İsrail basını: Tel Aviv, Muhammed ed-Deyf'in öldürüldüğüne dair bir teyit aldı

Deyf daha önce yedi suikast girişimini atlattığından resmi açıklamada temkinli bir dil kullanıldı

İsrail'in 13 Temmuz'da İzzettin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Deyf'i öldürmek amacıyla Han Yunus yakınlarındaki el-Mevasi bölgesine düzenlediği saldırının yol açtığı yıkım (AFP)
İsrail'in 13 Temmuz'da İzzettin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Deyf'i öldürmek amacıyla Han Yunus yakınlarındaki el-Mevasi bölgesine düzenlediği saldırının yol açtığı yıkım (AFP)
TT

İsrail basını: Tel Aviv, Muhammed ed-Deyf'in öldürüldüğüne dair bir teyit aldı

İsrail'in 13 Temmuz'da İzzettin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Deyf'i öldürmek amacıyla Han Yunus yakınlarındaki el-Mevasi bölgesine düzenlediği saldırının yol açtığı yıkım (AFP)
İsrail'in 13 Temmuz'da İzzettin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Deyf'i öldürmek amacıyla Han Yunus yakınlarındaki el-Mevasi bölgesine düzenlediği saldırının yol açtığı yıkım (AFP)

İsrail televizyonu Kanal 14, dün yaptığı açıklamada, Hamas'ın silahlı kanadı Kassam Tugayları'nın komutanı Muhammed Deyf'in bir haftayı aşkın bir süre önce Han Yunus'ta düzenlenen saldırıda öldürüldüğüne dair teyidin İsrail'e ulaştığını ve ölümüne ilişkin resmî açıklamanın yakında yapılacağını duyurdu.

Kanal 14, onlarca yıldır devam eden takip ve yedi başarısız suikast girişiminin ardından Deyf'in, 13 Temmuz Cumartesi sabahı Hamas'ın Han Yunus Tugayı Komutanı Rafi Selame'nin 100 kişiyle birlikte öldürüldüğü saldırıda öldüğünün doğrulandığını bildirdi.

dfevrb
Netanyahu’nun daha önce Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah şehrinde görevli İsrail askerlerini ziyaretinden bir kare (İsrail Hükümet Medya Ofisi - Reuters)

Kanal 14'ün haberi İsrail'den sızan bilgiler ve İsrailli yetkililerin Hamas'ın Deyf'in durumunu gizlemeye çalıştığını ve suikasttan emin olduklarını belirten açıklamalarıyla örtüşüyordu. Ancak Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayya'nın daha önce yaptığı, Deyf'in hayatta olduğunu ve kendisinin öldürüldüğünü söyleyerek alay eden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun açıklamalarını dinlediğini söylediği bir açıklama dışında Hamas Hareketi’nden bu konuda herhangi bir yorum yapılmadı. İsrail Başbakanı Netanyahu, İsrail ordusunun Deyf'in hedef alındığını duyurmasının ardından yaptığı açıklamada, saldırının sonuçlarının teyit edilemediğini, ancak Deyf'in öldürüldüğünü belirtmişti.

“Resmi duyuruyu bekletiyoruz”

İsrail, savaş sırasında yapılan, ancak yanlış olduğu için askeri ve siyasi liderlik başta olmak üzere kendisini büyük ölçüde utandıran bazı açıklamalardan sonra, kesin bir onay alana kadar Deyf’in akıbetiyle ilgili resmi bir açıklama yapmaktan kaçınıyor.

Şarku’l Avsat, Hamas kaynaklarına Deyf'in akıbetini sordu, ancak net yanıtlar alamadı. Bir kaynak, Hamas içinde çok az kişinin ne olduğunu bildiğini ve Hamas’ın bu yüzden sessiz kalmayı tercih ettiği söyledi.

Hamas Hareketi, İsrail'in birkaç hafta önce Nuseyrat Mülteci Kampı’nda düzenlenen bir saldırıda Deyf'in yardımcısı Mervan İsa'nın öldürüldüğünü duyurması karşısında da sessizliğini korumuştu. Hamas, İsrail'in Han Yunus Tugayı Komutanı Rafi Selame'nin de Muhammed ed-Deyf'i hedef alan aynı saldırıda öldürüldüğünü duyurması konusunda da yorum yapmadı.

Kassam Tugayları Komutanı Salah Şahade’nin İsrail tarafından gerçekleştirilen suikast sonucu öldürülmesinin ardından 2002 yılında Kassam Tugayları'nın komutasını devralan Deyf, oldukça gizemli bir figür olarak kabul ediliyor. Deyf, yıllardır kamuoyu önüne çıkmadığı için Hamas açıklamadığı sürece hayatta olup olmadığını bilmek oldukça güç.

Deyf’in görüntüsü

Gazze Şeridi’nde 7 Ekim’den sonra başlayan savaş öncesinde, sadece aile üyeleri ve Hamas Hareketi’nin bazı liderlerinden oluşan küçük bir grupla görüşen Deyf’in nerede olduğunu genellikle bu küçük çevre de bilmiyordu. Bu durum İsrail'in geçtiğimiz yılın sonunda dördüncü fotoğrafını yayınlamasına kadar böyle devam etti. Deyf’in kamuoyu ile paylaşılan ilk resmi çok eskiydi. Henüz genç bir adamken çekilmişti. İkinci fotoğrafta maskeli olarak görüldü. Üçüncü fotoğraf gölgesinin fotoğrafı, dördüncü fotoğraf ise onu halka açık bir yerde, saçları ağarmış, kirli sakallı ve tek gözü kör halde sessizce bir kişinin yanında otururken gösteriyordu.

azsxdcfe
Muhammed ed-Deyf’in arşiv fotoğrafı

Deyf, tüm hareketlerini çok gizli şekilde gerçekleştirdiğine şüphe yok. Takip edilme olasılığını en aza indirmek için teknolojiyi kullanmayan Deyf, zeki ve kıvrak zekalı biri. Görünmeyi pek sevmeyen Deyf, nadiren sesli mesaj yayınlamak zorunda kaldı. Son ses kaydında, mevcut savaşın fitilini ateşleyen Aksa Tufanı Operasyonu da dahil olmak üzere İsrail ile yeni bir savaşın başladığını duyurdu. Mevcut savaş sırasında bile İsrail'in onu takip etmesi hiç kolay olmadı. Öyle ki İsrail dokuz aydan fazla bir süredir devam eden aramalarının ardından Han Yunus’ta Deyf’i hedef almak için ilk girişiminde bulundu.

Kanal 14, Deyf’in kendini nadiren gösterdiğini, çünkü 7 Ekim saldırısı da dahil olmak üzere İsraillilere yönelik uzun yıllara yayılan birçok saldırıdan sorumlu tutulduğunu söyledi. Son yıllarda İsrail'in bir numaralı hedefi haline gelen Deyf, çok sayıda suikast girişiminden kurtuldu. İsrail güvenlik kurumlarının, Deyf’in bu kez de kurtulmuş olabileceği çekincesiyle suikastı duyururken temkinli davranmasının nedenlerinden biri de bu.

Önemli göstergeler

Netanyahu, Deyf'in suikasta uğradığına dair önemli göstergeler olduğunu teyit ederken, ABD'nin İsrail Büyükelçisi Jack Lew, Deyf'in öldürüldüğüne dair birtakım emareler olduğunu söyledi. Eğer Deyf'in öldürüldüğü doğrulanırsa bu, 20 yılı aşkın bir süredir liderliğini yaptığı, yarı düzenli bir orduya dönüştürdüğü, Filistinlilerin bir numaralı askeri gücü haline gelen ve İsrail ile caydırıcı bir denge kurmayı büyük ölçüde başaran Kassam Tugayları için ağır bir darbe olacaktır. Kassam Tugayları, 7 Ekim'de Aksa Tufanı Operasyonu sırasında karadan, havadan ve denizden saldırılar düzenleyerek İsrail'i şaşkına çevirdi.

Deyf’e yönelik daha önceki başarısız suikast girişimlerinin ardından 7 Ekim’den bu yana Deyf'in ortadan kaldırılması İsrail için bir takıntı haline geldi. Tüm bu başarısız girişimler ve Deyf'in bunlardan sağ kurtulması, onun Kassam Tugayları'ndaki işlevsel rolünün ötesinde bir Filistin ikonuna dönüşmesine yol açtı.

scdevf
İsrail’in Han Yunus yakınlarındaki el-Mevasi bölgesine düzenlediği bombardımanda ölenlerden birinin cesedini taşıyan Filistinliler (AP)

İsrail, Deyf’e ilk kez 2001 yılında, ikinci kez 2002 yılında el-Cela Caddesi'nde bir aracı hedef alarak suikast girişiminde bulundu. Deyf, suikast girişiminden yaralı olarak kurtuldu. Üçüncü suikast girişimi, 2003 yılında Şeyh Rıdvan Mahallesi’nde Hamas liderleriyle bir toplantı sırasında gerçekleşti ve Deyf, yine hayatta kaldı. Dördüncü suikast girişimi 2004 yılında yine Şeyh Rıdvan Mahallesi’nde Ebu Silmiye ailesine ait bir apartman dairesinde düzenlendi. Deyf, bu suikast girişimini ağır yaralı olarak atlattı. Beşinci suikast girişimi 2014 yılında ed-Dalu ailesine ait bir evde gerçekleşti. Deyf, bu saldırıda eşini ve iki oğlunu kaybetti. Deyf, 2021'de Rimal Mahallesinde gerçekleşen altıncı suikast girişiminden yine sağ kurtulmayı başardı.

Eğer Deyf'in öldürüldüğü doğrulanırsa, İsrail Refah Tugayı Komutanı Muhammed Şabana, Gazze Tugayı Komutanı İzzeddin el-Haddad, İsrail'in daha önce suikast düzenlediğini açıkladığı, ancak doğruluğu teyit edilmeyen Raid Saad ve Hamas'ın Gazze'deki lideri Yahya es-Sinvar'ın kardeşi Muhammed es-Sinvar dışında Kassam Tugayları’nın askeri konseyinin üst düzey isimlerini ortadan kaldırmış olacak.

Hamas’tan kaynaklar, Kassam Tugayları birliklerinin komutanlıklarının geleceğinin Hamas Hareketi Siyasi Bürosu’nun elinde olacağını söylüyor. Aynı kaynaklara göre Sinvar ya da Haddad, savaşın sona ermesi ve meselenin resmi olarak çözülmesine kadar askeri konseyde işleri kolaylaştırmak için görev alacak.



Bilim insanları uyardı: Ayakta çalışmak sağlığa zararlı olabilir

Araştırmacılar ayakta çalışmanın kalp sağlığına ne iyi ne kötü geldiğini söylüyor (Unsplash)
Araştırmacılar ayakta çalışmanın kalp sağlığına ne iyi ne kötü geldiğini söylüyor (Unsplash)
TT

Bilim insanları uyardı: Ayakta çalışmak sağlığa zararlı olabilir

Araştırmacılar ayakta çalışmanın kalp sağlığına ne iyi ne kötü geldiğini söylüyor (Unsplash)
Araştırmacılar ayakta çalışmanın kalp sağlığına ne iyi ne kötü geldiğini söylüyor (Unsplash)

Ayakta durarak çalışmanın sağlığa sanıldığı gibi faydalı değil, aksine zararlı olabileceği tespit edildi. 

Uzmanlar, özellikle masa başı çalışanların kalp sağlığı gibi nedenlerden dolayı gün içinde hareket etmesini öneriyor. 

Son yıllarda popülerleşen ve ayakta çalışma imkanı da tanıyan ayarlanabilir masaların ise bu soruna bir çözüm sunduğu öne sürülüyor.

Ancak Avustralya'daki Sidney Üniversitesi'nden bilim insanlarının yeni araştırmasına göre bu çalışma biçimi kalp hastalığı riskini düşürmüyor ve başka sağlık sorunlarını beraberinde getirebiliyor.  

International Journal of Epidemiology adlı hakemli dergide dün (16 Ekim) yayımlanan çalışmada, Birleşik Krallık (BK) yurttaşlarının sağlık bilgilerini içeren BK Biyobankası'na kayıtlı yaklaşık 83 bin kişinin verisi incelendi.

Hiçbirinde kalp sağlığı sorunu görülmeyen katılımcılar, günlük hareketlerini ölçen akıllı saat gibi cihazları bileklerine taktı. 

Bilim insanları gün içinde iki saatten uzun süre ayakta durmanın, bacaklarda varis görülmesi veya kan pıhtısı toplanmasını ifade eden derin ven trombozu riskini artırabileceğini kaydetti. İki saatten sonra ayakta geçirilen her 30 dakika için dolaşım sistemi hastalığı riskinin yüzde 0,11 oranında arttığı bulundu.

Araştırmacılar ayrıca ayakta çalışmanın kalp sağlığına bir fayda sağlamadığını gözlemledi. 

Makalenin başyazarı Dr. Matthew Ahmadi "Buradaki temel sonuç, çok uzun süre ayakta durmanın hareketsiz bir yaşam tarzını dengelemeyeceği ve bazı kişilerde dolaşım sağlığı açısından risk yaratabileceği" diyerek ekliyor: 

Daha fazla ayakta durmanın uzun vadede kardiyovasküler sağlığı iyileştirmediğini ve dolaşım sorunları riskini artırdığını tespit ettik.

Bilim insanları çok fazla oturan kişilerin hareket ederek ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının önüne geçebileceğini söylüyor. 

Çalışmanın yazarlarından Prof. Emmanuel Stamatakis, kalp hastalığı riskini azaltmak isteyenlere şu tavsiyeleri veriyor:

Düzenli ara verin, dolaşın, yürüyerek yapılan bir toplantıya gidin, merdiven kullanın, uzun mesafe araç kullanırken düzenli mola verin veya öğle yemeği saatini masadan uzaklaşmak ve biraz hareket etmek için kullanın.

Dr. Ahmadi ve Prof. Stamatakis'in yer aldığı başka bir çalışmada, günün 11 saatini bile oturarak geçiren kişilerin, günde yaklaşık 6 dakika yoğun veya 30 dakika orta-yoğun egzersiz yaparak kalp hastalığı riskini azaltabileceği saptanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, SciTechDaily, International Journal of Epidemiology, International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity