara hava saldırılarından kaçınma ve sivil altyapıyı koruma çağrımızı yineliyoruz" ifadelerine yer verdi.

2021'deki darbenin ardından silahlı direnişle karşılaşan ve ülke topraklarının neredeyse yarısının kontrolünü direniş gruplarına kaptıran cuntadan raporla ilgili açıklama gelmedi.

ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Armed Conflict Location & Event Data Project'in (ACLED) haziranda paylaştığı bilgilere göre darbe sonrasında yaşanan çatışmalarda en az 50 bin kişi öldürüldü.
Independent Türkçe, Guardian, Centre for Information Resilience



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24