İsrail ordusu el-Kassam Komutanı Muhammed ed-Dayf'ın öldürüldüğünü duyurdu Hamas yalanladı

İsrail'in Muhammed ed-Dayf'ı öldürdüğünü söylediği el-Mevasi Mülteci Kampı’na yönelik hava saldırısının neden olduğu yıkımdan (Reuters)
İsrail'in Muhammed ed-Dayf'ı öldürdüğünü söylediği el-Mevasi Mülteci Kampı’na yönelik hava saldırısının neden olduğu yıkımdan (Reuters)
TT

İsrail ordusu el-Kassam Komutanı Muhammed ed-Dayf'ın öldürüldüğünü duyurdu Hamas yalanladı

İsrail'in Muhammed ed-Dayf'ı öldürdüğünü söylediği el-Mevasi Mülteci Kampı’na yönelik hava saldırısının neden olduğu yıkımdan (Reuters)
İsrail'in Muhammed ed-Dayf'ı öldürdüğünü söylediği el-Mevasi Mülteci Kampı’na yönelik hava saldırısının neden olduğu yıkımdan (Reuters)

İsrail ordusu bugün (perşembe) yaptığı açıklamada, İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf'ın geçen ay Gazze Şeridi'nin Han Yunus bölgesine düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü duyurdu. Hamas ölüm haberini yalanladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee tarafından X platformunda yayınlanan Arapça açıklamada, “İstihbarat teyidinin ardından Savunma Kuvvetleri ve Genel Güvenlik Servisi Muhammed ed-Dayf'ı ortadan kaldırdı. Savaş uçakları, ed-Dayf'ın kaldığı yerleşkeyi tam isabetle vurdu” ifadeleri yer aldı.

HAMAS bu iddiayı yalanladı

Hamas'tan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: Siyonist İsrail'in Kassam Tugayları Askeri Komutanı Muhammed Dayf'ın şehid edildiği ile alakalı paylaştığı, algı operasyonu ve manipülasyon manevraları olan haberlere itibar edilmemesi, Hareketi ilgilendiren konularda Hareketin askeri ve siyasi sözcüleri ile resmi kanallarından paylaşılmayan hiç bir habere itibar edilmemesi konusunda hassasiyet gösterilmelidir.

Ed-Dayf'ın ‘Hamas'ın iki numaralı ismi ve kanlı 7 Ekim katliamının başlatıcılarından ve planlayıcılarından biri olduğunu’ kaydeden Adree, ‘savaş uçaklarının ed-Dayf ve birkaç hafta önce ortadan kaldırıldığı bildirilen Hamas'ın Han Yunus Tugayı Komutanı Rafi Selame'nin saklandığı yerleşkeyi tam isabetle vurduğunu’ belirtti. Adree, “ed-Dayf ve Selame ile birlikte birkaç sabotajcı daha ortadan kaldırıldı” dedi.

Adree sözlerini şöyle sürdürdü: “Geçtiğimiz birkaç yıl boyunca ed-Dayf, İsrail devletine karşı çok sayıda terör planını yönetti, planladı ve gerçekleştirdi. Terörist Yahya Sinvar ile yakın iş birliği içinde çalıştı ve savaş sırasında Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki terörist faaliyetlerini yönetti. Hamas'ın askeri kanadının komutanlarına talimat ve emirler verdi. Ed-Dayf, Hamas terör örgütüne ilk intifada yıllarında katıldı. Birçok terör saldırısında aktif rol aldı ve örgütün Batı Şeria’daki gücünü en üst düzeye çıkarmasına ve İsrail'in derinliklerinde intihar saldırıları düzenlemesine yardımcı oldu.”

Ed-Dayf'ın 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'in güneyine düzenlediği ve 300 gün süren Gazze savaşının fitilini ateşleyen saldırının planlayıcılarından biri olduğuna inanılıyor. Hamas'ta 30 yıl boyunca yükselmiş üst düzey bir lider olan ed-Dayf, tünel ağının geliştirilmesinden ve patlayıcıların üretilmesinden sorumluydu. On yıllardır İsrail'in en çok arananlar listesinin başında yer alan ed-Dayf, intihar saldırılarında onlarca İsraillinin ölümünün arkasında olmakla suçlanıyor.

İsrail geçen ay Gazze Şeridi'nin güneyinde bulunan Han Yunus yakınlarındaki el-Mevasi bölgesinde, ed-Dayf'ın saklandığından şüphelendiği bir yeri ‘olağandışı’ hava saldırılarıyla hedef aldıktan sonra korkunç bir katliam gerçekleştirdi. Uzun yıllar boyunca sadece bulanık bir fotoğrafta görünen ed-Dayf, geçmişte onu altı kez öldürmeye çalışan İsrail'in hedefiydi, ancak hayatta kaldı.

İsrail savaş uçakları el-Mevasi'de yerinden edilenlerin çadırlarına yaklaşık 200 metre uzaklıktaki bir yerleşkeye saldırmış ve bir dizi ardışık saldırıyla yerleşkeyi yerle bir etmişti. İsrail Kanal 13 televizyonu, ordu güçlerinin Han Yunus'ta ed-Dayf'ı ortadan kaldırmak için bir ton ağırlığında en az beş ağır bomba da dahil olmak üzere olağandışı saldırılar gerçekleştirdiğini bildirdi. Yedioth Ahronoth, bazıları kale delici olan beş büyük bombanın ed-Deyf'ın bulunduğu yere atıldığını yazdı. Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, el-Mevasi'ye düzenlenen saldırıda 90 Filistinlinin öldüğünü ve 300'den fazla kişinin de yaralandığını duyurdu.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.